Төрд цөөлөх шаардлагатай байгууллага, явуулах ёстой хүн олон байгааг бид өмнөх нийтлэлдээ дурдсан. Төрийн гурван өндөрлөгийн зөвлөхүүдээс эхлээд УИХ-ын гишүүдийн олон туслах, шат шатны орлогч дарга нарыг явуулж, яамдыг цөөлөх шаардлага тулгарсныг хөндсөн. Мөн дэд сайд гэх албан тушаалыг бүр үгүй болгож, хойш нь тавих санааг ч орхигдуулаагүй. Энэ асуудлыг улиг болтол ярьдаг ч хэн ч шийдвэрлэх талаар дуугарч байгаагүй. Одоо бол төсвийн алдагдал төрийн данхар бүтцийг хумих зүй ёсны шаардлагыг тавьж эхлэв. Өдгөө үйл ажиллагаа явуулж буй 15 яам, 19 агентлаг түүний газар, хэлтсийн зарлагыг даахгүй болсноо төрийн сан “сануулж” буй. Хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийх ёстой энэ шаардлагыг төрийн шийдвэр гаргах түвшнийхэн одоо л анзаарч буй бололтой.

Засгийн газар 2015 оны төсвийн тодотгол, 2016 оны төсвийн төсөөллийг өнөө, маргаашдаа УИХ-д өргөн барина. Энэ баримт бичгүүдэд төрийн бүтцийг танах гол чиглэлийг барьсан гэдгээ Сангийн сайд Б.Болор ярьжээ. Эхний ээлжинд төрийн агентлагуудыг цөөлж, заримыг нь нэгтгэх гэнэ. Өдгөө 19 агентлаг үйл ажиллагаа явуулж буй. Тэдний  2-3-ыг нь татан буулгахаар яригдаж байгаа аж. Гэхдээ ямар агентлагуудыг татан буулгахаа Сангийн яам одоогоор нууцалж байна.

Нэгтгэх асуудлыг ч ил болгоогүй бөгөөд бидний төсөөлөл ийм байна. Одоо тусдаа үйл ажиллагаа явуулж буй Ашигт, малтмалын газар, Газрын тосны газрыг нэгтгэж болно. Өмнөх шигээ Ашигт малтмал, газрын тосны газар гэсэн нэртэйгээр нэгдэхэд гажуудах зүйлгүй. Мөн Нийгмийн даатгалын Ерөнхий газар, Нийгмийн халамж, үйлчилгээний ерөнхий газар гэсэн хоёр байгууллагыг нэгтгэж болмоор харагдана.

Үүнээс гадна 2016 оны төсөвт яамдыг цөөлж, 9 болгохоор ярьж буй аж. Үндсэн чиглэлийн яамдыг хөдөлгөхгүйгээр чиг үүргийн яамдыг нэгтгэж, нэлээн цомхон болгохоор төсөөлж буй гэнэ. Мөн дэд сайд гэх албан тушаалтнуудын цалин, зардлыг төсөвт тусгаагүй байна. Яамд дэд сайдгүй байна гэсэн үг.

Энэ мэтээр энэ төсвийн тодотгол болоод 2016 оны төсвийн төсөөлөлд төрийн хэрээс хэтэрсэн зарлагыг хамжааргатай болгож, таналт хийх хэд хэдэн зүйлийг тусгажээ. УИХ ч энэ таналтыг зүй ёсны гэж үзэж, төрийн том бүтцийг багасгахад хувь нэмрээ оруулна биз.

Энэ онд багтааж батлах 2016 оны төсөв хэрхэн өнгө зүсээ хувиргах нь сонгуулийн үр дүнгээс ихээхэн хамаарна. Өөрөөр хэлбэл яамдыг 9 болгож цөөлөх, агентлагуудыг татан буулгах, дэд сайдын албан тушаалыг үгүй болгосон өнөөгийн төсөөлөл бодит ажил болон цааш үргэлжлэх эсэх нь ямар нам Засгийн газар байгуулах эрх авснаас шалтгаална. Нэгнийхээ хийсэн зүйлийг нөгөө нь үгүйсгэдэг муйхар аргаараа ч асуудалд хандаж мэднэ.

Төрийн шийдвэр гаргах түвшинд очсон нэгэн намын, хувийн ямар ч амбицаар асуудалд хандаж болох ч гагцхүү хөгжлийнхөө хэрээр хөлөө жийх нь зөв. Өнөөдөр хүнд байгаа нөхцөл байдал, төсөв хөрөнгөр ирэх онд шидийн мэт сайжрахгүй. Товчхондоо Ч.Сайханбилэг, Б.Болор нарын таналтыг хэвээр хадгалж, хамаатан садан, нутаг нуга, анд найзаа төрийн албанд чихэхгүй байх нь өнөөгийн нөхцөлд “эх оронч” үзэл болоод байна. “Өмнө зүгт Тангад улс байгааг өглөө бүр надад сануул” гэдэг шиг төрийн данс зарлагаа даахгүй улаачихаад байгааг дараа дараагийн Засгийн газар, эрх мэдэлтнүүд өдөр бүр санаж байгаасай.

В.Хэрлэн