.

Эгэл хүмүүст алтан ханатай байшинд байрладаг шахуу санагддаг аварга том хөрөнгө оруулагч энэ компани Оюутолгойн ордынхоо далд уурхайн олборлолт, зэсийн экспортоо зогсоожээ. Үүнийгээ үйл ажиллагаанд нь Монголын Засгийн газар, УИХ нөлөөлсөн учраас гэж дэлхийн зах зээл дэх найзууддаа тайлбарлаж байгаа гэнэ.

Ер нь бол манай улсаас үйл ажиллагаанд нь хяналттай хандах гэсний хариуд Рио Тинтогоос зөрүүлж байгаа эгдүүцэл гэж хэлж болохоор байна.

.

Дэлхийн зах зээл дээр байнга анхаарлын төвд байгаа РиоТинто “айхтар” мэдэгдэл хийж  хоёрдох шатны бүтээн байгуулалтаа зогсоож байна гэж зарласнаар хувьцааных нь үнэ унаж 20-иод хувиар буурсан байгаа гэнэ. Гэхдээ энэ бүхний буруутан бол үйл ажиллагаанд нь хяналт тавих гээд байгаа Монголын Засгийн газар, УИХ  шүү гэж хэлэх гэж байж ядаж байх шиг байна.

.

Ингэхэд манай засгийн газар яасан юм бол. Маш энгийн тайлбар байгаа. Оюутолгой зэсийн баяжмалаа экспортод гаргахдаа хууль журмын хүрээнд гадагшаа гаргаж буй зэсийн үнийг манай улсын зохих яаманд мэдэгдэхийг л хүссэн. Ажил хэрэгчээр бол шаардаж байгаа гэсэн үг.

.

Ингэж шаардахын учир нь Оюутолгой ХХК зэсийн баяжмалаа ямар өртгөөр гадагшаа зах зээлд гаргаж буйгаа манай талд мэдэгдэхийг хүсээгүйтэй холбоотой. Экспорт эхэлсэн ч тус компанийн ТУЗ-ийн манай 3 гишүүнд ч мэдэгдээгүй гэнэ. Мөн өөрийн зүгээс далд уурхайн боловсруулах үйлдвэр барихаар болон бусад байдлаар хийж байгаа нэмэлт хөрөнгө оруулалтынхаа талаарч ТУЗ-дөө бүрэн танилцуулахгүй “пээдийж” байгаа гэсэн. Энд нэмэлт 5 тэрбум долларын хөрөнгө оруулалтын асуудал яригдсан. Хуучин засгийн үед яах байсныг бүү мэд. Одоогийн шинэчлэлийн Засгийн газар хэчнээн том хөрөнгө оруулагч байлаа ч хүлээн авалтын зоог дээр ярьдаг шиг “найраа” байхгүй, гэрээний дагуу, хууль журмынхаа хүрээнд ажиллана гэж үзэж байгаа нь сайшаалтай гэмээр. Оюутолгойн тойрогт байгаа зарим хөрөнгө оруулалт тайлан балансын асуудлыг УИХ-ын намрын чуулганаар хэлэлцүүлэн шийдвэр гаргах болсон нь тун удахгүй шар тос хамах гэж алга нь загатнаж байгаа Рио Тинтогийн цухлыг төрүүлсэн байх. Тэгээд ч тэд Монголын зах зээл өөрсдөөс нь ямар их хамааралтайг мэдрүүлэх гэж шороо босгож үзэж байх шиг байна. Энэ нь ч зүгээр нэг дөвчигнөл байсангүй, ноён долларыг хөөрөгдлөө. Ойрын хэд хоногт доллар 1500 төгрөг давсны цаад шалтгааныг эдийн засагчид энэхүү Рио Тинтон үйл явдалтай холбон авч үзэж байгаа.

.

Таван том Эрдэнэттэй дүйцэх хэмжээний зэсээр гулгина гэж байгаа Оюутолгойг  Монголын юм гэдгийг мэдрүүлж ажиллахыг хичээж байгаа Засгийн газрын шийдмэг байдал зөв байх.

Гарааны эхнээс гар барьсандаа байж, гэрээ хэлцлээ мөрдөхгүй байна гэсэн шүүмжлэл сонсох ч дүүрч. Алийн болгон бөхийж, аргадаж, баахан доллар зээлчихсэндээ бантаж суухав. Гүрийсэндээ гүрийж Оюутолгойг одоо нэг сайн “базаж” авах хэрэгтэй гэж Засгийн газарт ташуур өгөхөө Их хурлынхан мэдэж байгаа байлгүй дээ.

.

Оюутолгойн асуудалд улаан цэнхэр, танай манай нам ба урьдын алдаа завхарлыг алгасан харж ,эх орон, монголын эрх ашиг номер нэг гэж хандах ёстой.

Рио Тинто нөгөө тивд найтайхад, энд Монгол ханиад хүрдэгийг больё.

.

П.Баярхүү /тоймч/