“М.Энхболдыг огцруулаад парламентад өөрчлөлт гарсангүй, эрс шинэчлэл хийх хэрэгтэй байна” гэж гишүүн Ж.Батзандангийн өнөөдөр чуулганы хуралдаанд попорч байна лээ. Магадгүй УИХ-ын даргыг огцруулах эрх хуулиараа бидэнд байгаа шүү гэдгийг Г.Занданшатар гишүүнд сануулах давхар санаа агуулсан ч байж болох. УИХ өөрөө тарах шийдвэрт хүрэхгүй ч УИХ-ын гишүүдэд спикерийг огцруулах эрх нь байгаа.

Ерөнхий сайдыг хавар зуны заагаар нөхөн сонгуулийн тойрогт “өвлийн өвгөн” адил төсвийн хөрөнгөөр бороо оруулж явахад хүнсний гол нэрийн бараанууд, шатахууны үнэтэй хамт тэнгэрт гарав. Эднээс мах магнаг болсныг олон нийт бодитойгоор мэдэрч авлаа.

УИХ-ын нөхөн сонгуультай зэрэгцэж хүсэлт гаргасан хүүхэд бүрт “Хүүхдийн мөнгө” олгох шийдэлд Засгийн газар хүссэн ч, эс хүссэн ч хүрч байна. Үүнд олон нийт талархаж, Засгийн газарт оноо ирээд байхгүй. Зүгээр л сонгуулийн шоу үргэлжилж байна.

Хэдийгээр өнөөдөр 2020 оны сонгуулийг ямар системээр явуулахыг УИХ батлаагүй, Сонгуулийн хуулийн ажлын хэсэг ажиллаж байгаа ч эрх баригчид тойргийн тойм зураглалыг гаргасан бололтой. Учир ирэх сонгуулийг ямар системээр явуулах нь эрх баригчдын мэдлийнх.

Ш.Раднаасэдийн улс төрийн дэмжлэгийг таван жилээр нь хассан нь МАН-ын Ерөнхий нарийн бичгийн дарга Д.Амарбаясгалангийн “шидсэн чулуу” байхыг үгүйсгэх аргагүй. Д.Амарбаясгалан 2020 оны сонгуулиар Говь-Алтай аймагт нэр дэвшихээр аль эртнээс бэлдэж эхэлсэн.

“УИХ-ын гишүүн нэгдсэн хуралдаан дээр үг хэлэхдээ индрээс хэлэх” гэжээ. Өнөөдрийн тухайд гишүүн бүр суудал дээрээсээ үгээ хэлж, асуултаа тавиад явах нөхцөл бүрдсэн байхад заавал индэр рүү мацах шаардлагагүй. Суудлаасаа үг хэлэхдээ биеийн өгөгдөл дээрээ анхаарч, хөмсгөө зангидаж, харцаа ширүүлж, хоолойгоо шахаж, нүдний шилнийхээ дээгүүр үе үе ширэв татдаг гишүүд, индэр дээр гараад зогсохоор бүүр ч сүр, хүчийг нэмэх биз.

Хүчингийн хэрэгт холбогдож, хүсэлтээрээ чөлөөлөгдсөн Д.Гантулга, Хэнтий төрд төлөөлөлгүй болсон сонгогчдын хэн нь хохирсон бэ, хэнийг нь эрх зөрчигдсөн бэ гэдгийг ҮХЦ бодолцох биз ээ

Бүрэн эрхийн хугацааны сүүлийн нэг жилдээ эрх баригчид төрийн өмчийн хувьчлал, ашигт малтмал, байгалийн нөөцийн удирдлага зэрэг асуудлаар шүүхээс ангид ямар шийдвэр гаргаж, шийдэлд хүрэхийг таашгүй. Ямартай ч иргэдэд хүртээлтгүй эдийн засгийн өсөлт, өргөн хэрэглээний бараа, тэр дундаа махны үнэ тэнгэрт хадсан энэ үед эрх баригчдыг төр, түмний төлөө шийдвэр гаргана гэж итгэж гэнэдэхгүй нь лавтай.

Оюутолгойн гэрээнүүд, түүний хэрэгжилтийг шалгасан ажлын хэсгийн дүгнэлт алдагдсан “хэрэг” УИХ-д гарлаа. Эрхэм гишүүд танилцаж эхлэх үед нь энэ дүгнэлттэй холбоотой тайлбар Оюутолгойгоос ирж олныг цочирдуулсан.

улс төрийн шийдвэр гэдгийг Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан тайлбарлаж байна лээ. Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхтэй холбоотой улс төрийн шийдвэр хийгээд төрийн өмчийн хувьчлал, ашигт малтмал, байгалийн нөөцийн удирдлагын асуудлаар УИХ-аас өч төчнөөн төрийн бодлого баталсан байгаа. Засгийн газар шийдвэр гаргахдаа үндэслэл болгох УИХ-ын тогтоол Ерөнхий сайд байтугай салбарын сайдуудын ширээн дээр бэлэн байгаа. Цаашлаад хууль хэрэгжиж, эхлээд УИХ-ын тогтоол гарч, чиглэл өгөөгүй ч ҮАБЗ-өөр зөвлөмжөөр үндэсний аюулгүй байдалтай холбоотой гээд Засгийн газар асуудлыг шийдвэрлэхийг ч үгүйсгэхгүй.

Энэ удаа шинжилгээний хариу хэн нэгэн тогооч нь цусан суулгын нян тээгч гэж гарвал мэргэжлийн хяналтын байгууллагад эмгэнэл илэрхийлэхээс өөр аргагүй. Шинжилж байна гэх удаан хугацааны дараах хариу олон олон иргэний амь нас, эрүүл мэндтэй холбоотой гэдгийг мэргэжлийн байгууллагынхан андахгүй мэдэж буй биз.

Монгол Улсын нууцын зэрэглэлтэй баримт бичгийг Монгол төрийн эрхийг барих дээд байгууллагын хэн нэгэн эрх мэдэл бүхий албан тушаалтан “Оюутолгой” ХХК-д гаргаад өгчихжээ. Энэ баримт бичигтэй шууд холбогдох гурван албан тушаалтан байна. Тэд бол УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, ЭЗБХ-ны дарга Д.Дамба-Очир, Оюутолгойн гэрээний хэрэгжилтийг шалгах ажлын хэсгийн ахлагч Д.Тэрбишдагва гурав юм.

Үнэндээ уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнэ олон улсад өсөлттэй, ОУВС-гийн хөтөлбөрт хамрагдаж төр, засаг мөнгө “хураасан” ч түмэнд хүртээмжгүй он жилүүд байлаа. Эрх баригчдад л албан тасалгааны цонхоор амьдрал сайхан, эдийн засаг өсөлттэй гэж мэдээлэгдээд байгаа болохоос иргэдийн амьдрал дотор эсрэг тэсрэг дүр зураг тодорсоор байгааг тайлбарлалтгүй мэдэх биз.

40 сая толгой малтай байхдаа 180 грамм мах идэж болоод байсан та нар мал 66.5 сая болчихоод байхад яахаараа 265 грамм мах иддэг юм бэ. Махны үнэ өслөө гэж бухимдахын оронд наад хэрэглээгээ багасгаж, ядаж 180 грамм мах ид. Тэгвэл махны зардал чинь нэг дахин багасна...

Тэгвэл эрүүдэн шүүсэн нь илэрхий болсон энэ асуудал цааш яаж үргэлжлэх вэ гэдэг анхаарал татаж байгаа юм. Хамгийн түрүүнд эрүүдэн шүүлтийн хохирогч гэгдээд байгаа Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарыг хэрхэх вэ гэдгийг ярьцгааж байгаа юм.

Эрх баригч хүчин энэ сонгуульд бэлтэй загнаж, ирэх сонгуулийг өнгөтэй угтах үүргийг МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх хүлээсэн. МАН-аас намын дарга өөрөө эс бөгөөс өөр хэн ч нэр дэвшсэн төрсөн нутгийнх нь тойрогт ялагдах эрхгүй намын даалгавар аваад байгаа.

Төрийн ордны хоёрдугаар давхрын энэ дөрвөн цонх амралтын өдрүүдийн үдшээр ч гэрэлтэй өнждөг болоод гурван сар болж буй. Тодруулж хэлбэл, хоёрдугаар сарын 2-ны өдөр ЗГХЭГ-ын даргаар томилогдсон Л.Оюун-Эрдэнийн ажлын өрөөний цонх юм.

Оюутолгойн орд, түүнийг ашиглаж байгаа хөрөнгө оруулагчид, Монголын ард түмэн хоёрын дунд цонх бий болсон. Цонхны цаанаас чихэр долоолгодогтой адил бид Оюутолгойг хөрөнгө оруулагчид болоод тэдний эрх ашгийн талд баттай зогсдог улстөрчдийн армийнхны ярианы хэмээнд л “харж хянадаг” юм.

Н.Энхбаярын дараа Ерөнхийлөгчийн суудалд суусан Ц.Элбэгдоржийг баривчлах ээлж ирэв үү? Түүнийг хуулийн байгууллагад шалгуулах хүсэлтийг өнөөгийн Ерөнхийлөгч Х.Баттулга гаргасан. Тэгэхээр Монгол төрийн тэргүүний сэнтийд суусан эрхмүүд буусан нэгнээ шалгуулдаг бичигдээгүй хууль тогтжээ. Н.Энхбаярыг Ц.Элбэгдорж, Ц.Элбэгдоржийг Х.Баттулга гэхчлэнгээр гинжин холбоо цааш хэрхэн үргэлжлэхийг цаг хугацаа харуулна.

Хагацашгүй сайн хүндээ хэлшгүй муу үгийг бүү гэж нэг том философи байдаг. Харин би бээр хагацашгүй дархан эрх чөлөөнийхөө төлөө хэлэх ёстой үнэн үгээ хэлнэ.