Гадаад улсын сайд нар бодлогогүй үг хэлснийхээ төлөө огцорч байхад манай төрийн түшээд бодлогогүй үг байтугай буруу үйлдэл гаргасан ч огцордоггүй бат суудалтай. Бурууг нь шүүмжилж, бусдад мэдээлсэн хэвлэл мэдээллийнхэн л буруутан болдог.

Бусдыг  гүтгэж, доромжилсон ч хариуцлага хүлээхгүй байх эрхээ баталгаажуулсан эрхмүүд бол УИХ-ын гишүүд.  Энэ эрхээ ч тэд давуу ашиглаж, чуулганы хуралдааны үеэр телевизийн камер руу харж байгаад олон нийтэд чанга дуугаар хэн нэгнийг шүүмжилж баалдаг. Тухайн гишүүнд гүтгүүлж, доромжлуулсан  хэн нэгэн шүүхэд хандах ч эрхгүй. Учир нь УИХ-ын гишүүн чуулганы танхимд хэлсэн үгнийхээ төлөө хариуцлага хүлээхгүй гээд хуульчилчихсан.  

Харин “бусад” бол УИХ-ын гишүүдийг шүүмжлэх байтугай ширүүхэн үг ч хэлж болохооргүйгээр ам барих заалтыг хуульчлахаар хэлэлцэж байна.  Зөрчлийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгад   энэ талаар тусгажээ.  Зөрчлийн тухай хуулийн төслийн шинэчилсэн найруулгын 6.21 дүгээр зүйлийн “Гүтгэх” хэсэгт

“1.Хүний нэр төр, алдар хүнд, хуулийн этгээдийн ажил хэргийн нэр хүндийг гутаан доромжилсон худал мэдээллийг нийтэд дэлгэсэн, эсхүл мэдээллийн хэрэгсэл, нийтийн сүлжээгээр тараасан бол хүнийг хоёр мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг хорин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.” гэсэн заалт тусгасан байна. Энэ хуулийн төслөөр нэг нэгжийг 1000 төгрөгтэй тэнцэхээр заасан. Үүнийг ч гишүүдийн олонх дэмжсэн юм. Тиймээс дээрх зүйлд зааснаар нийтийн сүлжээгээр тараасан бол хүнийг 2сая төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг 20 сая төгрөгөөр торгохоор болж байна. “Хүний нэр төр, алдар хүнд, хуулийн этгээдийн ажил хэргийн нэр хүндийг гутаан доромжилсон худал мэдээллийг нийтэд дэлгэсэн, эсхүл мэдээллийн хэрэгсэл, нийтийн сүлжээгээр тараасан”  гэдэгт фэйсбүүк, твиттер, хэвлэл мэдээллийн бүхий л хэрэгсэл, тэр дундаа сайтуудад хамааралтай.

Хуулийн төслийг хэлэлцэх үед Зөрчлийн хууль дахь энэ хэсгийн торгуулийн хэмжээ  зарим улстөрчдөд чамлагдсан бололтой. Хэлэлцүүлгийн үеэр УИХ-ын гишүүн Ц.Гарамжав гүтгэлэгт оногдох торгуулийн хэмжээг хувь хүнд 10 мянган нэгж буюу 10 сая, хуулийн этгээдэд 100 мянга буюу 100 сая төгрөг байх” зарчмын зөрүүтэй санал оруулсныг байнгын хорооны гишүүд дэмжжээ.

Ер нь шүүмжлэлийг гүтгэлэг гэж хүлээж авдаг нь зарим улстөрчдийн гэм биш зан. Видео, зургаар баталгаажсан шүүмжлэл өрнөж байхад “намайг гүтгэлээ”  тэс хөндлөн тайлбар хийж өөрсдийгөө зөвтгөөд байдаг. Жишээ дурдахад  гишүүн Н.Амарзаяагийн бохь зажилж байгаа бичлэгийг олон нийтэд мэдээлсний төлөө  УИХ-ын мэдээлэл технологийн албаны ажилтнууд зэмлэл хүртэж, хариуцлага тооцуулж, хэвлэлийнх эрхэм гишүүнд ад үзэгдэх болсон.  Уг нь хэвлэл мэдээллийнхэн байнгын хороогоор хэлэлцсэн асуудлыг сурвалжлах үед гишүүн Амарзаяагийн бие зөв авч явж чадаагүй л үйлдэл дуранд өртсөн  төдий.

Энэчлэн шинэ парламентын шинэхэн гишүүд өөрсдийн буруу үйлдлийнхээ бурууг хэвлэл рүү чихдэг.  Хэвлэлийнхнийг буруутгаад зогсохгүй тэднийг хуулиар хазаарлах  санаархал улстөрчдөөс гарсаар ирсэн. Гэсэн хэдий ч бид тухай бүрт нь эсэргүүцэн, төр,ард түмний гүүр болох үүргээ ч үнэнчээр  гүйцэтгэсээр ирсэн, цаашид ч гүйцэтгэсээр байх билээ.

УИХ бол хууль тогтоох дээд байгууллага. Эндээс батлагдан гарсан хууль амьдрал ягштал хэрэгжинэ.  Улстөрчид өөрсдөдөө зориулж хууль баталдаг гэдэг үгийг хууль боловсруулагчид үйлдлээрээ ч өдөр тутам баталгаажуулж байна.  Ямар нэг хуулийн төслийн хэлэлцүүлгийн үед хэн идэвхтэй оролцож, горимын санал гарган, дэмжүүлэхээр мэрийж байгаатай зэрэгцээд тэдний эрх ашиг давхар дагалдаж байдаг.     Өөрсөд рүү нь хандсан шүүмжлэлд эмзэглэж чөлөөт хэвлэлийн дуу хоолойг барих гэсэн  оролдлогын  бас нэг жишээ нь дээрх Зөрчлийн хуулийн шинэчилсэн найруулга дахь гүтгэлэгт хамаарах заалтаар илэрлээ. 10-100 сая хүртэлх торгуулийн хэмжээний цаана хэвлэлийнхний амыг барих улстөрчдийн санаархал явж байгаа нь илт.

Маргааш чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Зөрчлийн тухай хуулийн анхны хэлэлцүүлгийг хийнэ.  Энэ хэлэлцүүлгээр дээрх горимын саналыг олонхиороо дэмжин батлах уу, унагах уу гэдгээс дөрөв дэх засаглалд хандах эрх баригчдын бодлогыг харах үлдлээ.

Хууль яаж ч батлагдлаа гэсэн хэвлэл мэдээллийнхэн бид улстөрчдийн хууль бус үйлдлийг мэдээлж, шүүмжилсээр байх болно.

Н.Энхлэн