УИХ-ын нэр бүхий 27 гишүүн Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийг огцруулах бичгийг өргөн барилаа. Элдэвтэй ч юм болж байна даа, эрх баригч хүчинд.
Засгийг огцруулах гарын үсэг зурсан гишүүдийг дотор санаачлагач Д.Хаянхярваа, УИХ-ын дарга М.Энхболд, огцорсон Засгийн газрын Ж.Эрдэнэбат, Ж.Мөнхбат, Б.Чойжилсүрэн, Д.Оюунхорол, С.Бямбацогт, Н.Номтойбаяр, БСШУС-ын сайд Ц.Цогзолмаа, ЖДҮХС-гаас зээл авсан Б.Саранчимэг, Н.Оюундарь, Ш.Ундармаа, Г.Тэмүүлэн болон сул гишүүд багтжээ.
У.Хүрэлсүхийн Засгийн газрын танхим Ерөнхий сайдаасаа бусад нь бүгд “давхар дээл”-тэй. Парламентын гаднах Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн хувьд парламентаас танхимаа бүрдүүлсэн нь өөрийн засгаа огцруулахгүй, тогтвортой байлгах давхар хамгаалалт байсан нь тодорхой. Үүнээс гадна Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн МАН-ын даргын албан тушаал бол Засгаа тогтвортой байлгаад зогсохгүй энэ парламентыг үйлдлээрээ бус үгээрээ удирдах том эрх мэдэл юм.
2016 оны УИХ-ын сонгууль намаасаа нэр дэвших квот аваагүй ч гудамжнаас шууд ялсан намын дарга, Засгийн газрын тэргүүнээр томилогдож, төр, засгийн эрхийг атгах хүндтэй үүрэг ногдсон нь У.Хүрэлсүх хэмээх хувь хүний намтрын хуудсанд төдийгүй төрийн түүхэнд үлдэх их хувь заяа, уг нь. Гэхдээ түүнд өнгөрсөн жил гаруйн хугацаанд өөрт оногдсон бүрэн эрхээ хэрэгжүүлэхдээ намаа эв нэгдлээр зангидаж, төр, засгаа бодлогоор удирдаад явах ухаан дутлаа.
УИХ дахь МАН-ын бүлгийн 64 гишүүнийг эв нэгдлийг Д.Хаянхярваа бус МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх удирдан зангидаж, парламентад чиглэл өгч, батлуулсан бодлогоо Засгийн газрын тэргүүний хувьд өөрөө хэрэгжүүлэх бүрэн эрх түүнд байгаа. Түүнд сөрөг хүчний ая, талыг засч, хэлэлцээр хийх шаардлага байхгүй, зөвхөн намтайгаа тулж, ажиллах, намын бодлогоо зангидан, батлах үүрэг чиглэл өгч эргээд өөрөө хэрэгжүүлэх л үндсэн үүрэг бий. УИХ дахь МАН-ын бүлгийн 64 гишүүний 32 нь өөрийнх нь танхимын, фракцын эрхмүүд. Тиймээс үлдсэн 32-той хэлэлцээр хийж, эв зүйгээ олох нь 200 мянга гаруй гишүүнтэй Монголын ууган хүчнийг удирдаж байгаа эрхмийн хувьд асуудал биш баймаар.
Харамсалтай нь өнөөдөр Ерөнхий сайдыг огцруулах гарын үсэг зурсан гишүүдийн дотор танхимынх нь сайд хүртэл явж байна. Тиймээс Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэхэд Засгийн газрын танхим дахь хотын фракцынхан түүний эсрэг кноп дарахыг үгүйсгэхгүй. Учир нь БСУШС-ын сайд Ц.Цогзолмаагаас эхлээд хотын фракцаас томилогдсон эрхмүүд байгаа. УИХ-ын дарга М.Энхболдын хувьд хотын фракцаа төдийгүй парламентаа зангиддаг.
Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэхэд УИХ дахь АН-ын бүлэг дэмжинэ гэдгээ илэрхийлсэн. УИХ дахь гуравдагч хүчний төлөөлөл болох МАХН буюу О.Баасанхүү гишүүн Засгийн газар, эрх баригчдад шүүмжлэлтэй ханддаг ч огцруулах асуудлыг дэмжих эсэх нь эргэлзээтэй. Хэрвээ гарын үсэг зурсан 27 гишүүн дээр сөрөг хүчний 9, МАХН нэмэгдвэл парламент дахь 74 гишүүний санал тэнцэж, УИХ дахь бие даагч С.Жавхлангийн байр суурь үнэд орохоор байгаа. УИХ-ын гишүүн С.Жавхлан МАН, АН-ыг шүүмжилсэн байр суурьтай байдаг ч Засгийн газарт эерэг санал өгөх магадлалтай. Учир нь тэрбээр “Увс намын дарга” Ц.Нямдоржоосоо нүүр бууруулахгүй гэж ажиглагчид харж байна.
Ер нь Ерөнхий сайдыг огцруулах асуудлыг хэлэлцэж байна гэдэг нь МАН-ын даргаа ч хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаатай агаар нэгэн. МАН-ын даргын албан тушаалыг аваад жил орчим болж байгаа Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх өнгөрсөн хугацаанд 200 гаруй мянган гишүүдтэйгээ тулж ажиллах цаг ч, зав ч байгаагүй нь тодорхой. Ямартай ч УИХ дахь парламентын бүлэгтэйгээ эв зүйгээ ололцсонгүй, хагарал үргэлжилсээр өнөөдрийг хүрлээ. Хэрвээ парламент Ерөнхий сайдыг огцруулбал цаашлаад Онц их хурлаа хуралдуулж, МАН-ын даргын албан тушаалаас нь ч буулгах байх, У.Хүрэлсүхийг. Тиймээс ч У.Хүрэлсүх тугаа үргэлжлүүлэх барих уу, тугал хариулахаар буцах уу гэдгийг удахгүй шийднэ. Огцруулах шийд гарвал төрд ч, намдаа ч бус өөртөө л гомдоорой, Ерөнхий сайд, МАН-ын дарга У.Хүрэлсүх ээ.
Харин У.Хүрэлсүх Ерөнхий сайдын албан тушаалдаа хэвээр үлдвэл өнөөдрийн тулга тойрсон хагарал, бутралдаа цэг тавьж, 2020 оны сонгуульд анхаарлаа хандуулж, алсын хараатай ажиллахаа мэдэх биз.
Ямартай ч улс төрийн тохироо, хэлэлцээ хэрхэн явагдахаас У.Хүрэлсүхийн, Засгийн, эрх баригч хүчний хувь заяа шийдэгдэнэ. Харин олон нийт 2020 оны сонгууль хүртэл эрх баригчдын улс төриийн тоглолт ажигласаар байх л үлдлээ.
Н.Энхбат