“ТӨР” компани
6
Гадаадын нэгэн сайтад манай хууль тогтоогч дарга нарын хөрөнгө бэл ямар их өссөнийг гайхах жигших хоёрын завсарт дуу алдан мэдээлжээ. Манай улсын дарга нарын хөрөнгө АНУ, Хятадын хууль тогтоогчдын хөрөнгийн бэлд хүрэхгүй ч хоёр үзүүлэлтээрээ тэднийг хол хаяж чаджээ.
6
Нэгдүгээрт, манай дарга нарын хөрөнгийн өсөлт улсын эдийн засгийн өсөлтөөс хэд дахин хурдацтайгаар нэмэгдсэн байна. Хоёрдугаарт, манай дарга нар 786 сая буюу улсынхаа ДНБ-ий 7.6 хувьтай тэнцэх хөрөнгө эзэмшдэг нь өөр ямар ч улсад байхгүй үзүүлэлт болж дэлхийн бусад дарга нарыг атаархуулжээ.
6
Хэрвээ АНУ-ын дарга нар манай төрийн хэд шиг баяжъя гэвэл 15 триллион 700 тэрбум ам.долларын хөрөнгөтэй байх шаардлагатай болж байгаа юм байна. 97 тэрбумын хөрөнгөтэй хятадын хамгийн баян 50 дарга улсынхаа ДНБ-ий 1.1 хувийг хянаж байхад манай дарга нар ДНБ-хээ 7.6 хувийг хянаж чадна гэхээр хувийн бизнес, хөрөнгө бэлээрээ ямар оргилд гарч чадсан нь харагдана.
6
Дарга нарын бие даасан компани гэж улсын бүртгэлд байдаггүй боловч өөрсдийн хөрөнгөжих мөнгөжих санааг хэрэгжүүлэх, өрсөлдөгчгүй монопол компанийг аль хэдийн бий болгож томруулсаар ирсэн байжээ. Энэ бол дарга нарыг хөлжүүлдэг болсон ТӨР гэдэг үл үзэгдэх компани юм байна. Төсвийн мөнгөн дээрээс “ТӨР” гэх унацтай компани босгох санаачилга гаргаж дүрмийг нь боловсруулагч нь улс төрийн намууд. Дүрмийн агуулга нь улс төр бизнесүүдийн сонгуулийн тоглолтод бүгд оролцох ба намдаа өргөсөн хандивын хэмжээгээрээ энэхүү ТӨР компаниас хувь эзэмшинэ гэсэн маш товч тодорхой заалттай.
6
Энэ компанийн гишүүн болж ТӨР-д орсноор олон хувь завшааныг хүртэн, амьдрал нь баталгаажина. Эгэл хүнд хэзээ ч үл тохиох төрийн албаны энэ завшаанаас түүвэрлэн дурьдвал, ямар хууль батлагдаж түүнээс ямар бизнесийн орчин үүсгэхийг мэддэг болно. Албан тушаалд очиж хүссэнээ гүйцэлдүүлж болно, хуулийн хариуцлага хүлээхгүй явж болно, хэтэвчээ язартал дүүргэж чадна, мэдлэг боловсрол чадвартай байх хэрэггүй, тухайн ажлыг барагцаалдаг байхад болно, сонгуулиас сонгуульд хандиваа өсгөх замаар энэ байр сууриа бэхжүүлээд байж болно, төрийн нэрээр аж ахуй эрхэлж буй тул бусад нөхөд баяжихаас өрсөж завшина, 4 жилдээ сонгуулиар хариуцлага ярьдаг болохоор ирээдүйд хариуцлага үүрнэ гэж айлтгүй дураараа дургиж болно гэх мэт.
6
Иргэд ядуурч, улс өрөнд орохын хэрээр томорч, улстөрчдөө бэнзийлгэж ирсэн ТӨР гэдэг том компани өнгөрсөн хориод жилд татвар төлөгчдийн мөнгийг сорж байдаг парацит шинжтэй болж иржээ. Төр нүсэр том, зардал ихтэй, хянахад төвөгтэй байх тусмаа төсвөөс хүртэх, завших боломж тэр хэрээр нэмэгдэхийг дарга нарын бүлгийнхэн сайн тооцож байсан байна. 1990-ээд онд 9 яамтай эхэлж байсан ардчилсан монголын төр өнөөдөр 16 яамтай, мөн ийм тооны сайд, дэд сайдтай, сайд нар нь зөвлөхтэй, туслахтай машинтай захиран зарцуулах төсөв мөнгөтэй юм. Төрийн дарга нар намдаа өргөсөн хандивтай, нөлөөтэй учир төр дотроо бас том толгойлж чаддаг. Тэд хуулиас дээгүүр тушаал журам гаргаж төсвийн хөрөнгийг аялал зугаалга, тансаглалд цацаж ван ханлиг шиг загнана. Төр гэх компани одоо 161620 албан хаагчтай байгаа. Энэ тоо нь буурдаггүй бөгөөд байнга өсөх динамиктай. Төрийн өмчит 101 компани байгаа ба тэнд ажиллаж байгаа хүмүүсийн тоо 47653 гэжээ.
7
Дэлхийн ухаантнууд ардчилсан төрийг дарга нарын компани болгож болохгүй гэдгийг хамгийн түрүүнд сануулдаг байна. Төр гэдэг сувьдаг шуналаар харсан хүнд хөлгүй завшиж, баяжиж болох алтан үетэй уул мэт харагдах болжээ. Төр гэдэг компанид орж, төсөв гэдэг алтан уулнаас жоохныг хэлтэлж халааслахад хөрөнгө чинээтэй тэрбумтан болно. Төр гэдэг энэ үл үзэгдэх намуудын хувьцаат компанийг татан буулгая. Гэхдээ зөвхөн сонгуулиар бус бодлогын бохирдлыг арилгаж хууль батлах замаар хийх юм. Төгсөлд ухаалаг төрд шилжих талаар Ерөнхийлөгчийн санаанаас товч буулгалаа.
7
ТӨР-ийн минь дэргэд томорч биежсэн хүнд суртал, авлигаас салгаж авахад дарга бүрийн, иргэн бүрийн үг санал оролцоо хэрэгтэй болсон байна. Та бүхэн саналаа нэмж болно.
6
...Төрийн аж ахуйн үйл ажиллагааг хязгаарлах, төрийн бүх байгууллага, албан тушаалтан шийдвэр гаргахдаа мэдүүлэг бөглөдөг болох. Шийдвэр нь төрийн хууль тогтоомжид нийцэж байна уу, Монголын хөгжлийн зорилтод нийцэж байна уу, санхүүгийн хувьд үр өгөөжтэй юу гэдэгт хариулдаг болох, Төрийн байгууллага, албан тушаалтны шийдвэр, түүний бүртгэл хяналтын тухай хуультай санамжтай болох, Засгийн газар, төрийн захиргааны байгууллагын бүтцийн тухай хууль гаргах, Засгийн газрын бүтцийг нь ухаалаг төрийн зарчимд нийцүүлээд үр ашигтай цомхон чадварлаг бүтэц байхаар хуульчилж өгөх. Хуулийг 10 жил тогтвортой мөрдөх ба УИХ-ын нийт гишүүдийн 2/3 нь оролцож байж өөрчилдөг байх ...
6
П.Баярхүү /тоймч/
| Уншиж байна |