Чуулганаар цочир  асуудал орж ирж Ж.Батсуурь сайд огцров.

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спорт гээд тоочихоор Монголын ХӨГЖИЛ гэж ганц том үгээр эвлүүлж болох бодлогын том яамны сайдад хариуцлага тооцжээ. МАН-ын хувьд энэ бол Засгийн газрын танхимын гишүүнээсээ нэгийг сугалж, маш шуурхай шийдэн  онхолдуулсан бараг анхны тохиолдол. Зарчмаараа ярих юм бол хариуцлагыг бодитойгоор тооцсон зөв эхлэл.

Энэ яамны эрхлэх асуудлын хүрээнд таг зогссон ШУ-ны салбарыг түр орхъё гэхэд хур асуудалтай боловсролын салбар бол хөлөө ачаад суусан хэнэггүй ямарч сайдыг ганхуулахаар, нурахад бэлэн салбар. Бор зүрхээрээ хэдэн багшийн нуруун дээр гэлдрэх ЕБ-ийн сургалтын асуудлаас эхлээд Их дээд сургуулиа хамарсан системийн ялзралд орсон гэдгийг зах зухаасаа ил болгоод байгаа олон жишээ харуулж байгаа. Тэр бүхнийг энд нуршивал унасан нэгийг өшиглөсөн болно. Ж.Батсуурь сайдын хувьд энэ бүхний ганц буруутан биш. Гэхдээ үүнийг засаж зангидах хугацаа, эрх мэдэл түүнд хангалттай байсан. Нам дотроо бүлгүүдийн ташаал гажиж хуссан байлаа ч сайн ажиллаж байсан юм гэж өмөөрөх үг, хэлчих жишээ үнэндээ харагдахгүй байна.

Нэг муу шалгалтын асуулт задарсны төлөө “хусчлаа” гэж өмөөрөх хүн байгаа л даа. Ардчиллаар жишээлэх дуртай хөгжсөн орнуудад чухал газар соёлгүй найтаасныхаа төлөө огцроё гээд өөрсдөө гуйдаг сайдууд  байна. Сайд бол чадвартай, мэдлэгтэй хүний хүчээ шавхан ажилладаг төрийн том үүрэг, нэр төрийн ажил болохоос манайх шиг дуртай нь наймаалцаж аваад байдаг отго жинс биш гэдгийг тэд харуулж байгаа юм. 

Хариуцлага тооцох маш энгийн ба зарчмаа баривал ямарч улс төржилт хэрэггүй гэдгийг МАН сайхан харуулаад өглөө. Ард нь намын намнаа байсан л гэж шуугиж байна. Тэр хамаагүй, ард минь, ах минь, авран хамгаалагч минь байна. Огцортлоо хаач юм бэ гэж хуурай агсамнадаг сайд нар ядаж цөөрөг. Ам халаад хэлчихэд байж байгаад л нэг шоутай хууль, санаачилга гаргахаараа балаг тарчих гээд байдаг өөр сайдуудын нэр нэгээр тогтохгүй .

Арьсны өвчин судлалын үндэсний төвийг 10 гаруй жил даргалахдаа “ALERGY MED” нэртэй Арьсны өвчин, харшил, эмчилгээний гоо заслын оношилгоо эмчилгээний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг арван давхар объект бүхий эмнэлгийг улсын эмнэлгийнхээ хажуугаар давхар удирдаж ирсэн гэсэн шуугиантайгаар сайдын тамга атгасан А.Цогцэцэг сайдыг эрх ашгийн зөрчилгүй гэж харах гэхээр нүд үнэхээр солир болчих гээд байдаг.

Өнгөрсөн нэг жилийн засгийн сайдуудын ажлыг харьцуулж харахад ЭМ-ийн сайдын шийдвэрүүд үе үе цочмоор байгаа. Мөөмний тухай хууль гаргаж сошиал ертөнцөд амьдарлаас “тасран нисэж яваа” сайдаар тодорсон. Элэгний эмийг жалга довны үзлээр ганцхан Архангайд өмчлөн тараасан цагаас олны таашаал гажаад байгаа энэ сайддаа МАН хариуцлага тооцох л ёстой. "Оном" сан, Өвчтөн нийгмийн төлөөллийн зөвлөл ТББ-аас Америкийн “Гилеад сайнс” компанийн буцалтгүй тусламжаар олгосон элэгний “C” вирусын эсрэг “Харвони" эмийг зөвхөн Архангай аймагт хуваарилахаар шийдвэрлэснийг эсэргүүцэн мэдэгдэл хийж байсан. Энэ жалга довны ялгавартай шийдвэрээс хойш ард түмэн бол ЭМ-ийн сайдад аль хэдийн хариуцлага тооцоод эхэлчихсэн харагддаг.  Харин сайд нь бол би ч Архангайгаас гарчих байх аа гэж ярихаар нэр хүндийг олж авсан байх.

Хамгийн сүүлийн мөөмний сүүний тухай цочир шийдвэр олон нийтийн дунд  шүүмжлэл тарьсан ч сайн Пиар-аар дарж авсан. 0-6 сартай хүүхдэд хөхний сүүнээс өөр ямар ч бүтээгдэхүүн өгөхгүй гэсэн заалтыг нэмж оруулсан “Нялх балчир хүүхдийн хоол, хүнсний бүтээгдэхүүний тухай хууль”-ийн шинэчилсэн найруулгыг задалж шинжилж мэдэмхийрээд яахав. Үр хүүхдээ сүүгээр хооллохын хосгүй ач тусыг эхчүүд хуульчлахгүй байсан ч уриалга ухуулгаар суурьшчих бэлэн дадал. Хяналтын хуулиар сүү орлуулагч бүтээгдэхүүний чанарыг тавих шаардлагаа, чангатгаж  экспортлох эрхийг өрсөлдөөнд оруулж нэгтгэн зохицуулж болохоос зах зээл дэх бодит эрэлтийг хуулийн нэмэлтээр хязгаарлах замаар шоу хийгээд хөхний сүүний асуудал шийдэгдэхгүй л дээ. Бодит хэрэглээнд хязгаарлалт тавих тусам улам цэцэглэн далд бизнесийг хөгжүүлэх суурь болдгийг Төрийн удирдлага арга ухааны хичээл заалгасан бол мэдэх ёстой.

Хамгийн хөгийн дүр зураг нь заавал хөхөөр хооллох заалт нэмэгдсэн хуулийг баталсан тухайгаа сүртэй пиар яваад, сайд фонн дээр тодроод эхэлсэн ч  амьдрал дээр хөхний сүүгээрээ хооллох боломжгүй эхчүүд гэр ахуй хүрээндээ хэрхэн  зохицуулж, нэмэлт тэжээл авсныхаа төлөө хүлээх хуулийн хариуцлагаас хэрхэн мултрах тухай мэдээлэл, ойлголт өгөх ажлыг нь таг хаячихаж байгаа юм.

ЭМ-ийн сайдыг ажиглаад байхад шүүмжлэлд эмзэг гэж жигтэйхэн. Олон нийтийн мэдээлэлд шүүмжлэх шийдвэрийг хэлэлцэх аяс орвол “Дав” хийгээд явчихдаг бололтой. ТВ, сонин хэвлэлд яаран цаг зай авч тайлбар өмөөрөл хөврүүлнэ. Мөөмний сүүний хуулийн заалтын тухай ТВ сэтгүүлчийн асуултад  НҮБ-ийн байгууллага яг ийм агуулгатай хууль гаргасан гэж А.Цогцэцэг  сайд хуулиа хамгаалж ярьсан санагдаж байна.  НҮБ хууль баталдаг газар биш гэдгийг ядаж манай сайдууд мэдэж байхаар боловсролтой байх ёстой л доо.  Концесс ба концепц хоёроо ч мөн ялган ойлгож тайлбарладаг байх хэрэгтэй.

Чадваргүй сайдууд тодрох нь амархан. Төвөг удах нь их гэдгийг дотор нь ажилдаг яамны хашрууд хэлдэг. Шахааны томилгооны сайдууд ямар балагтайг АН-ын танхим ч сайн харуулсан. Аливаа яамны туршлагатай баг, суурь бүтэц дээр нь тулгуурлаад хар ухаанаар яваад байж болох ч ЭМ, Боловсрол зэрэг салбарын сайд нарын их мэдэмхийрэл ба огт мэдэхгүй юмаараа оролдох нь жирийн иргэдэд шууд гай удах, үгүй дээ асар ихээр чирэгдүүлэх үр дагавартай.

Сайдын танхим хэдийгээр бодлогын асуудал давамгайлдаг ч гэлээ эрхмүүд амьдралд ойрхон юм ярьж л бүлтэрмээр байгаа юм. Эцэст нь 5 сарын 31-ний энэ өдөр “тамхи татахгүй Дэлхийн өдөр” гэдэг дээр энэ өдөр Монголын хувьд хариуцлага тооцох их энгийн гэдгийг харуулсан тэмдэглэлт өдөр боллоо.

П.Баяр