Дэлгэр нутгаа хөө

Цэлгэр Монголоо хөө...  гэж энэ дуу эхэлдэг.

Хүүхэд зангаараа шинэхэн цэргийн эхний өдрөөс халагдах өдөр хүртлээ хамт нөхөрлөсөн эр цэргийн он жилүүдийн анд нөхөрлөлийн дуу юм. Мэдэхгүй хүн ховор. Ялангуяа дахилтыг нь жоохон хүү ч дуулдаг нэг үе байж.   

Жагсаалаараа шанаа авч, салаагаараа шалаа зүлгэж, идэр есийн жаварт хацраа хөлдөөн маршалж байснаа инээд болгон дурсах. Эрчүүд сайхаан. Тангаргийн дор нэгдэж, тугийн дор жагсч цэрэг явсан эр хүн “Армид зовж явлаа” гэж ярьдаггүй. Анд нөхөд олонтой болоод ирсэн дээ гэж бахархан дурсдаг.

XX зууны соц дэглэмийн цэргүүдэд нөхөрлөлийн дүр зураг нь илүү тод байдаг. Зургийн цомгийнх нь бараг талыг цэргийн он жилүүдийн патиар эзэлнэ. Оны дарамт, хал цэргүүдийн дэглэлт, хатуу чанга дүрэм журмын дор мөр зэрэгцэн явахад анд нөхөрлөл тангаргаар төдийгүй хамтдаа туулсан зовлонгоор батждаг юм билээ гэж сэтгэлээсээ тэд дурсдаг.

Тээр жилийн цэргүүд оныхондоо амь байсан. 60, 70 оны цэргүүд он оноороо ялгарч энгийн амьдралдаа ч эрхэм нөхөрлөлтэй, эргэх холбоотой явдаг андын урт бичээстэй  байжээ. Баяр хөөр тохиоход “Онжав”-уудаа орхилгүй дуудна. Оны юм гэж хайрлах цэргийн найзаа хэзээ ч ирсэн хүндлэнэ. Зүдэрч ядрахад нь тусалж дэмжин, задарч эвдрэхэд нь зандарч, сөхөрч унахад нь түшээд авах насан туршийн нөхөрлөлийг цэргийн гурван жил залууст үлдээдэг байж.   

Аавууд хүүгээ “Цэцэн буудаж сураад ирээрэй” гэж эр цэрэгт үддэггүй. Олон аавын хүүтэй эвтэй яваарай гэж захидаг. Хүн чанар, анд нөхөрлөлд суралцаад ирээрэй гэсэн цаад утгатай захиас байж.

Өнөөдөр цэрэг эрс зэвсэгт хүчний сүр жавхааг тод харуулах баярын өдөр.

Хажуу дахь нөхөр чинь суманд унахад чирээд мөлхөхөд хатан зоригоос илүү хүн чанар чухал болно. Анд нөхөрлөлийг андгай тангаргаар бус он цагаар бэхжүүлдэг. Үүнийг эр цэргийн баяраар хүү нартаа  чухалчлан захимаар.

Манай цэргийн жавхаа сүр Монгол эрсийн хийморь байсаар ирснийг энэ өдөр мөн онцлон хэлмээр.

Эр зориг, анд нөхөрлөлөөр Эх орноо хамгаалах тангаргийг дааж явдгаараа бахархах эрчүүдийн баярын өдөр хойморложээ. Цэргийн нөхөр Цэрэн, Батаа, Болдоо, Баяраа... гээд үе үеийн цэргийн андуудад эр цэргийн баярын мэнд дэвшүүлье.  

Тугийн дор зэрэгц... нооом-хон ...

Цэлгэр Монголоо хамгаалахаар цэх шулуун алхаад марш... 

П.Баяр