Ахмадуудын хүртэх хувь буюу цуцлагдаагүй гэрлэлтийн баталгаа

2014-02-26

Морин жилд эрх баригчид ахмадуудтай алд цагаан хадагны оронд шинэхэн, гар зүсэм шажигнасан 20 мянгатын дэвсгэрт дэлгэн “золгов”. Харин засгаас ахмадууддаа үзүүлсэн энэ хүндэтгэлийг ХАХНХ-ын сайд эндүүрч тэтгэвэр, тэтгэмж 20 хүртэл хувиар нэмэгдсэн гэж нэг хошгирууллаа. Харамсалтай нь тэтгэвэр, тэтгэмж ердөө л 20-27 мянган төгрөгөөр нэмэгдсэн байлаа. 20 мянган төгрөгөөр өнөөдөр юу авч болох вэ. Хоёр кило үхрийн мах арай хүрэхгүй, учир нь зах дээр нэг кг үхрийн мах 11 мянган төгрөгт хүрсэн. Сарын хэрэглээний сүүний мөнгө ч хүрэхгүй. Литр сүү өнөөдөр 2000-2200 төгрөгийн үнэтэй байгаа. За цаашлаад хавар намар өмсөх дээлийн өнгө авах гэвэл бүүр бүтэхгүй. Сүү, талх, хүүхдүүдийн гарыг цайлгах чихэр, ундаа, шуудай түлээ, нүүрс төдийхнийг л авах нэг өдрийн хэрэглээний мөнгөн төдийд л хүрэлцэх бололтой. Харин үүнийг тэтгэвэр, тэтгэмжийн нэмэгдэл бус ахмад, хөгжлийн бэрхшээлтэй хүмүүст үзүүлж байгаа “засгийн хишиг” гээд хэлчихвэл харин ч зохилтой санагдана. Монголын ахмадын холбооноос тэтгэвэр, тэтгэмжийн нэмэгдлийг эсэргүүцэж 30 хүртэл хуваарь нэмэхийг шаардсан. Уг шаардлагад Засгийн газар өнөөг хүртэл хариу өгөөгүй л байна. Ер нь тэгээд Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын яамны зүгээс хоёрхон сая хүн амынхаа хөгжил, нийгмийн хамгаалалд хэр анхаарч ажиллаад байна вэ. Зарим хүмүүс энэ яамыг нэрнээс цаашгүй, малгай нь томдсон газар ч гэдэг юм билээ. Олны үг ортой шүү. Тэтгэвэр тэтгэмжийг нэмэгдүүлэх асуудал дээр энэ яамны сайд эрчтэй байж, иргэдийнхээ амьжиргааг дээшлүүлэхээр хэдэн бор төгрөгийг нь олигтойхон нэмэгдүүлчихэж чадаагүй байна гээд л С.Эрдэнэ сайдад хандсан шүүмжлэл ар араасаа цуварч байна лээ.

Харин ХАХНХ-ын сайд С.Эрдэнэ гишүүдийн хамт намрын чуулганы өмнөхөн Хамтын тэтгэврийн тухай хуулийг хэлэлцүүлсэн. Энэ нь ахмадуудын хувьд “хонгилын үзүүрт гэрэл” туссантай адил баярт мэдээлэл байлаа. Үнэндээ манай улсад ахмадуудын нийгмийн хамгаалал тун тааруу гэж болно. Ахмадуудын нийтлэг хүсдэг зүйл бол орон сууц. Төрөөс авдаг тэтгэврээс гадна саяхан Ахмадын орон сууцны баригдсан. Гэвч үүнд нийслэлийн цөөн тооны ахмадууд хамрагдсанаас бус нийтийг хамарч чадаагүй. Амралт сувиллын газруудад 50 хувийн хөнгөлөлттэй эмчилж, сувилдаг хэдий ч бага тэтгэвэртэй ахмадууд үүнд хамрагдах боломжгүй байдаг. Харин хамтын тэтгэвэр бол тэдний амьдралын баталгаа болохуйц төрийн том дэмжлэг юм.

Хамтын тэтгэвэр нь төсөвт хүндрэл учруулна гэж үзэх хүмүүс байгаа. Гэхдээ улсын төсөв их наядаар тоологдож, төрийн албан хаагчдын сарын дундаж цалин сая гаруй төгрөгөөр хэмжигддэг болсон энэ үед ахмадуудын хамтын тэтгэвэр төсөвт хүндрэл үүсгээд байхааргүй гэсэн тооцоолол гаргасан байна лээ. Хамтын тэтгэвэртэй зэрэгцээд гэр бүлийн үнэ цэнэ нэмэгдэх магадлалтай юм билээ. 2010 оны Хүн амын тооллогын дүнгээр манай улсын нийт хүн амын 69.2 хувь нь 15-аас дээш насныхан байж. Үүнээс 30 хувь нь огт гэрлээгүй. 61 хувь нь гэрлэсэн хэдий ч 3.1 хувь нь салсан, 5.5 хувь нь бэлбэсэн аж. Үүнээс 10 жилээс дээш амьдарсан, гэр бүлийн баталгаатай, дундаасаа үр хүүхэд төрүүлж өсгөсөн гэх хуулийн шаардлагад нийцэх гэр бүлийн тоо 76 орчим мянга байгаа байх гэсэн урьдчилсан тооцоо гаргасан байна. Эрх баригчид энэ тоог эхний хэдэн жилдээ л төсөвт бага зэрэг хүндрэл учруулна уу гэхээс цаашдаа ачаалал үзүүлэхгүй гэсэн байр суурьтай байгаа юм. Олон улсын туршлагыг судлахад ч ОХУ, Швед зэрэг орнуудын жишээ ч дурдагдсан байна. Тухайлбал, Швед улсад нас барагчийн хуримтлалын дансны үлдсэн хэсгийг гэр бүлд нь өвлүүлдөг бол Италид нас барсан этгээд тухайн улсын иргэн бол гэр бүлийнх нь хүн иргэний харъяалал үл харгалзан тэтгэврийн санг нь өвлөх эрх үүсдэг байна. Манай хөрш ОХУ-д даатгуулагч нас барсан тохиолдолд зургаан сарын дотор өв залгамжлагч нь Тэтгэврийн санд ханддаг байна. Энэ мэт гадаад орнуудын туршлага байдаг аж.

Нөгөөтэйгүүр хамтын тэтгэвэр нь гэр бүлийн үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх ач холбогдолтой гэж үзэж буй. Учир нь хамтын тэтгэвэрт хамаарах иргэд тус бүртээ 20-иос дээш жил Нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн байхаас гадна 10-аас доошгүй жил нэг гэрт хамт амьдарсан байх шаардлагатай. Хэрвээ 10-аас дээш жил нэг гэрт амьдарсан хэдий ч гэр бүлийн баталгаагүй бол уг хууль үйлчлэхгүй. Мөн гэр бүлийн баталгаатай хэдий ч нэг гэрт амьдардаггүй бол мөн л энэ хууль үйлчлэхгүй юм. Түүнчлэн 20-иос дээш насны зөрүүтэй, дахин гэр бүл болж хамт амьдарсан бол хууль үйлчлэхгүй байхаар заажээ.

Хаврын чуулганы хэлэлцэх асуудлын жагсаалтад Хамтын тэтгэврийн тухай хууль багтсан байгаа. Хаврын чуулганаар ахмадуудын хүсэн хүлээж байгаа хуулиудын нэг энэ. Гишүүд энэ хуулийн төслийг “дэмжиж байгаа ч” гээд эсрэг санал өгөхгүй л болов уу гэж найдъя. Тэгээд ч энэ хуулийн төслийг санаачлагчийн нэг ХАХНХ-ын сайдын зүгээс хүн амаа хөгжүүлэх, нийгмийн хамгааллыг бэхжүүлэхэд хийсэн дорвитой ажлын нэгд ч тооцогдохоор байгаа юм. Энэ хуулийн төсөл батлагдан хэрэгжсэнээр ахмадууд хэн нэгнийхээ тэтгэврийг өвлөн авах боломж бүрдэнэ. Цаашлаад шинээр гэр бүл болж буй залуус насан туршдаа хамтдаа амьдарч, гэр бүлийн үнэ цэнийг мэдрэх бололцоог бүрдүүлэх биз ээ.

Н.Энхлэн

Ахмадуудын хүртэх хувь буюу цуцлагдаагүй гэрлэлтийн баталгаа

Shuud.mn

Сонин хачин

emujin:

Sharif Hensley

2017-09-27

duugii:

30 garan jil hanilsan nohor ni ulsad 35 jil ajilaad 2008 ond nas barsan ehner ni 1995 onoos 2015 hurtel ajilsanaar tootson gd niigmiin daatgald mongo tolj tetgever togtoolgoson bol hamtiin tetgever avahuu

2015-12-25

төрөө:

ер нь юу гэж дахин гэрлэсэнд өх юм вэ бүр анхнаасаа л амьдарч байгаа 2-т өх нь шудрага хольж сольсон хожих болох нээ дээ

2014-02-27

төрөө:

овоо ш дээ сар бүр 20000-аар золгоно тэтгэвэр нэмэх ер нь буруу юмуу даа багадаад хүмүүсийн л уур хүргэж овоо авдаг хүмүүсийг доромжилсон болчихлоо хамгийн түрүүн их авдаг хүмүүсээ л ахиухан нэмбэл хэл амгүй шудрага нэмэлт байна тэр амьдралдаа арай ядан хүргэдэг хүмүүст тэнгэрийн хишиг мах дүүрч хэдэн гамбир л нэмдэх бол уу

2014-02-27

mtsetseg:

1.ger bvliin batalgaatai bh.2.door hayj 10 jil amidarsan bh.3.2 la tetgewriin erh vvssen bh.gemt heregt holbodoogvi bh.....iim l sanal bn.

2014-02-27

mtsetseg:

tuya chnii zarim sanaa buruu l ym shg bhiin.10jil lbolnoo.4 hvvhdiig n gargasan bol ogoh l htei.ter chn ulsand huwi nemer shvde.harin hamtran amidragchd demii..ehleed vvrgee bielvvleed erhee edleh gedeg zarchimtai bh htei

2014-02-27

mtsetseg:

minii bodloor huuli batlagdsan odroosoo hoish hvchintei bh.urd n bolzol hangasand ogohgvi bh.zow huuli bn.ehleed huwi hvn hariutslagatai bj irgeniihee vvrgee bielvvleh htei.ger bvl zohioj door hayaj 10 jil boloh, ger bvliin batalgaatai bh,geh met..

2014-02-27

tuya :

bac bitgii 29 tugrug ugchuuruu duu

2014-02-27

tuya :

20 jil xamt amdarch baij l ahmad xymyys bolno biz dee

2014-02-27

unshigch:

нөхөртэйгөө амьдраад 20 гаруй жил болоод нөхөр нь 1998 онд нас барсан. нөхөр эхнэр 2 хоюулаа улсад 20 гаруй жил ажилласан нийгмийн даатгал төлж байсан хүн энэнд хамаарах уу. гэрлэлтийн баталагаөтаай.

2014-02-27

uvgun:

морин жилд эрх баригчид ахмадуудтай алд цагаан хадагны оронд шинэхэн, гар зүсэм шажигнасан 20 мянгатын дэвсгэрт дэлгэн “золгов”. харин засгаас ахмадууддаа үзүүлсэн энэ хүндэтгэлийг хахнх-ын сайд эндүүрч тэтгэвэр, тэтгэмж 20 хүртэл хувиар нэмэгдсэн гэж нэг хошгирууллаа.

2014-02-26

туяа:

энд маш зөв асуудал хөндсөн байна. гэхдээ дараах зүйлийг анхааран шалгуураа маш өндөр байлгах хэрэгтэй. 1. хамтын тэтгэврийг 20 жилээс доошгүй нэг гэрт амьдарсан, 2. гэр бүлийн хоёр хоёулаа нийгмийн даатгалд цалингаасаа 10 аас доошгүй жил шимтгэл төлсөн байх, 3. ач зээ нартай болж тэднийгээ өсгөн хүмүүжүүлэхэд гар бие оролцсон гэх зэргийг нягталж хамтын тэтгэврийг нэг нь авч үлдэх эрх үүсгэхээр байвал зүгээр. тэгэхгүй бол өчнөөн олон жил өндөр цалингаас шимтгэл төлсөн хүмүүсийн хуримтлуулсан мөнгө/нд сан/-ийг цалин авч ажил хийж ч ч байгаагүй, ямар ч тэтгэмжийн болон тэтгэврийн даатгалд огт хамрагдаж байгаагүй 4 хүүхэд гаргасан эмэгтэйчүүд, архичин хүмүүст хавтгайруулан олгохийг эсэргүүцэж байна. хэрэв өгөх дуртай бол монголын үрс маш олон болтугай гэж хүсэж байгаа бол өөр эх үүсвэр байгуулан олгуулах хэрэгтэй. иймэрхүү байдлаар улсад 30-35 жил өндөр цалингаас хуримтлал бий болгосон бид тэмцэх болно

2014-02-26

ulemj:

hamtin tetgevriin huuli ahmaduudaa hundetgesen mash chuhal huuli sanaachilsan shu batlagdaasai huhdud ni halamj mu uls asarch chadahgui heshuu stag ued ahmaduuddaa tuslah onshgoi bolomj

2014-02-26

nactan:

xvvxedvvdee ocgoj bolobcopyylxiin tyld bid 2p neg ni baipaa xapj neg xopoond bi oopoo gadag* yabcan xvvgiinxee baipiig xapj xvvxediin nep deep xyaglaj amdapaad baican yam calj capinaagvi 30 ni jil gapyy ajilaad obgon mini ood bolood 2 jil bolj bgaa xvnd ene xyyl vilchilne bizdee

2014-02-26

зочин:

энэ бол маш зөв. ман-ын зарим гишүүд эсэргүүцэж төсөв хүрэхгүй гэж байсан, өөрснөө идэх болохоор өчнөөнөөр нь идчихээд үүнийг дургуйцээд байгаа нь бас л дахин өөрснөө идэж болохгүй болох гээд байгаа юм болов уу? ер нь аль ч нам бага сага төгрөгөөр хуурч байснаас ийм хууль гаргавал таарна.

2014-02-26

nyama:

mash zub sanaa bna demjij bnaaa. heregjvvleh heregtei amjiilt hvsie.salalt ih bga unuu ved basger bvliin togtborjiltond hushvvreg blh bolob uu gej bodoj bna.

2014-02-26

uldej hotsorson eej :

bas neg n ori zaluudaa munh busiig uzehed uldsen neg n odoo boltol gantsaaraa yabaa ur huuhdedee amidralaa zoriulsan humuus baigaa. edniig bas ene niigem yalgabarlaj orhih uu. tegeed ch odoo hichneenhen jil amiraa bilee dee. harin ch iim humuusiig iluu haraj uzeh n zuitei baihaa erdene said aa.

2014-02-26

өвгөн:

ахмадуудаа дэмжих хууль уу эсвэл үгүй хууль уу өндөр настай хүн нэгнээ алдаад бхад тусламж болох утгатай гэж бодож бна гэтэл юун хориг тавиад бна ааанөгөө талаар өнгөрсөн нэг нь тэтгнэвэр авад удаагүй нас барчихвал ард үлдсэн хөгшин нь хэсэг ч болтугай хугацаанд хүртэх юм гэж эхнээсээ яригдсан шүү дээ

2014-02-26

хандаа:

наад хориг чинь амьдралд нийцэхгүй бна шүү тэтгэврийн хөгшчүүдийн амьдрал хүнд бхад нэг н ь нас барахаар ард үлдсэнд нь дэмжлэг болно гэж ойлгосон чинь эсрэг юм бичээд байх юм даа

2014-02-26

оросоо:

юун янз янзын хориг тавиад бгаа юм бэ 10-с дээш жил хамт амьдраад нас барахад нь асарч бсан бол болоо юм биш үү дээр тавьсан хориг чинь хуультайгаа харшлаад бна уг санаа нь тэтгэврийн хөгшиний 1 нь унахад амьрал нь гэнэт хүндрэхээс хамгаалах гэсэн юм биш үү

2014-02-26

bulga:

нийгмийн хамгааллын яам их л юм сэдээд байгаа юм ши г харагдах юм даанч хөрсөн дээр бууж байгаа юм нь барагтай юам даа

2014-02-26

zochin:

15 n jil hamt amidraad,1995 ond nohor ni nas barsan ,ene emegtei odoo 19 jil gantsaaraa amidarch b.na.hamtiin tetgever avah uu.

2014-02-26

heg hun:

zuv zuitei sanal bna eur ni tetgeberiinhen l emzeg bulegt hamragdah geed bna shuu

2014-02-26

1111111111111111111:

дахин гэрлээд 10-аад жил амьдарсан хүмүүст өгөхгүй юм уу. хамгийн сүүлд нь дахин гэрлэсэн хүмүүст өгөхгүй гэсэн байх юм.

2014-02-26

1111111111111111111:

2014-02-26

1111111111111111111:

2014-02-26

хуучин цэрэг:

хамтын тэтгэврийн тухай хуулийг батлан гаргах нь нийгмийн маш чухал эрэлт хэрэгцээг хангаж буй нэг алхам. энэ нийгэм тань ядуурч, солиорч байгаа энэ үед эрүүл гэр бүлээ дэмжиж, эмчилгээ хийх гэсэн бодит алхам. эрүүл нийгэм, эрүүл гэр бүлээс л эхлэнэ.

2014-02-26