Төрийн нарийнууд их сунгаанд орж нэр тодрох зуурт төсвийн ажилчид цалингүй сарыг өнгөрүүлж байна. Асуудал төрийн нарийн бичигтээ биш төсөв мөнгө нь орж ирэхгүй байгаатай холбоотой. Цөөнгүй байгууллагууд нэгдүгээр сарын цалинг хоёрдугаар сард хамт олгоно гэсэн мэдэгдэл авсан тул оны эхний сар жинхэнэ бүсээ чангалж тэсэх хэрэгтэй болжээ. Хэн ч зүгээр мөнгө өгөхгүй тул ломбардаас зээлнэ. Тэр нь хүүтэй байж таарна. Хувийн хэвшлүүд ажилчдаа ээлжийн хуваарьт оруулж цалинг 50 хувьд нь барих замаар үнэнч шударга ажилчдаа шууд халчихалгүй хүн чанар гарган тэсэж байгаагаа хэлж байна. Цагдаа цэрэг хүчний байгууллагынхан тангараг өргөсөн албан хаагчид тул дуугарах эрхгүй. Иргэд цалингүй тул дэлгүүрүүд орлогогүй, оюутнууд амарсан тул баар уушийн газрууд оройдоо эл хуль. Ийм дүр зураг Улсын нийслэлд бий болоод хагас сар болж байна.

1

Эрхэм гишүүд төсвийн тодотголоо яаралтай хэлэлцэж нэг тийш болгосны дараа цалин тавих сургаар төсөвт газрууд ширэн нүүрлэсээр байна. Сангийн яамны зүгээс цалин тавих мөнгө байхгүй гэдгийг мэдэгдээд байгаа. Татвар төвлөрүүлэлт хангалтгүй байгаа нь улсын сан улайхад хүргээд байгаа гэсэн тайлбарыг тэд хэлдэг. Он гараад өндөр авсан өршөөлийн хуулийн сургаар ААН-үүд татвараа төлөхгүй хойш суух байдал ч ажиглагдаж байгааг зарим хэвлэлүүд анхааруулж байна. Далд эдийн засгийг ил болгох, төсөвт мөнгө төвлөрүүлэх зорилготой энэ хуулийн төслийн сураг эргээд төсөв бүрдүүлэлтэд сөргөөр нөлөөлж байна гэж шүүмжлэх иргэд ч байна. 7-8 их наядаар хэмжигдэх мөнгө далд байна гэж эдийн засагчид хэлдэг. Энэ удаагийн өршөөлийн хууль гарахад багаар бодоход 2-3 сая ам.долларын мөнгө төсөвт орж ирнэ гэсэн тооцоолол байгаа ч энэ нь томоохон бизнесменүүдийг хөхиүлсэн лоббины хууль гэсэн шүүжмлэлтэй тулгараад байгаа юм.

1

Тоолдог мөнгө барьцаалдаг хөрөнгөгүй болж явахад татгалзаж боломгүй хэрнээ монжоо сайтай санал зүтгүүлэх байдал ажиглагдаж байна. Тавантолгой удаан хугацааны Мега төсөл тул шууд мөнгө татах тул Гацууртын ордын лицензийг шийдэх шахаа хүчтэй явагдаж байна. Гацуурт бол лицензийг нь шийдчихвэл эдийн засагт шууд нөлөө үзүүлэх орд гэдгээр нь дэмжиж болох ч түүхэн олдворын өвийг хадгалсан энэ Ноён хайрханыг хөндөхөд иргэд тийм их тааламжтай хандахгүй байгаа юм. Гэвч үүнээс өөр эдийн засгийг богино хугацаанд сэргээх эх үүсвэр байхгүй гэж цалингүй суугаа иргэддээ төр учирласаар.

1

Манай улс орны энэ хүнд байдлыг соргог мэдэрсэн гадаадын зарим хөрөнгө оруулагч таван тэрбум доллар урьдчилж өгөөд түншлэе гэсэн санал гаргасан талаар хэвлэлүүдийн төлбөртэй буланд голложээ. Тавантолгойн орд газрын 6.4 тэрбум тонн нөөцийн 900 сая тонныг борлуулах эрхийг олговол шууд л таван тэрбумыг эдийн засагт оруулья. Зээлдэгч бус  зээлүүлэгч улс бол гэж тэд биднийг уриалжээ. Уурхайдаа байгаа нүүрсний төлбөрийг урьдчилж өгье гэж байгаа нь энэ саналыг үнэхээр “гайхмаараа” гэдэг болгож байна.

1

Цалингүй сард ам.доллар 1950 төгрөгт хүрлээ. Худалдан авах чадвар 30 хувиар уналаа. Иргэдийн зээлсэн мөнгөнд хүүгийн хүү бодогдож эхэллээ. Цалингүйн эрхэнд зээлсэн мөнгө дараа сарын нөхөн олгосон цалинд таарах бөгөөд ард нь харагдах цагаан сарын бэлтгэл ахиад зээл авах байдалд иргэдийг шахаж байгаа юм. Энэ зургаар харах юм бол хавраа даасан өрийн сүлжээ үргэлжлэхээр. Тоолдог мөнгө барьцаалдаг хөрөнгөгүй болж явахад монжоо сайтай санал тавих хүмүүс олон болж байна. Хэн мөнгө өгье гэнэ тэр хүний аманд унахаас өөр сонголтгүй болсон иргэдээ бодож Төр төсвийн тодотголоо яаравчлах, цалин мөнгөө олгож эхлэх шаардлага бий болсон цалингүй сарын төгсгөл ойртлоо.

Пүрэвжавын Баярхүү /тоймч/