Цайрчихсан юм байна лээ гэж бид нар хэн нэгнийг хэлдэг. Өмнө хойдох үг яриа, амлалт хүлцэл гуйлт бүгдээ огоорч амин хувийн хэрэгт хэт улайрсан нэгнийг товчоор цайрчихсан гэж ярьдаг. Шийдлийн засгийн тогоонд хошуу холбосон намууд бүр шийдчихэж бас цайрчихаж. МАН ардчилсан нээлттэй нам болохоо харуулахаар дэд сайдууд дээр марафон явуулсан гэж байна. Боловсон хүчний нөөц сайтай тул дэд сайд хийчих угсаа гаралтай дарга нар дэндүү олон тул ийнхүү өрсөлдөөний журмаар дэд сайдуудаа сонгон шалгаруулжээ. МАН-ын генсек Ж.Мөнхбатын мэдэгдсэнээр бол нийт 43 хүн дэд сайд болох хүсэлтээ ирүүлснээс орон нутгийн 4 нэрээ татаж 39 хүн өрсөлдсөн юм байна. Долоон дэд сайдын квотод 39 хүн өрсөлдсөн гэхээр халуухан юм болсон нь тодорхой.
1
Харин нөгөө фронт дээр АН-д мөн л дэд сайд болох заяа төөрөгтөн олон. Эдгээр хүмүүсээ квот дээрээ байршуулаад цаана нь гомдоож болохгүй хүмүүс үлдээд байх тул хоёр яаманд хоёр дэд сайд байлгая гээд шийдчихэж. Албан ёсоор томилогдсон сайдтай нь зөвшилцөлгүй ийн тулган хийсэн болохоор сайндаад удаагүй байгаа хоёр намыг буцаагаад салгачих шахуу асуудал босгоод байгаа бололтой байна. Дэд сайдаа өөрийн намд хийж авахтай зэрэгцээд төрийн нарийн бичгийг өөрийн хүнээр томилуулах тулаан бас зэрэг эхэлчихэж. Төрийн нарийн бичиг гэдэг албан тушаал бол товчдоо төрийн сан хөрөнгийн зарцуулалтад хяналт тавьж гарын үсгээ зурах эсэхээ мэддэг “төрийн манаач” гэж хэлж болно.
1
Намууд энэ албан тушаалыг цэвэр өөрийн намын санхүүжилтийг татах хүн гэж харж улайран булаацалдаж байгаа бололтой. Дэд сайд яахав улс төрийн албан тушаал болсон юм байж. Төрийн нарийн бичиг бас намын томилгооны гарт орж жинхэнэ бялууны албан тушаал болсон байна. Энд олон хүчин зүйл бий. Төрийн нарийн бичгийн даргын суудлаас цаашдаа албан тушаал ахиж, дэд сайд, улмаар сайд болох шат дамжлага ойрхон харагддаг ч гэдэг. Засагт орсноор намуудын цээжинд буцалж байгаа ил хэлдэггүй нэг том шунал байгаа. Энэ бол улс төрийн намуудын санхүүжилтийг ил тод болгох тухай хууль батлагдахаас амжиж намынхаа санхүүжилтийг зузаатгаж дараагийн сонгуулийн мөнгөө хийх. Яамдыг хувааж халааслаад, одоо мөнгө барьж тендер гаргах төрийн нарийн бичгийн даргын томилгоон дээр талцан тулж байгаа намуудын улайрал энэ тайлбарт хөтөлж байна. Эндээс төрийн нарийн бичиг гэдэг албан тушаал намын санхүүгийн нарийн бичиг болж дээ гэсэн эмзэглэл олон нийтэд төрж байна.
1
УИХ-ын чуулганы өчигдрийн нэгдсэн хуралдааныг 09.00 цагт зарласан ч гишүүдийн ирц бүрдэхгүйгээс хойшилж, 14.00 цаг болгосон. Гэвч 15.00 цаг өнгөрсөн хэдий ч чуулган эхлээгүй байв. Энэ нь парламент дахь улс төрийн намууд дунд үл ойлголцол үүссэнтэй холбоотой байж мэдэх юм гэж парламентын сурвалжлагч нар мэдээлж байна.
1
Намууд Засгийн газрыг хамтран байгуулахдаа 15 яаманд 15 дэд сайд томилохоор квотоо хуваасан байсан ч Ардчилсан нам бусад нам, эвсэлтэйгээ зөвшилцөлгүй хоёр яамыг хоёр дэд сайдтай болгож, нэмсэн аж. Мөн Засгийн газрын хуралдаанаас өчигдөр зарим яамны Төрийн нарийн бичгийн даргыг томилохдоо сайдтай нь зөвшилцөөгүй гэдэг маргаан үүссэн. Намуудын энэ зөрөлдөөн хууль батлах чуулганыг гацааж байгаа бололтой. Хуралдвал томилгоо л хэлэлцдэг, гацвал томилгоо тохирооноос болж гацдаг парламенттай болчихсон ч юм шиг. Төрийн ажилд явуулах гол албан тушаалтаныг намын нэрийн өмнөөс томилогддог гаж тогтолцоог өмнөх Засгийн газрын үед үгүй болох магад гэсэн хүлээлт байсан. Олигтой өөрчлөлт болоогүй. Одоо шинэ засгийн газрын үед бүр “харагдаач” гэдэг нь боллоо.
1
“...Хугацаа байхгүй байхад сандал суудал дээрээ тохиролцож чадахгүй төрийн ажлыг цалгардуулж байна. Ер нь намууд томхон “бялуу” хүртэх гэж л Засгийн газарт орсон гэдэг нь харагдаж байна. МАН Ч.Сайханбилэгтэй хамтрахгүй, Засгийн газарт орохгүй, давхар дээлийг дэмжихгүй, яамдын тоог нэмэхгүй гэж байсан ч бүгдийг нь хийсэн. Дэд сайдын тоог хоёроор нэмсэн. Одоо өрийн босгыг 320 тэрбум төгрөгөөр нэмж байна. Ийм байж болохгүй. Ард түмнээрээ ингэж тоглож болохгүй шүү дээ...” Сөрөг хүчин болсон бие даагчид энэ мэдэгдлийг хийсэн. Ард түмэн ч гэсэн үүнтэй адил үгийг цөхрөн хэлсээр байгаа шүү.
1
Пүрэвжавын Баярхүү /тоймч/