Жирийн бидний хувьд Тамирын голын мөсийг долоох шахаж цуглуулсан хэдэн төгрөгөөрөө байртай болох шиг аз баяр гэж байхгүй болоод байна. Хэтрүүлж байгаа нь үнэ л дээ. Байр орон сууцтай болохыг арай ч хүний амьдралын зорилго гэж хэлж болохгүй байх. Гэхдээ нийгэмд том эрэлт болсон зүйл мөн. Арай гэж авсан байрных нь ам метрээс нь мөнгө цохиод байсан асуудал ил гарч ирлээ. Ийм гомдол ирээд л байж нөхдүүд дараад л байж бүр болохоо байхаар нь шалгалт оруулсан чинь нэг айл барилгын компанид дор хаяж 1-2 ам метр талбайн мөнгө луйвардуулж байсныг тогтоосон байна.

 .

Бусдаас содон сондгой хямдраад байсан орон сууцнууд бол иргэдэд 2-15 ам метр талбайг зөрүүтэй зардаг байж. Зайсан орчмын айлуудын байрнаас бүр 15-20 ам метрийн зөрүү гарсан гэжээ. Аргагүй ядраад хүний чөдрийн ганц морь авсан сайн эр байж болно. Харин барилгын компаниуд тийм ядарсан байх уу. Ил гарсан энэ булхайн цаана иргэний олон арван сая төгрөгийг илүү тоншчихсон урт гартнууд илрээгүй байж л байгаа.

 .

Одоо мэдэгдээд байгаагаар иргэд хамгийн багадаа 2.8 саяас дээш төгрөг завшуулсныг шалгалтаар тогтоосон байна. Энэ далд луйврын талаар бид дээр бичиж сануулж байсан. Сүүлийн хэдэн жилд барилгын чанарт сэтгэл дундуур үг сэтгэгдэл тасрахаа больжээ..Энд хамгийн эхлээд байрны талбайн хэмжээ стандартын тухай асуудал тавигдана. Нэг өрөө байр гэсэн чинь бөгс эргэх зайгүй умгар юм авсан байна лээ гэж ойр тойрныхондоо чихээ халууцтал хэлүүлж байгаа хүмүүс цөөнгүй. Өнөөгийн практикт орон сууцны квадратыг орон сууцны тухай хуулиар зохицуулж байгаа бололтой юм. Энд орон сууцны барилгын доторх талбайг тооцох аргачлалаар зохицуулна гэжээ.

.

Амьдрал дээр захиалсан байрны хэмжээ 1-2 метрээр зөрөх бол наад захын энгийн жишээ болсон. Гэрээ хийхдээ 47 метр квадрат талбайтай байр авна хэмээн тохиролцоод байрандаа орсон хойно мэргэжлийн стандартын байгууллагаар хэмжүүлэхэд хоёр метр квадрат талбай дутсан тохиолдол гарч хэвлэлээр бичигдэж байлаа. Эндээс барилгын компани захиалагчаас хоёр сая орчим төгрөг илүү “монжсон” гэсэн үг. Гэтэл энэ байрын мөнгийг босгох гэж өнөө захиалагч иргэн яаж зүтгэж хэдэн жил өмсөх идэхээ хасан байж ирснийг энд нурших нь илүүц юм.

_

Номоороо бол орон сууцны талбайн хэмжээг шавардлагатай хананаас нөгөө хананы хооронд хэмжих ёстой. Гэтэл барилгын компаниуд хананы ойсноос хэмжээ авч иргэдийг хохироож байгаа гэнэ. Ойс гэдэг шавар хананы өрлөгийн голоос нөгөө хананы өрлөгийн гол хүртэлх хэмжээ аж. Агаарт авсан хэмжээ нь талбайн хана дагаж доогуур авсан хэмжээнээс нэлээд зөрүүтэй гарна гэдгийг мэддэггүй иргэд маниас эхлээд олон бий. Эндээс дор хаяж 850-1500 ам.доллар барилгын компаниудад халаасанд сул орж байна гэсэн үг. Аливаа юмны жоохон зөрүүнд дэндүү дассан бидний энэхүү хайнга сэтгэлгээ шинэ байранд орсон хүний баяраар цагаатгагдах “за яахав дээ” гэх өршөөл дээр тоглож монжоо хийж байдаг нөхдийг сайн хашраах хэрэгтэй байх. Үүнээс хойш шинэ орон сууцанд орох бол мэргэжлийн байгууллагын туслалцаа зөвлөгөө авч, тусгай зөвшөөрөлтэй байгууллагаар талбайн хэмжилтийг нарийн хийлгэж, нийлүүлэгч барилгын компанийн нөхдүүдтэй яс тулж үзэхгүй бол шинэ байрны их найрын дараа хулхидуулснаа мэдэж хэрүүл зарга хийх билэггүй ажил их болох нь байна.

_

Ядарсан иргэдийнхээ халаасыг цоортол ухаж баяжих нь хэтдээ мөнгө биш дөнгө болно гэдгийг олон нийт энэ удаа хатуу санууллаа. Энэ сануулга зөвхөн барилгын компаниудад хамаараад зогсохгүй төрийг төлөөлж шалгаж хэмжиж, хүлээж авдаг мэргэжлийн хяналтын байгууллагад ч хамаарах юм.

_

П.Баярхүү /тоймч/