Өнгөрсөн гурван улиралд улстөр, нийгмийг тойрсон чамгүй асуудал гарч, бас чамлахааргүй их хэл ам, хэрүүл тэмцэл болсон. Төрийн албан тушаалын халаа сэлгээ, хариуцлага тооцох асуудал, авлига хээл хахуулийн хэрэг гээд байхгүй сэдэв үгүй. Харин сүүлийн хэдэн сар мөнөөх иргэний нийгэм, хөдөлгөөнүүдийн жагсаал цуглаан гээч айхтар ЭСЭРГҮҮЦЭЛ бараг гарсангүй. Гэхдээ л эх орончид, хөдөлгөөнчдын “Загалмайлсан эцэг” болох фенг-шү хочит Монголын үйлдвэрчний эвлэлүүдийн холбооны Ерөнхийлөгч С.Ганбаатар сурсан занг сураар боодоггүй гэдгийг харуулж “Уолл Стритийг эзэл” хөдөлгөөнийг Монголд санаачилж буйгаа мэдэгдсэн. Тэрбээр Монголын банкууд зээлийн хүүгээ хэт өндөр тогтоон иргэд болон бизнес эрхлэгчдэд дарамт учруулж байгаа учраас “Уолл Стритийг эзэл”-ийг санаачилсан ба бизнес эрхлэгчдэд дарамт учруулж байгааг эсэргүүцэн ажиллахаар болсон “бяцхан” түүхтэй. Жилийн 6 хувийн зээлийн хүүг дэлхий дахинд эсэргүүцэн тэмцэж байхад Монголчууд бид 20-25 хувийн хүүгээр дарамтлуулаад сууж байж болохгүй гэсэн энгийн уриатай. Гэвч түүний ЭЗЛЭХ төлөвлөгөө төдийлөн амжилт олсонгүй. Гэсэн ч ганц дайчин ганцаарддаггүй гэгчээр дараагийн байгаа УИХ-ын зүг чиглүүлэв. Өнөөдөр УИХ-ын нэгдсэн чуулганаар “Монгол Улсын 2011 оны төсвийн тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлэг, Төсвийн тухай, Монгол Улсын нэгдсэн төсвийн тухай хуулийг хүчингүй болсонд тооцох тухай, Төсвийн байгууллагын удирдлага, санхүүжилтийн тухай хуулийг хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслүүдийн анхны хэлэлцүүлэг болж байгаа юм. Үүнийг байлсан ноён С.Ганбаатар 2012 оны төсвийн төслийн тухай өргөн баригдсан гурван зүйл заалтыг даруй эргэн харахыг хатуу шаардлаа. С.Ганбаатарын Ерөнхийлөгчийн нүдээр харахад хуулийн төслийн гурван заалт нь төсвийн булхай, луйвар болж байгаа гэнэ. Үүнд нэгдүгээрт, 2012 оны Төсвийн өргөн барьсан төслөөр Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас “Сум хөгжлийн сан”-д 24-30 тэрбум төгрөг хуваарилахаар санал боловсруулжээ. Мөн үүнтэй холбогдуулан Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулахаар хуулийн төслийн санал боловсруулсан байна. Хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сан хоёр эх үүсвэрээс бүрддэг. Үүнд, Улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтын 0.3 хувь, Гадаадаас ажиллах хүч авч ажиллуулж байгаа ажил олгогч ажилчны ажлын байрны төлбөр, сарын ХХДХ-ээ хоёр дахин нугалсан төлбөрөөс тус тус бүрддэг. Дээрх хоёр эх үүсвэрээс хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих санд улс төсвөөсөө өнгөрсөн 20 жилд нэг ч төгрөг улс оруулж байгаагүй бөгөөд энэ сан зөвхөн ажил олгогчдийн төлсөн төлбөрөөр бүрдэж ирсэн. Тодруулбал, төсөв нэг ч төгрөг хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих санд хуваарилж байгаагүй. Гэтэл дээрх байдлаар уг хөдөлмөр эрхлэлтийг дэмжих сангаас сум хөгжлийн санд хөрөнгө хуваарилах нь оновчгүй санал болсон гэж үзжээ. Тиймээс энэ төслөө эргэн харахыг шаардав. Хоёрдугаарт, 2012 оны Төсвийн төслөөр “Нийгмийн суурь тэтгэвэр”-ийг бий болгохоор хуулийн төсөл оруулж байгаа. Нийгмийн зөвшлийн талуудын хэлцлээр тохиролцсон зүйлээ шийдвэрлэж байгаад МҮЭХ санал нэгтэй байгаа гэнэ. Гэхдээ тус хуулийн төслөө дагуулаад дахиад л суурь тэтгэвэр ХХДХ-ний 75 хувиас хэтрэхгүй байх, мөн хувь тогтоосон болон суурь тэтгэврийн нийлбэр хөдөлмөрийн хөлсний 50 хувиас хэтрэхгүй гэсэн хуулийн төсөл оруулсан байна. Эндээс харахад одоо тэтгэвэр авч байгаа хүнд суурь тэтгэвэр гэж 2500 төгрөг очихоор байгаа аж. Мөн ирэх онд тэтгэвэр 53 хувь нэмсний дараа ямар ч суурь тэтгэвэр гэж нэмэгдэл очихооргүй болгожээ. Тэгэхээр төрийг бид ард түмэндээ чиглэсэн арга хэмжээг ийм байдлаар тонож хасаад өөрсдөө Хөрөнгө оруулалт гэж тэрбум, тэр бумаар хөрөнгө нэмж жүжиг тавихаа болихыг хүсэв. Харин эцэст нь УИХ-аар хэлэлцэж байгаа Төрийн мөнгөний бодлогыг шүүмжилсэн юм. Өөрөөр хэлбэл, инфляци гэгч айдсыг дахин сэрээж Монгол банкны бодлогын хүүг нэмэгдүүлэхээр хэлэлцэж байна гэж үзэж байгаа аж. Тэрээр эдгээр шаардлагаа Эдийн засгийн байнгын хороо болон Төсвийн байнгын хорооны гишүүдэд хүргүүлж хариу нэхэхээр болжээ. Юутай ч нүдээ анин бодлогоширч, дараа нь эмоцитой гэгч нь аргагүй үг хэлж, хамгийн сүүлд нь шогширсоор дуусгадаг энэ эрхэм ийнхүү ээлжит “АН”-даа мордлоо. Харин ноён С.Ганбаатарт хал үзэж хашир суусан улстөрчид ЭЗЛҮҮЛЭХ болов уу. Ж.Хулан