Орхимжоо тайлвал яасан юм
2014-03-31

Аугаа сэтгэгч А.Эйнштэйн нэгэнтээ “Буддын шашин бол шинжлэх ухаанд хамгийн ойр шашин” хэмээн хэлсэн гэдэг. Хүн төрөлхтөн зөвхөн өөрөөсөө гэгээрлийг хайх ёстойг сургаж бурхан гэж огтоос байдаггүй хүн та гэгээрэлд хүрэх аваас өөрөө бурхан хэмээн айлдсан Сиддхартагийн сургааль 2500 гаруй жилийн урт удаан хөгжлийнхөө туршид хэдэнтээ гуйвсаар иржээ. Тухайн үедээ хинду шашин болон хүн амаа кастын системээр ялгаж дарангуйлдаг байсан Энэтхэгт түүний үзэл санаа асар хурдан түгэн тархсан байдаг.

.

Бурхан багшийн сургааль энгийн нэгэнд ойлгоход төвөгтэй ид шидтэй зүйл мэт санагдаж олон нийт ид шидийн эрэлд хатжээ. Бурхны шавь нараас тусламж гуйх болов. Хариуд нь мэдээж өргөл барьц өргөнө. Хөдөлмөр эрхлэхгүйгээр ашиг орлого олоход улайрсан авилгалч лам нарын бүхэл бүтэн арми ингэж бий болсон юм. Аюул зовлон, гай гамшиг, өвчин зүдгүүрээс авран хэлтлэх маань мэгзэм, судар ном, мэргэ төлөг зохиогдох болов. Буддагийн хэлсэн сургааль ор үндсээрээ гажуудлаа. Эхнэр хүүхэд, эцэг эхээсээ ангижирч ертөнцийн хэрэг явдлыг тунгаан бясалгаж үнэнийг олсноор хүн төрөлхтнийг мунхагийн харанхуйгаас гаргах учиртай ариун сургаалийг дэргэдийн шавь нар нь салхинд хийсгэж орхив. Мэдээж шавь болгон нь муу байсангүй. Багшийн сургаалийн гажуудлыг засч залруулах гэж шашны хэд хэдэн реформыг хийсэн авч аанай л амжилтад хүрсэнгүй. Ямартай ч Зонховагийн үүсгэсэн шашны реформоор лам нарыг эхнэр авах, өргөл барьцад шунахыг хориглолоо. Энгийн жирийн хүмүүст бурхны сургаалийг илүү хялбар ойлгох “Бодь мөрийн зэрэг” зохиолоо туурвив. Зонховагийн шинэчлэлт ямартай ч жишиг тогтоож чадсан болов уу.

.

Харин Монгол, Төвд хоёр л энэ шинэчлэлтийг улам гажуудуулж юу ч үгүй холион бантан болгож чадсан гэлтэй. XX зууны эхэн үе гэхэд Монголын насанд хүрсэн эрчүүдийн талаас илүү хувь нь лам болж жалга болгонд шахуу сүм хийд баригдаж ямар ч нүгэл хилэнц хийсэн өргөл барьц сайн өргөвөл арван цагаан буяныхаа замаар орно гэсэн мухар сүсэг нийтээр хавтгайрав. Зуд болоход нохой зоолно гэгчээр улс гэр уруудан доройтож, хүн зон ядуурч, зовох тусам шар малгайтан лам нарын хэтэвч түнтийх болов. Олон ч мэргэн сартваахь нар энэ үзэгдлийн эсрэг тэмцсэн боловч тэр дорхноо л хүчин мөхөсдөж мухардалд орж байлаа. Харин Төвд, Монголоос бусад азийн орнуудад буддын шашин жинхэнэ утгаараа цэцэглэн хөгжиж байсан нь олон олон ном, зохиолд тэмдэглэгдсэн байдаг. Шашны дампуурлыг коммунистууд багалзуурдан хөнөөсөн 70 жил өвгөдийн цус, нулимс дундуур Монголыг чирч гулдарсаар авч гарлаа.

.

1990 оны хувьсгалаар шашин сэргэв. Одоо л дампууралгүй, шашингүй үзлийн доор хүмүүжсэн нийгэмд Будда бурхны шашин жинхэнэ утгаараа хөгжинө гэж найдав. Харамсалтай нь ийм зүйл болсонгүй. Улам бүр прагматик, мухар сүсэгийн “симбол” болон шашин эргэж ирлээ. Лам нар бусдыг харааж ерөөж, хувь заяаг нь төлөгдөж өргөл барьцаар засч залруулна. Хулгай хийсэн, хүн айлгаж ичээсэн, мөнгө төгрөг луйвардсан этгээдүүд луйврын мөнгөөрөө нүглээ цайруулах болов. Лам нар баяжин жийп унан тансаглаж, сургааль зөрчин эхнэр авч хүүхэнтэй зугаалж, орой үдшийн цагаар пиво, архи зооглоцгооно. Караокед ч унзад хоолойтой шаггүй дуучин гэдгээ батлан хүүхнүүдийг татна. Шашны тухай ийм л ойлголттой болов. Шашны номоо үнэн зөв уншиж байгаа эсэхийг хэн ч мэдэхгүй. Ална ч гээд байна уу, аварна ч гээд байгаа юм уу бүү мэд. Ийм л шашны дарангуйлал, мухар сүсэг өнөөдрийн Монголыг ёстой сэнсрүүлж байна. Дээрээс нь бөө ламын аль нь мэдэгдэхгүй нөхдүүд жалга болгоноос шахуу тодордог болж. Авилгалынх нь хэмжээ бүр ч тодорхой 10-20 сая төгрөг. Хувцас хэрэглэл, идээ будаа, архи дарсных нь үнэ багтдаг гэнэ. Онгод дуудаж бөө болоод дараа нь бурхны ном сургааль, тарни шившлэгээр зам мөрийг нь засч суух юм. Шашны сургааль хэрхэн гажууддагийн сонгодог жишээг зурхайч лам нар гаргууд үзүүлж байна. Сар шинэ болно оо. Хэдэн хэсэг талцаад маргалдаж гарна. Аль нь ч зөв аль нь бурууг хэн ч эс мэднэ. Өнөөхөөрөө далимдуулаад тус бүрнээ цаг тооны бичиг гаргаад л ашиг орлогыг ёстой хүүлж өгнө. Үнэхээр энэ чинь үнэнд хүрэх бурхан Буддагийн номлол мөн гэж үү. Христчүүд өнчин ядуусыг өргөж тэтгэж, өглөг хандив өргөж байхад буддын лам нар эсрэгээр нь сүсэгтэн олноос өргөл хандив нэрээр дээрэм хийж суух.

.

Аймаг болгон бурхан багшийн сэрэг дүр, өч төчнөөн суваргыг хэдэн тэрбум төгрөгийн санхүүжилтээр босгож байна. Ядахнаа цөөхөн ч гэсэн айл өрхийг гэр сууцтай, ажил төрөлтэй болгосон бол бусдыг энэрэхүйн бурхны сургаальд нийцэхсэн. Сүүлдээ бүр улсын төсвөөс 500 саяар нь хөрөнгө босгож сүм барьж байгуулдаг боллоо. Энэ ч арай хэтэрнэ ээ. Төр нь шашнаа хүндэтгэнэ гэснээс биш татвар төлөгчдийн мөнгөөр шашны үйл ажиллагааг санхүүжүүлнэ гэж заагаагүй байлтай.

.

Өнөөгийн лам нарыг ажиглаж суухад өмнөх нийгмийн хатуу чанга бодлого тэдний биологийн хэрэгцээнд таатайгаар нөлөөлөө юу гэх нүгэлт бодол тархинд эргэлдэх юм. Тэд гэр бүлтэй. Үр хүүхэдтэй. Өмссөн хувцсыг нь эс тооцвол хар хүнээс ялгаагүй хүмүүс. Энэ талаар “Монголын нэгэн хамба лам бяцхан охин дагуулж ирээд өөрийнхөө хүүхэд гэж танилцуулахад эвгүй байдалд орсон” хэмээн Далай лам дурссан байдаг. Энэ мэт хуваргуудад хандан “Хэрэв сахил санваараа дагахгүй юм бол орхимжоо тайл л даа” гэж дээрхийн гэгээнтэн хатуухан хэлж ч байжээ. Лам хуваргуудын хийж болохгүй хориг цээрт эхнэр авах үйлдэл хориотой байдаг бол үүнийг зөрчих нь манайд энгийн үзэгдэл. Зөвхөн Монголын бурханы шашинтны төв Гандантэгчинлэн хийд өдгөө 800 гаруй ламтай. Тэднээс ахмадууд нь буюу 1990 онооос өмнөх лам хуваргууд гэр бүлтэй гэсэн болхи статистик бий. Харин дурдсан оноос хойшхи нь ганц бие юм байлгүй. Хувь хүний эрх учраас тэднийг тоочих боломжгүй гэдгийг хэвлэлийн төлөөлөгч нь хэлж байна лээ. Далай ламыг хүртэл унтууцуулаад байгаа нь Монголын буддизм ингэхэд тэс өөр зүг рүү өөрөөр хэлбэл, улам бүр харанхуй руу яваад байгааг гэрчилж байгаа юм биш үү. Бурхны шавь нар болсон лам нарт хандахад орхимжоо тайлаад хаячих хүн чанар та бүхэнд байна уу гэж хатуухан асуумаар санагдана. Өөрийн биеэ золин байж сүсэгтэн олноо гэгээрэлд хөтлөх учиртай бурхны шавь та бүхэнд ийм зориг зүрх бий гэдэгт найдья.

_

Н.Бадамжав

Shuud.mn
Сонин хачин
enhtur:
Dalai lam tsewer hujaa hun shu de manaihan hujaa nariig uzej chadahgui bjdalai lamiin hul bugsiin unschih gd l bdg
2015-03-30
enhtur:
ehnertei lam mongoloos uur gazar bhguishu
2015-03-30
enhtur:
Uneheer unen zuil bichsen b.na
2015-03-30
орчин үе:
одоо цагт бүх зүйл сайн тал руугаа өөрчлөгдөж байна. гэтэл манай шашин юу болж байгаа вэ гэдгийг сайн мэдэх юм байхгүй л байна. хятад япон солонгос зэрэг орнуудын буддын шашны сүм хийдүүд сүсэг бишрэлийн болоод аялал жуулчлал, түүхийн үзмэр гэсэн байр суурийг байнга хамт авч явдаг юм шиг санагдсан. тийм учраас маш цэвэрхэн байдаг. харин манай сүм хийдүүд жаахан бохир байх шиг санагддаг. уг нь сүсэгтэн олны өргөл барьцаар үйл ажиллагаа явуулж байгаа нэг утгаараа бизнес маягийн байгууллага учраас хүмүүст сайхан сэтгэгдэл төрүүлэх/зөвхөн сүсэг бишрэл дагнах бус/ орчныг бий болгохын төлөө байнга чармайх хэрэгтэй байна. одоо ихэнхи сүм хийдүүдэд хандив авч байгаа зорилго нь ямар нэгэ шүтээн, сүм дацан босгох, байгуулах. засгийн газраар зүйрлээд хэлбэл бүтээн байгуулалт тэр нь тухайн сүмийн эдийн засгийн чадавхийг нэмэгдүүлнэ. сүмийн зорилго бол энэ. харин сэсэгтэнгүүд бол өөр зорилготой байдаг. сэтгэлээ ариусгах зам мөрөө засах, амар амгаланг мэдрэх байдаг зүгээр л нэг том байшинд орох, том бурханд мөргөх нь тийм ч чухал биш. тэгэхээр хамгийн түрүүнд цэвэрхэн болгох л хэрэгтэй. хуучин цагийн хирийг нь угаавал буян хишгээ барна гэдэг онол одоо арай үйлчлэхгүй биз дээ. миний мэдэхээр шао линь гэдэг кинон дээр лам шавь нар нь дандаа л ямар нэг ажил хийж байдаг шүү дээ. тэр нь гол ажил нь байдаг гэтэл манай ганданд шавь нар нь байнга ном хурж байдаг өөрөөр хэлбэл бизнесийн үйл ажиллгааа нь давамгайлаад үйлчилгээ нь хоцрогдоод байна гэсэн үг. тиймээс ном хурах тоогоо бага зэрэг цөөлөөд сүм хийдээ цэвэрхэн болгох ажлаа маш их хийхийг уриалж байна. яг үнэнийг хэлэхэд жаахан хуучирсан торго дурдан унжлаг янз бүрийн эдлэл нийлээн хир даг тоостой байх шиг санагддаг шүү. мөн шал, хаалга цонх хана гээд ер нь л цэвэрлэх л хэрэгтэй байна.
2014-04-11
урнаа:
лам руу гаа дайраах юухвээ! нөгөө айхтар бөө мөргөлтэй андуураад байх шиг байна. ламд чинь бас сахил санваар гэж юм байна хүүхэд төрүүлээд хүүхэн тэврээд хэвтэх хөнгөн лам байна хурим найр луу ч харахгүй гээд нүдээ дараад зугатдаг гэлэн сахилтай хүн ч байдаг юм гэдэг 2 талтай
2014-04-08
nogoon malgait:
37 ond neg sain tsebrelsen um san. odoo ahiad tseberleh tsag ni boljee de.
2014-04-05
oyuna:
mundag chadaltai shashin nomdoo nevtersen hun barag l bhgui bolov uu. hyanalt boloh heregtei. ene mongold ajil hiih erchuud heregtei bna.
2014-04-03
erka:
udluu geed yahaw gee
2014-04-02
darxaa:
lam nar bur dauraad uls tord orj bn. xezee gandan yduust oglog ogsiiim
2014-04-01
гэрэл:
өөр улсын сүм хийд гэхлээр орчин цэвэрхэн, шороо тоос хоггүй, шүтлэгээс хамаарахгүй нэг л сайхан байгаад баймаар амар амгалан тайван орчинтой байх юм. манай гандан гэхлээр л шороо тоосоо хэдэн жилээр арчилж цэвэрлэдгүй, ном бичүүлдэг жижигхэн байшинд хүмүүс хэрэлдэх нь холгүй чигчилдээд бас нэг уур бухимдлын үүр болсон газар.уул нь өвгөд хөгшчүүл цэвэр ногоо модтой орчинд номоо бичүүлэх нь бичүүлээд, шүтэж суух нь суугаад, нэг сайхан очих дуртай газар баймаар..тэр олон залуу лам, хуврагнууд юү хийгээд байдаг юм?
2014-04-01
баагий:
миний мэдэх нэг лам архи уудаг, авгайтай, 3-н хүүхэдтэй, оогий гэдэг нууц амрагтай. байртай, машинтай, амралтаараа эхнэртээ хөдөөний нэг хийдэд бясалгал хийж байгаа гэж хэлээд нууц амрагтайгаа хайнан очиж амардаг. ер нь хичээлд суухгүй, ажил хийхгүй, амар хялбар аргаар амьдрах хүсэлтэй хөвгүүд л лам болдог. үнэхээр бурханы шавь нар байсан бол эхнэр хүүхнээс хол, мөнгө эд баялагаас хол, бараг амьтны амь гэж бодоод мах ч идэхгүй, ном сурахад тустай гэж хагас өлсгөлөн байх, нийгэм бу*д тустай үйл хийх гэж мэт байх ёстой бус уу? монголын лам нар эдгээрээс алийг нь ч дагадаггүй. бөө бол лам нараасаа долоон дор. архи ууна. заллага хийсэн айлынхаа авгайг согтуугаар татаж чангаана. үнэн бүтэхгүй ээ
2014-04-01
zochin :
shashnii baiguullaga murtlu onchin huuhduudiin toloo yadarsan humuusiin toloo yu ch hiideggui gee biz dee, mash zov yum bichjee
2014-04-01
zochin:
medehgui ym da bi bas uul usandaa morgood l neeh lam gej shujiggui blaa getel ohin maani bie ni ovdoj heden sar emnelegt hevteed l hot orood shinjilgee ogood l zugeer urevsel gej onosh taviad hetsuu 6 sar bollo getel ajliin gazriin hun maani uzdeg hun deer och geed ochtol zugeer yu ch heleegui bhad l ymar so huuhed orood irev geed boon l ym bolloo bi neeh itgej chgui l blaa baahan nom unshuul geed unshuulaad l bootoi taniltsuulssd l ter hun ym hgd l heden sar bolloo tegtel neeh sain bolsongui ym shig sanagdaad nertei lam deer ochtol bas ymar huuhed ve geed l suid tegeed l shavi bolgono genee ooroo bolohoor nudend ni ym haragdaad hetsuu gd bdag tegeed l bi ohiniihoo toloo itgej ehelsen shuu ta nar yu gej bodoj bn ulsuud bolohoor hudalaa boo bolno gej bga biz geh ym odoo bie ni dajgui shuu
2014-04-01
zochin:
medehgui ym da bi bas uul usandaa morgood l neeh lam gej shujiggui blaa getel ohin maani bie ni ovdoj heden sar emnelegt hevteed l hot orood shinjilgee ogood l zugeer urevsel gej onosh taviad hetsuu 6 sar bollo getel ajliin gazriin hun maani uzdeg hun deer och geed ochtol zugeer yu ch heleegui bhad l ymar so huuhed orood irev geed boon l ym bolloo bi neeh itgej chgui l blaa baahan nom unshuul geed unshuulaad l bootoi taniltsuulssd l ter hun ym hgd l heden sar bolloo tegtel neeh sain bolsongui ym shig sanagdaad nertei lam deer ochtol bas ymar huuhed ve geed l suid tegeed l shavi bolgono genee ooroo bolohoor nudend ni ym haragdaad hetsuu gd bdag tegeed l bi ohiniihoo toloo itgej ehelsen shuu ta nar yu gej bodoj bn ulsuud bolohoor hudalaa boo bolno gej bga biz geh ym odoo bie ni dajgui shuu
2014-04-01
zochin:
medehgui ym da bi bas uul usandaa morgood l neeh lam gej shujiggui blaa getel ohin maani bie ni ovdoj heden sar emnelegt hevteed l hot orood shinjilgee ogood l zugeer urevsel gej onosh taviad hetsuu 6 sar bollo getel ajliin gazriin hun maani uzdeg hun deer och geed ochtol zugeer yu ch heleegui bhad l ymar so huuhed orood irev geed boon l ym bolloo bi neeh itgej chgui l blaa baahan nom unshuul geed unshuulaad l bootoi taniltsuulssd l ter hun ym hgd l heden sar bolloo tegtel neeh sain bolsongui ym shig sanagdaad nertei lam deer ochtol bas ymar huuhed ve geed l suid tegeed l shavi bolgono genee ooroo bolohoor nudend ni ym haragdaad hetsuu gd bdag tegeed l bi ohiniihoo toloo itgej ehelsen shuu ta nar yu gej bodoj bn ulsuud bolohoor hudalaa boo bolno gej bga biz geh ym odoo bie ni dajgui shuu
2014-04-01
zochin:
medehgui ym da bi bas uul usandaa morgood l neeh lam gej shujiggui blaa getel ohin maani bie ni ovdoj heden sar emnelegt hevteed l hot orood shinjilgee ogood l zugeer urevsel gej onosh taviad hetsuu 6 sar bollo getel ajliin gazriin hun maani uzdeg hun deer och geed ochtol zugeer yu ch heleegui bhad l ymar so huuhed orood irev geed boon l ym bolloo bi neeh itgej chgui l blaa baahan nom unshuul geed unshuulaad l bootoi taniltsuulssd l ter hun ym hgd l heden sar bolloo tegtel neeh sain bolsongui ym shig sanagdaad nertei lam deer ochtol bas ymar huuhed ve geed l suid tegeed l shavi bolgono genee ooroo bolohoor nudend ni ym haragdaad hetsuu gd bdag tegeed l bi ohiniihoo toloo itgej ehelsen shuu ta nar yu gej bodoj bn ulsuud bolohoor hudalaa boo bolno gej bga biz geh ym odoo bie ni dajgui shuu
2014-04-01
zochin:
medehgui ym da bi bas uul usandaa morgood l neeh lam gej shujiggui blaa getel ohin maani bie ni ovdoj heden sar emnelegt hevteed l hot orood shinjilgee ogood l zugeer urevsel gej onosh taviad hetsuu 6 sar bollo getel ajliin gazriin hun maani uzdeg hun deer och geed ochtol zugeer yu ch heleegui bhad l ymar so huuhed orood irev geed boon l ym bolloo bi neeh itgej chgui l blaa baahan nom unshuul geed unshuulaad l bootoi taniltsuulssd l ter hun ym hgd l heden sar bolloo tegtel neeh sain bolsongui ym shig sanagdaad nertei lam deer ochtol bas ymar huuhed ve geed l suid tegeed l shavi bolgono genee ooroo bolohoor nudend ni ym haragdaad hetsuu gd bdag tegeed l bi ohiniihoo toloo itgej ehelsen shuu ta nar yu gej bodoj bn ulsuud bolohoor hudalaa boo bolno gej bga biz geh ym odoo bie ni dajgui shuu
2014-04-01
бибид:
їнэн шїї яг.сайн байна зєв бичиж.би бас дандаа ингэж боддог юм.бусад шашин хїмїїст єгєєд байдаг манайх бол бу*ас л нэхээд аваад л байдаг аваад л байдаг.ханаж цаддаггїй.сїїлдээ зїгээр сууж байгаад мєнгє олох санаатай хїмїїс хїїгээ лам болгох гэдэг болсон байна ингээд 20-р зууны тал нь лам нийгэм рїїгээ явж байна.би л хувьдаа лалын шашныг дэмжиж байгаа
2014-04-01
зочин:
lam nart aldaa bii yu bii. zasah standart alga daa. sum hiidgui orgodol lam ihtei. gadaad taldaa yadahdaa amaa ugaaj usand orj hirgui huvtsas umsuj baij huraldaa morilj baih bolson doo. dotood taldaa sujig alga. nomoo medehgui bas buruu hooloitoi. aya dan daihgui. uuruu medehgui hun yaj shashin shuteenee tailbarlah bolj baina. hariltsaanii soel baihgui. gandan irgenii tanhimtai bolj ard olnoo sons. busdiigaa udird. busad sum hiidee shalgaj undur bosgo togtoo.
2014-04-01
зочин:
lam nart aldaa bii yu bii. zasah standart alga daa. sum hiidgui orgodol lam ihtei. gadaad taldaa yadahdaa amaa ugaaj usand orj hirgui huvtsas umsuj baij huraldaa morilj baih bolson doo. dotood taldaa sujig alga. nomoo medehgui bas buruu hooloitoi. aya dan daihgui. uuruu medehgui hun yaj shashin shuteenee tailbarlah bolj baina. hariltsaanii soel baihgui. gandan irgenii tanhimtai bolj ard olnoo sons. busdiigaa udird. busad sum hiidee shalgaj undur bosgo togtoo.
2014-04-01
hooh:
tiimee zob sedeb hondoj! ogloo odor lam durtei⊙? udesh bolohoor shoychin yabdaltai! nohduud mer ser bainaa hoorhii...ichig ichig yaj hunii zoblongoor togloj bnaaa
2014-04-01
badamjav:
hiih yum ni oldohgui bolohoor odoo bur lamaar oroddog bolj baih shiv. ingej humuusiig taltsuulah ni her zohimjtoi yum. eniig bichsen huntei hungui bolj l baigaa asuudal, bitgii buh zuiliig neg untsuguus bolohgui talaas ni harj bai. badamjav uuniig bichsen ni aldaa, badamjav gedeg hun mongold baigaa ni emgenel.
2014-04-01
sergelen:
chi ene sedweer bichihed aria l medleg dutuu baina chi naad hristiin uzeleeree mongolchuudiin tarhiig ugaachihnaa gj bodoogui biz dee chamaig ymar harsan bish gandan hiideer orood nom unshuulaad l ywdag ch yn biluu ydiin lam nar mongo awaal biz chi heden useg holbosoniihoo toloo tsalin awdag bol ted chine ch gesen hodolmorloj baigaag buu mart harin ch cham shg shireenii ard suugaad hden useg holboj terniihee toloo mongo awaagui hunii zowlong oop deeree uurj ywaa ulsuud haana baina hun ongorloo muulj muulj lamaa l zalna biz chadku bj btgii tom ymaaar oroldoj bai
2014-04-01
zochin:
badamjab bolon ene muu buu xirest komnistuud bitgii xuts aa ta nariig bodbol buddiin shasninii exes deedes tsataa mongoliin turiig udirdaj yabsan ami has ed xurunguu urguj baisan yum shuu
2014-03-31
ka*i :
za yahav udahgui hrist islam 2 ni diilenh bolood ireheer ergeed yaj sanah boldoo
2014-03-31
ganbold:
татвар төлдөг болгох хэрэгтэй
2014-03-31
yum oilgodoogui erguunuuded:
uguisgej bgaa humuus uhehdee geriinhendee minii hoinoos buyan bitgii hiigeerei, nom bitgii unshuulaarai, zugeer l saihan heer avaachaad tavichih, gargah udur sudar, altan hairtsag neeh hereggui gedegee sain, ertnees helj bgaarai gai bolood geriinhen chini ehnertei esvel nuuts amragtai lamaar nom unshuulchih yum biluu, ugaas zayagui chinii sunsiig tsaashdiin zamd zalah gants shad maani ch hereggui
2014-03-31
nom unshuulahyg zogsooh heregtei:
evrop d buddhismyn tuvd uuriinhee muu muuhiagaas salahyn tul uuruu uurdeeree l ajillah yostoi gej zaadag. mongold baidag shig nom unshuulna gesen yum baihgui. engiin zavgui humuust mash hyalbar heleer udur tutmyn amidraldaa buddyn surgaaliig yaj heregleh talaar saadag. mongold tuul restarany hajuud fpmt tuvd l avtrali lam yag iim argaar zaadag yum baina lee. gandand nom nshuulahyg ogt horigloh heregtei. harin lam nar engiin heleer ngiin humuust amidralaa az jargatai bolgohod hun uuruu yu hiih yostoyg zaadag boloh heregtei. buudhismyn tuhai manai web situudad buddhismyg mash huuchin hund oilgogdohgui heleer tailbarlasan baidag. engiin heleer hund tailbarlaval hun oilgoh bolno.
2014-03-31
nom unshuulahyg zogsooh heregtei:
evrop d buddhismyn tuvd uuriinhee muu muuhiagaas salahyn tul uuruu uurdeeree l ajillah yostoi gej zaadag. mongold baidag shig nom unshuulna gesen yum baihgui. engiin zavgui humuust mash hyalbar heleer udur tutmyn amidraldaa buddyn surgaaliig yaj heregleh talaar saadag. mongold tuul restarany hajuud fpmt tuvd l avtrali lam yag iim argaar zaadag yum baina lee. gandand nom nshuulahyg ogt horigloh heregtei. harin lam nar engiin heleer ngiin humuust amidralaa az jargatai bolgohod hun uuruu yu hiih yostoyg zaadag boloh heregtei. buudhismyn tuhai manai web situudad buddhismyg mash huuchin hund oilgogdohgui heleer tailbarlasan baidag. engiin heleer hund tailbarlaval hun oilgoh bolno.
2014-03-31
hogiin malnuud :
ooriin tolgoigui zurh setgeld ni hunii mos unet zuil bhgui onoo margaa* argatsaaj yadaj yvaa yu ch meddeggui hooson tolgoitoi surgiin setgehui davamgailsan archaagui malnuud l yazguur soyl ulamjlalaa doromjlon gutaaj gadnii luivarchin zandalchdiin turhilagaar amaa medehgui burj bh ym. hun ooroo setgel oyunii todorhoi bolovsroltoi bol sain muug yalgaj chadna. olon dotor saintai muutai yanz yanz l bgaa lam nariig muu helj bhaar gadnii muusain hesuulch zolbin nomlogchdod salaavch ogood hoogood yavuulbal taarna. durtai ym bol dagaad zailtsgaana biz. ugaasaa iimerhuu hunii nudeer harj eh oron soyol ulamjlalaa ulandaa gishgedeg hogiin zolbinguud surgeeree dald oroosoi bilee.
2014-03-31
irgen:
teneg garuud ter deer bga luivarchdaaraa l orold
2014-03-31
монгол:
н.бадамжав миний дүү хэрэггүй газар цор хийж байна даа бичмээр байгаа бол манай нийгэм лам нараас илүү худалч хулгайч нар дүүрэн гадны шашны захиалгаар битгийг монгол олон түмэн шүтсээр ирсэн зүйл рүү халд.
2014-03-31
зочин:
шашны талаар төрөөс баримталж буй бодлогыг шинэчлэх хэрэгтэй. манай орны сүм хийд, лам нарын байдал, орчины тохижилт, хөрш орнуудтай харьцуулахад ямар байна бэ? харанхуй бохир, өнгө будаг нь халцарсан үйлчилгээ нь тодорхойгүй, нийгмийн баялгаас зовлонгүй хүртэгсэд л би боддог . эмч нартай бол хариуцлага тооцож болдог ламтай хэн юм ярина бэ? наад зах нь суврагаар дүүрлээ.
2014-03-31
irgen:
lam nar zurxich bvxen muu xvmvvs bihee.sain muu ali*ni bna da.bi sayxan zvvn salaani toirog deer baidag gandandanjaaln gedeg xiid orloo.xozroor mergeldeg neg abgai bnaa.eostoi muuxai aash abitai abgai bnaa.xvmvvsiig utsaa untraasangvi,xoloo achij suulaa gej * noxoi,jinger geed l eldbeer doromjlon zagnax yum.xvnii a mongo togrogiig shuud garaas bulaax met abdag yum bna le ulangaschixsan aimaar abgai bna le.tegeed shal xudlaa xudlaa xeldeg.nuuts kamertai ochij bichleg xiij medeelj tsatsmaar sanagdsn shv.
2014-03-31
батаа:
жилд тоотой хэдэн хүүхэд сургадаг квот тогтоож өгвөл яасан юм бэ? тэгэхгүй бол 21 оноос өмнөх лам нар яаж амьдардаг байсан яг түүнтэй адил боллоо. юу ч хийж бүтээхгүй атлаа хамгийн ихээр хүндлүүлж,хамгийн амттайг идэж,орлого бол амандаа орсон тоог хэлээд авчихна.өгөхгүй бол гай барцад чинь салахгүй энэ тэр гэж байгаад авчихна.яг ярих юм бол манжууд монголыг эзлэх гээд чадахгүй болохоороо бидний хүчийг сулруулж хүлцэнгүй болгох гэж оруулж ирсэн шүү дээ. түүнээс биш их эзэн чингис хааны үед эзлэж тохинуулж явсан болохоос биш орхимж нөмөрчихөөд ард олноо луйвардаж яваагүй шүү амар хялбар амьдрах арга болгосон нөхдүүд орхимжоо тайлцгаая ,уриалж байна
2014-03-31
lam hun :
lam nar uhvel taarna.
2014-03-31
zochin:
uls d ajil hii muu * nuu dee
2014-03-31
хөх монгол:
лам нарыг муулж шарын шашинг муугаар бичиж байгаа энэ муусайн лалар царайлсан юмнууд үхэж далд орохын цагт нь үр хүүхэд хань аав ээж нар нь алтан сав нээлгэхээс өгсүүлээд сайн төрөлд очуулах гэж царай алдаад лам дээр очицгоодог биздээ. өмхий үхээрүүдийн сайн явахыг харахсан.
2014-03-31
сүсэгтэн:
гандангын хамба чойжамц гуайг соль
2014-03-31
oirdiin kovuun erdene:
манайд шарын шашин хамгийн гутамшигт хэлбэрээр оршин тогтож байгаа. хэдэн том толгой лам нарын байжих хэлбэр, үй олон ядуу лам нарын амьжиргааны хэрэгсэл болсон. улс төрчимд, төр засаг шашиныг хамгийн гутамшигтай хэлбэрээр ашигладаг. зүгээр ард түмнийг бариж байх хэрэгсэл болгож ашигладаг. хүмүүс муу юм хийсэн бол хэдэн цаас, өргөл өгөөд эсвэл хурал хуй даагаад тэр нүгэл энэ тэр цэвэршээд явчихна. бас сайн ном уншуулж, даалгаж байвал ямар ч муу муухай юм хийсэн хамгаалдагдаад л, ялаад л дийлээд л гараад ирнэ. тэгээд даадаг багш, хийд рүүгээ бөөн мөнгө бариж гүйгээд дараагийнхаа ялалтын замыг засуулж авна. хүмүүс, мөнгөтэй хүмүүс шарын шашинд ингэж л хандана. тэгэхээр чинь сүм хийд лам нар мундаг том ач холбогдолтой болоод явчихдаг юм байгаа биз дээ. гэтэл далай ламтан ид шид гэж байхгүй, ном уншаад дийлээд байдаг юм гэж байхгүй, бурхан зөвхөн таны дотор байгаа гэж хэлээд байдаг. далай лам үнэн хэлээд байна уу эсвэл манай лам нарын энэ явдал зөв юм болов уу?
2014-03-31
oirdiin kovuun erdene:
dalai lam budda-iin shashind id shid baihgui, ene bol shashin bish bie setgeliig amar taivan bailgah philosophy gej heleed baigaa shuu dee. nuguu talaar budda-iin shashin enethegees tuvdeer dairch irsen buguud mongolchuudiin ulamjlalt shashin bi*e. nariin yarvial bidnii amidral ahuitai tiimch ih holboo baihgui
2014-03-31
bolor:
chi bitgii hutsaa gedgiig demjij bn kkk
2014-03-31
bolor:
chi bitgii hutsaa gedgiig demjij bn kkk
2014-03-31
үхэр:
лам, бөө нарын буруу гэж юу байхав. манайхны хэрэгцээг дагасан үйлчилгээг л үзүүлдэг. хараал хийхээс өгсүүлээд. хэрэгцээг дагаж нийлүүлэлт өсдөг гэсэн зах зээлийн хуулиар явж байна.
2014-03-31
crist:
sayahandaa neg zaluud tus boloyo gej bodood heden togrog ogson chiny 10% ny sumdee avaachaad ogchihson baidag yum daa, uur hursen gej ...
2014-03-31
зочин:
буддын сургаалыг ариун нандинаар нь хадгалж үлдэх гэсэн хар толгойт хүний эрмэлзлийг хүндэтгэж байна.гэвч сүүлийн үед буддын шашныг шүүмжилж монголчуудын оюун санааны үнэт уламжлалаас нь салгах гэсэн христийн хорлонт бодлогын илрэл ил далд хэлбэрэээр явж байгаа.үүнээс л болгоомжлоорой.сая украйнд ардчиллын нэрийн доор америкууд ямар жигшүүрт бодлого явуулж хайран улсыг яйран болгосныг бид харсан.
2014-03-31
эсрэг талаас нь:
эсрэгээр нь бодож үзье. бид ер нь харийн шашиныхан шиг шашиндаа сард цалингийнхаа 10% өгдөг билүү. бид ер нь шашиндаа ямар хувь нэмэр оруулсан юм. өөрсдөө шашины наад захын мэдлэг бий билүү. шашин гэж ер нь юуг эрхэмлэдэг. санхүү нь юун дээр тогтдог юм. хараах биш өөрсдийгөө нэг эргэж харах цаг нь болсон байна
2014-03-31
hongoroo:
haha yostoi haha
2014-03-31
bi mongold handhad:
hamgiin aimran chamaig uhsen hoin neg sogtuu yumuu ehnertei lam chinii zamiig zaan
2014-03-31
susgiin deed:
lam deer oorsdoo guij ochidog shudaa ternees bish tanaid ochii geed haalga tsohiod bdguil shtehgui bol zugeerl bolchih shutdeg hunen shutii shuumjleh zuil zondoo bn
2014-03-31
mglman:
lam huvraga hun gej buyan nomiin mur huusun sahil sanvaariig hatuu sahidag unen susegt burhanii shavi baih yostoi. urgul baritsiig avj bolno gol ni teriigee butsaagaad buyanii uild ugdug uhamsartai huvraguud bol baihgui gedeg ni unen. shuud heleh um bol ihenhi ni zugeer gedsee tejeeh gej lam bolson gesen ug. jinhen unen susegt huvrag hund baih ter uglugch buyaniig uildegch, ediin shunalgui baih geed undsen zarchimuudaa oilgoogui, gegeerch chadaagui lam huvtsastai jiriin har humuus ihenhi ni bn. er ni tegeed shashin bol uurtuu itgelgui sul doroi humuusiin songolt um shuu dee.
2014-03-31
jargal:
lam nariin tuhai bichih cag ni bolson. hunii zoblon deer bayjij baigaa shuu dee zarim ni mungoo golood hagas dutuu nom unshsan boldog hen mungo sain ogno tend uilchildeg ter lam deer ovhooroi gedeg . zarim ni hunees mashin bair nehdeg bolson ene bol baij bolohgui zuil shuu
2014-03-31
би монгол:
өглөө босоод яахаа буддизмаар заалгаад л хахахаха. манайхан бас гоё шүү. өөрийн гэсэн бодолгүй буддын модон роботууд бол өнөөгийн монгол гэж нэрлэгчид. монгол улс гээд байгаа энэ газрынхан. үнэн үг гашуун бол амттай.
2014-03-31
монгол хар өвгөн:
мухар сүсэгтэн гэж хүрээлэн буйгаа битгий хэл өөрийгөө мэдэхгүй болтлоо балайртсан хүмүүсийг хэлдэг. ийм хүмүүсийн түрийвчийг суйлан хулгайлагчид бол лам нэртэй чойжамц тэргүүтэй, амирлангуйн төрхийг үзүүлэгч, хувалзууд. мэдэгтүн, бодогтун, ухаарагтун
2014-03-31
bayar b:
ogt meddeggui zuiliinhee talaar meddeg bichij niitleh yum daa.
2014-03-31
сэтгэгдэл:
https://www.youtube.com/watch?v=vs3opjto7fq
2014-03-31
bagi:
mongold baigaa kristiin ursgaluudiin avdag 10%-iin talaar hen ch yu ch bi*hgui yum. ed nariin yu hiij baigaa talaar ch gesen survaljilsan yum alga. burhanii shashinii huvid gevel neg hesegtei uneheer dampuursan, heden zalitai nohduud neg hesegtee avch yavsan baih harin odoo nomoo uzsen yosoo dagadag sain lam zaluuchuud ih bolj ehelj bna. orgol baricnii tuhaid gevel setgeleeree l ogdog bizdee.
2014-03-31
zochin:
busad hariin shashnii yabuulga l um bizdee. neg l ih hiirhsen l amitan bn huurhii. tsag tur ha saigui oroi busgaa bndg.tg tg gsn hdn huurhun batsaanuud birhan nomiin tuhai unshih ni bitgi hel nuhatstai uurigu bodoh tenhelgui jaaluuf huurtsugluud l...
2014-03-31
монголын сүйрэл:
монголд хамгийн хэрэггүй хүний шаарууд бол лам, бөөнүүд. төрд гарсан, бас том том бизнесменүүд улсын мөнгө, газар нутгаар тоглосон этгээдүүд биеэрээ үлгэр дууриал үзүүлээд байгаа болохоор аргагүй ш дээ. төр өөгшүүлээд байна даа. бөө шашинаасаа салахгүй бол монгол удахгүй сүйрэн сөнөх болно. нүдэн дээр ил байна ш дээ.
2014-03-31
davaa :
сайн шинжилгээ хийвэл дох той лам тууж яваа шуу унэн замбраагаа алдсан. шуу
2014-03-31
зочин:
жишээ нь гадаадад сүм хийдийг дагасан буяны сургуулиуд их байдаг. тэнд өнчин ядуу хүүхдүүд сурдаг. манайд нэг ч ийм сургууль байдаггүй. түвдүүд муу л гэнэ. гэтэл вэтүв хийдийг хар л даа. цэцэрлэгч ажиллуулаад, ургамал тариад ногоон байгууламжид хувь нэмрээ оруулж байна. харин манай лам нар нэг ч мод тарихгүй. уул нь эр бяртай залуу хүмүүс шүү дээ. хэдэн зуугаар нь, мянгаар нь мод тарьдаг лам нар байвал тэдний талаар таагүй яриа гарахгүй л байсан даа. үнэндээ дэндүү ажилгүй залхуу гэх үү дээ.
2014-03-31
bagi:
gudamjind bohi chiher zarj baigaa yadarsan hogshchyyd hyrtel tatvar huraamj toldog, lam nar tavar toloh heregtei,
2014-03-31
зочин:
жинхэнэ буян мөрийн номыг хөөсөн лам бол хүнээс мөнгө ерөөсөө авахгүй өгсөн жоохон өргөлөөр л болгож явдаг
2014-03-31
шинэ хүү:
үнэхээр зөв сэдэв хөндөж гаргасан байна үнэндээ манай лам нар шинжлэх ухаанд ойрхон байж чадахгүй өргөл барьцын хэмжээнд сэтгэж хэн их мөнгө өгөх вэ гээд сууж байдаг ш дээ хараал хийж мөнгө нэхэж хүндлүүлж дайлуулсан л нөхдүүд олон байнаа байна
2014-03-31
md-12:
манай коммунистуудын ганц хийсэн гэгээлэг ажил нь лам нарын талаарх бодлого байлаа
2014-03-31
bichech.:
bicheech nar n aimar iddisht gandangiin.
2014-03-31
tulgaa:
lam nariig taraah heregtei
2014-03-31
наран:
хөндөж заавал хэн нэгэн бичих сэдэв байсан юм. сэтгүүлчид талархахаас арга байхгүй. гэхдээ шашнаа үгүйсгэж болохгүй.лам нар оюун санааны хувьд ном эрдмийн үнэхээр ядуу байгаа нь үнэн шүү дээ.
2014-03-31
унзад:
шашин тархийг угаана,зүрхийг хөнөөнө
2014-03-31
bi l lav :
bi uhsen hoinoo heden haltar tugruguuruu dahiad mongoldoo turj chadahgui sain ch muu ch neg lamaar l hutluuleed ergej turnu
2014-03-31
olon tumen min:
zub sedeb bna. bid uursduu l ter lam buu nar luu ochihoo bolii tegeed l bolloo shuu dee> yamar oron gert dairj orj ireed nomoo unshina geh bish ted
2014-03-31
er ni bol :
uglugiin ezed iim balai yum bichihgui ee lamd yu ch barij uzeegui bj chi yund ni ingeed bgaaan chi zugeer hrist biluu esus biluu terendee ochooch
2014-03-31
sanal bnaa :
unuugiin lam nar deer asuudal bgaa humuusee uugeer mongoliin burhnii shashin luu dairhiin orond zuv sain lamaa l olj och bolohgui ni ayndaa bolino bolihdoo ajilaa hiiged l niigemdee tusaa uguud l gertee nom oo un*l amidarna zuv bolson tsagt ni ayndaa huche olson hoino ni humuus ochig bolno sh dee
2014-03-31
55555555555555:
алуурчин бөө гажигтай христийнхний хажууд лам нар нь дээрээ. харин шинэчилэх нь зөвөө
2014-03-31
setguulchee chi tuvd hun bish beez:
tuvduud mongoliin zah zeeliig sonirhood arai gj undiij bgaa shashin luu maani orj irred bid l ehner avaagui tanaihan ch ehnertei sh dee gh geed bna uu da bi burhan bagshiin altangerel sudriig unshuulhad ach tus ni nadad zuirgui ih ter lam arhichin bna uu avgaitai bna uu hamaa algaa gol ni mongol lam l bh yostoi deer ni helhed bi uuriin buzar bulai muu muuhaigaa arilguulaad lamdaa heden tsaas baria l biz uguu l biz avaa l biz setguulchee chamd yamar hamaatain bi ter lamd uguugui sain ch muu ch burhnii shashniig nuruun deeree avch yavaad ni ugch bgaan yadgiin ter hun neg minii ugsun munguur jif unaa l biz chamd yamar hamaatain chi say say hunii shuteen luu uchiraa medej huts
2014-03-31
сэрж :
уг нь ихл ариунсайхан газар байх ёстой юм шүү дээдаан ч лам нар эдийн шуналтай бирдүүд болоод бурханы шашныг булай болгоод бна
2014-03-31
shar huvalz:
shar huvalznuud tsuuruh heregtei.
2014-03-31
сэрж:
харин тиймээ үнэндээ амар аргаар мөнгө ологсодын үүр уурхай болсон газар шүү дээ.энэ хэдэн ламын дотор түвдийг баримтлагч хүмүүс их байгаа.тэд харанхуй байдалтай байлгах гэж бодохоос гадна хогны асуудал бохир заваан байдлаас гарах арга бодохгүй л байгаа юм да
2014-03-31
шашина харааж болохгүй:
лам нарыг харааж зүхэх биш. нийгэмд хийх ёстой ажлуудыг хийлгэх хэрэгтэй. шашин бол ард түмний соёл ёс зүйг шингээсэн зүйл байдаг болохоор тэднийг соёлоо хамгаалах, хүүхэд залуучууд, гэр бүлд уламжлуулах, энэрэн нигүүлсэх үзлийг суулгах зэрэг ажлуудыг бараг гэрээгээр гүйцэтгүүлэх хэрэгтэй
2014-03-31
шашина харааж болохгүй:
лам нарыг харааж зүхэх биш. нийгэмд хийх ёстой ажлуудыг хийлгэх хэрэгтэй. шашин бол ард түмний соёл ёс зүйг шингээсэн зүйл байдаг болохоор тэднийг соёлоо хамгаалах, хүүхэд залуучууд, гэр бүлд уламжлуулах, энэрэн нигүүлсэх үзлийг суулгах зэрэг ажлуудыг бараг гэрээгээр гүйцэтгүүлэх хэрэгтэй
2014-03-31
чойжамц хамба:
бурхан багшийн сургаалийг түгээх гэж л лам болоо биз дээ. гэтэл өөрсдөө баяжих хэрэгсэл болгосон лам нар ичмээр юм. бас монголын унаган шашин гэж ярина.хичнээн ч олон бурхан бии болгосон юм. лам нар нь бүгд авгай авчихсан,бас нуудгайнуудтай гэж байгаа.
2014-03-31
ок555:
маш зөв сэдвийг зоригтой хөндсөн байна.
2014-03-31
ynen:
hariihnii bugsiig dolooson *nyyd ta nar unuudur ub soyoloo margaash eh ornoo hydaldah sanaa bna yy bytehgyi shyy ard tymen gej bgaa shyy
2014-03-31
сэрж:
гандан гэж сонин газар бии
2014-03-31
сүсэгтэн:
ваа алуурчин бөө гажигтай христийнхэн зүгээр байж чадахгүй бурханы ном руу дайрч гэнэ.
2014-03-31
ааааа:
олон лам нар хєдєлмєрийн бїтээмж батлан хамгаалахад аюултай, тївд балба шиг болно
2014-03-31
chi bitgii hutsaa :
chi burhnii shashniig ene hemjeend bichheer sudlaagui bna aa .surgaali nomlol bolon chini sonsson setgeliin gegeerel bol undes suuri ni munuus mun. maani megzemiin ach tus burhan sahiusnii id shid baidag yumaa .tenegtee bas yamarch tusgui yumiig oilgohgui dee humuus urgul bariad heden myngan jil guih uu deerees ni helhed muhar shutleg gj baidaggui yumaa burhan bol bna huch chadal ni ch baina .tuund itgej zalbirsan l bol shutlegtei l hun. harin burhnii shashniig yamar hemjeend sudalsan bee gedgees tuvshin gartsaagui togtoogdono lam nariin tuhaid chamd unshsan nom cham sain saihnaar hurehdee l hurne aldaa gargasan bol lam hun ami nasaaraa uuruu teriigee daadag yumaa deeerees ni hariutslagagui lam nar bgaa ted ayndaa neg bol nomiin daguu yavna ugui bol holdhoos argagui bolno udahgui tsegtsernee
2014-03-31
иргэн:
лам нарыг тараах нь хамгийн зөв гарц. тэдэнд чадах юм огт байхгүй шүү дээ! хүн хууран мэхэлж айлган сүрдүүлж мунхруулан "бохир" мөнгөөр бор хоног өнгөрөөдөг өчүүхэн хүмүүс бол лам нэртэй "хувалзгууд". тэдэнд үнэн нэгээхэн ч үгүй ! хөгжлийг хойш чангаагч лам нараас салцгаая ! бөө нар бол бүр ч ярих юм байхгүй !
2014-03-31
иргэн бм:
маш зөв асуудлыг хөнджээ. монголд шашин шүтэгч гэхээсээ илүү мухар сүсэгтнүүд давамгайлж лам нар нь мөнгөний төлөө улайрах болсоор удаж байна. сүүлдээ бүр юм сурдаггүй хөвгүүдээ лам болговол насных нь хоолтой золгуулна гэж ярьдаг болж. шарын шашны тэргүүн далай ламын хэлсэн "бурхан шүтнэ гэдэг бол мөргөж залбирахын нэр биш гагцхүү сэтгэлээ ариун байлгаж нүгэл үйлдэхгүй байхыг хэлнэ" гэсэн үгийг монголын мухар сүсэгтнүүдэд сануулмаар байна.
2014-03-31
magnai:
1993 on manai hajuu haalgand neg buduun nohor baij bilee..oroi bolgon shahuu l huuhenuud irj zugaat*g haaya zodoon nudeen boldogson.. bi tuuniig naimaachin gej boddog bailaa.getel ter nohor lam baij bilee.orhimj oroon daruuhan gemgui tsarai gargan gandand suuj baihiig ni haraad bi gants hiimoriin san tawiulah gej ochsonoo umartan shuud l gandang orhij bilee..tend ih sonin yum baidag baih aa...bi ter tsagaas hoish tii*e shagaigaigui l baina..hiimori mini ih sain baigaa.tiim hun yaj ch hunii hiimoriig sergeehewdee..ayagui bol bur uruudalj medne shuu..um sain amgalan bolog.
2014-03-31