Эдийн засаг унасан унаагүй гэж маргалдаж байх хооронд олон улсын шинжээчид унах битгий хэл халуундаа дагжин чичирч байгааг сануулж байна. Мэдээллийн эх сурвалж хэрэгтэй бол Азийн хөгжлийн банкны мэдээллийг хараарай. Эс итгэвэл Дэлхийн банкны улирал тутмын мэдээллийг хараарай. АНУ-аас өгч байгаа Мянганы хөгжлийн сорилтын сангийн тайлан мэдээллээс харахад ч гэмгүй болов уу. Одоо хэчнээн ч нийгэм, эдийн засгийн статистикээ засч иргэдийнхээ толгой тархийг угаагаад нэмэргүй. Эдийн засгийн үзүүлэлтүүд нь сульдчихсан гадаад зах зээл адармаатай байгаа нь энэ улсын эдийн засагт ноцтой цохилт өгч байгааг тэмдэглэжээ. Импортоос хараат улсын зовлон энэ. Баялгаа түүхийгээр нь гаргана. Барих гэж оролдож байгаа ч нэг л өдөр садхийхэд бэлэн өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт, валютын ханшийн хэлбэлзэл ухаалаг төрийг улам л мангуу болгоно. Эрх баригчид өөрснөө тайвшруулах эмэнд дасал болсон эдийн засгаа яах вэ гэж баахан ярилцаж сууна. Томоохон хөрөнгө оруулалтаа царцаагаад өдөр тутмынхаа хэрэглээг төвшитгөхгүй бол болохгүй нь шүү гэж сануулаад байгаа. Манайхан тас зөрөөд л хэдэн их наядаар нь хэзээ босох нь үл мэдэгдэх бүтээн байгуулалтад зарцуулж байна. Үнэ тогтворжуулах төсөл үр ашгаа өгөхөө больсон. Гэхдээ үүнээс татгалзвал чөлөөт үнэ зах зээл дээр ноёрхоно. Үнэ ханш өнөөгийнхөөс 2 илүү дахин өснө гэж ҮЭ-ийнхэн мэдээлж байна. Үнэний хувьтай. Жаахан давуулдаг юмаа гэхэд 1.5 дахин өсөхийг мэргэжилтнүүд сануулаад байгаа. Тэгвэл АН маш хүнд сорилтын өмнө тулгарна. Ардын баатар Э.Бат-Үүл Эдийн засгийн хөгжлийн сайдад хөрөнгө оруулалтын хэмжээг багасгалаа гэж агсам тавих нэг өөр хэрэг. Тэр санхүүжилтийг хийчихвэл төсөв бүүр дордчих гээд байгаад учир оршиж байгаа юм.
:
Өнгөрсөн жил инфляци 10.4 хувьтай байлаа. Энэ жил 12-15 хувь руу үсэрнэ гэж муу амлацгааж байгаа. Асуудлаа шийдэхгүй бол энэ харанхуй хязгаар дэргэд шүү дээ. Засгийн жолоог атгаснаасаа хойш иргэдийн цалин хөлс, тэтгэвэр тэтгэмжийг байнга хялайж байсан инфляци хамгийн том дайсан. Нэгэнт л үнэ тогтворжуулах хөтөлбөр үр ашгаа өгөхөө байсан болохоор иргэдийн халаас хоосноос хоосон болсон. Улс төрийн тэмцэл үүн дээрээс дөрөөлөөд босно. Хаврын улс төрийн синдром ингэж эхэлнэ дээ. Төгрөгийн ханш сул, иргэдийн худалдан авах чадвар муу, цалин, тэтгэвэр, тэтгэмж доогуур байхад инфляци нэмэгдэх эрсдлийг хаах ямар нэгэн бодлого Засгийн газарт байх ёстой. Улс төрийн тэмцэл хөдөлгөөн эдийн засаг хүндэрсэн ийм л үед идэвхждэг. Энэ жил эдийн засгаа 9.5 хувьд хүргээд ирэх жил 10 хувьд хүргэхээр тодорхойлсон. Эдийн засгийн багтаамж тэлж өсч болно. Гол нь иргэдийн амьжиргаа. Английн супермаркетуудад зарагддаг үнээр өргөн хэрэглээнийхээ бараа бүтээгдэхүүнийг цуглуулж байгаа энгийн иргэд бухимдахгүй ч яах билээ дээ. Өсөлт өөр хэрэг. Иргэдийн амьжиргаа дээшилж байна уу гэдэг бас нэг өөр асуудал. Эхийг нь эцээлгүй тугалыг нь тураалгүй авч үлдэх нь л чухал.
:
Ази өөрөө хүчирхэгжиж байна. Дэлхийн мөнгөний урсгал, хөрөнгө оруулалт энэ л хязгаар тийш чиглэж, хөрөнгө оруулалт хийхийг чармайж байгаа. Хууль эрхзүйн орчин нь ямар байна, хөрөнгө оруулалтын эрсдэл хэр байх бол гэдгийг тооцож байгаа. Хөгжиж буй орнуудын ДНБ-ний өсөлт энэ онд 6.2 хувь, 2015 онд 6.4 хувьтай байх төлөвтэй. Бидэнд том боломж. Хоорондоо хэрэлдэхээ болиод энэ чиглэл рүү анхаарлаа хандуулья. Эдийн засгаа солонгоруулах нь чухал ч эхний ээлжинд гадаадад алдсан нэр нүүрээ эргүүлэн олох нь л чухал байна. Гадаад зах зээл дээр хоёр хөршийн тусламжтайгаар хэрхэн өртөг багатайгаар нэвтрэх хэрэгтэй вэ, дэд бүтцээ яаж хамгийн оновчтойгоор шийдэх вэ гэдэг тулгамдсан асуудал.
.
Хятадын луу жаахан амсхийхээр шийдсэн ажиглагдаж байгаа. Нүүрсийг маань тэгтлээ нэг их сонирхохгүй л байх. Тэд өөрийгөө цэгцлэхээр шийдсэн. Эдийн засгийн үсрэнгүй хөгжлөө бууруулахаар төлөвлөж байгаагаас энэ бүхэн анзаарагдана. Мэдээж Монголд том цохилт болно. Иргэдийнхээ бүсийг чангалах биш төрийнхөө бүсийг чангатгаад гарчихвал эдийн засаг аяндаа сэргэнэ. Ухаан л хэрэг болно доо. Удахгүй УИХ чуулна. Бага шиг хэрэлдэж их ажил амжуулаасай гэж залбирах юм даа.
.
Н.Бадамжав
| Уншиж байна |