Мэдээллийн Shuud.mn сайт улирч буй 2023 оны соёл, урлаг болон спортын салбарын онцлох 23 үйл явдлыг тоймлон хүргэж байна.

 

1.Ханжоу-2022 Азийн наадмаас Б.Отгонболд байт харвааны төрөлд аваргын алтан медаль хүртэв

 

"Ханжоу-2022" Азийн наадмын байт харвааны сонгодог төрлийн ганцаарчилсан ангилалд Үндэсний шигшээ багийн тамирчин, Алдар спорт хорооны тамирчин, ОУХМ Б.Отгонболд өрсөлдөж, аваргын алтан медалийг эх орондоо авчирсан билээ. 
Тэрбээр аваргын төлөөх өрсөлдөөнд эзэн орны харваач Жи Шиан Шоу-г 6:2-оор буулган авснаар, Азийн наадмаас алтан медаль хүртсэн анхны харваач болж түүхэн амжилт тогтоосон юм. 

 

2. Монголын уулын цаначид залуучуудын өвлийн олимпын наадамд анх удаа уралдана 

БНХАУ-д Олон улсын цанын холбооны оноо олгох тэмцээн болоход дасгалжуулагч С.Тэмүүлэнгийн удирдлага дор уулын цанын жиант слалом болон слалом төрөлд Монголын дөрвөн тамирчин өрсөлдсөн. Энэхүү тэмцээнээс М.Манлайжав, А.Итгэл нар БНСУ-ын Ганвон хотноо 2024 оны нэгдүгээр сарын 19-нөөс хоёрдугаар сарын 1-нд болох залуучуудын өвлийн олимпын наадамд уралдах эрхээ авчээ. Онцолбол, Монголын уулын цаначид залуучуудын өвлийн олимпын наадамд анх удаа эрх авч уралдах гэж байна.

 

3. Ханжоу-2022 Азийн наадмаас Б.Чинзориг алтан медаль хүртэв

 

"Ханжоу 2022" Азийн наадмын боксын эрэгтэйчүүдийн 63.5 кг-д ДАШТ-ий мөнгө, "Жакарта 2018" Азийн наадмын мөнгөн медальт Б.Чинзориг финалын тулаанд Хятадын Тайпэйгийн Лай Чү-Энийг ялснаар Монголын багийн анхны алтан медалийг эх орондоо авчирсан билээ. 

Мөн түүний хувьд Сонирхогчдын боксын эрэгтэйчүүдийн Дэлхийн Аварга Шалгаруулах Тэмцээнээс (ДАШТ) мөнгөн медальтайгаар тэмцээнээ өндөрлүүлсэн. Ингэснээр Б.Чинзориг ДАШТ-ээс мөнгөн медаль хүртсэн Монголын зургаа дахь боксчин болжээ.

 

4. Монголын тамирчид PUBG Mobile-ын дэлхийн аварга боллоо

 

PUBG Mobile-ын дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн буюу "PUBG Mobile Global Championship 2023" Туркийн Истанбул хотноо болж өндөрлөсөн. Дэлхийн хамгийн шилдэг 16 баг тоглосон "Grand Final" шат гурван өдөр үргэлжилж өчигдөр дууслаа. Финалд Монголын гурван баг тоглосноос "IHC Esports" баг түрүүллээ. Тус тэмцээнд Монголын дөрвөн баг оролцсон бөгөөд "NB Esports" баг Last Chance-ын өмнөх "Survival Stage" шатнаас тэмцээнээ өндөрлүүлсэн юм. 
Багууд гурван өдрийн турш нийт 18 "map" тоглосон бөгөөд "IHC Esports" 142 оноотой аваргалж, мөн Монголын "Stalwart Esports" баг 138 оноогоор дэд байр, "4Merical Vibes" баг 127 оноотой 4-р байрыг эзлэв. Финалын MVP-ээр "IHC Esports" багийн Zyol буюу Б.Золбоот шалгарав.

 

5. Ханжоу-2022 Азийн зуны спортын IV пара наадмын таеквондогийн төрөлд Г.Болор-Эрдэнэ  алтан медаль хүртэв
 

2023 оны 10 дугаар сарын 14-нд Азийн наадмын таеквондогийн эрэгтэйчүүдийн 63 кг-ын жинд гавьяат тамирчин Ганбатын Болор-Эрдэнэ алтан медаль хүртэж, төрийн дуулалаа эгшиглүүлсэн. Тэрбээр шигшээ тулаанд Ираны тамирчныг 6:2-оор буулган авч Азийн пара наадмын алтан медаль хүртсэн анхны монгол таеквондоч болов.

 

 6. Монголын ой тогтоолтын шигшээ баг тав дахь удаагаа дэлхийн аварга боллоо

Хятадын Саняа хотод энэ сарын 8-10-ны өдрүүдэд олон улсын хоёр том холбооны нэг болох Дэлхийн ой тогтоолтын спортын холбооноос зохион байгуулсан 32 дахь удаагийн ой тогтоолтын ДАШТ болж өнгөрсөн. Уг тэмцээнд Монгол Улсаа төлөөлөн 31 тамирчин, олон улсын шүүгч, дасгалжуулагч Б.Баасандорж, Ө.Сэнгэсамдан нарын хамт амжилттай оролцон нийт 90 медалиас 15 алт, 18 мөнгө, 19 хүрэл буюу нийт 52 медаль, долоон цомын эзэд болж багаараа дэлхийн аварга боллоо.Манай тамирчид ийнхүү багаараа дэлхийн таван удаагийн аварга баг болсон юм. 

 

7. Ази Номхон далайн ESL Challenger лигт The Mongolz баг аваргалжээ

CS2-ын хамгийн том лигийн 19 дэх улирал буюу "ESL Pro League S19"-д орох эрхийн төлөөх "ESL Challenger League Season 46: Asia-Pacific" тэмцээний финалд манай улсын CS2-ын шилдэг баг The Mongolz БНХАУ-ын шилдэг баг болох TYLOO-тай өрсөлджээ. Энэхүү тэмцээнд The Mongolz нэг ч раунд алдалгүй дараалан 11 раундад ялалт байгуулснаар 13:11 харьцаатай буулган авснаар аварга боллоо. 

 

8. Сурагчид цээж тоолол соробаны ДАШТ-ий цомын эзэд боллоо

12 дугаар сарын 03-нд Малайзын нийслэл Куала Лумпур хотод зохион байгуулагдсан цээж тоолол соробаны дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнд Дорноговь аймгаас долоо сурагч, Дундговийг төлөөлөн хоёр сурагч, Өмнөговь аймгийг төлөөлөн 14 сурагч амжилттай оролцож, аваргын цомын эзэд болжээ.

 

9. С.Жамбалжамц Испанийн мэргэжлийн багт албан ёсоор нэгджээ

“Парис 2024” олимпын эрхээ авсан, дугуйчин С.Жамбалжамц Испанийн багтай албан ёсоор нэгдэж, бэлтгэл сургуулилтдаа хамрагдаж эхэлжээ.

Тэд 2024 онд Тур де Франс, Жиро Д'Италиа эсвэл Вуэлта Испаниа зэрэг томоохон тур уралдаануудад оролцохын тулд дэлхийн шилдэг 40 багийн тоонд багтах ёстой бол 2025 онд шалгуур улам нарийсч, шилдэг 30-ын нэг байх ёстой. Тийм ч учраас чансааны оноо бүр тун чухалд тооцогдож байгаа юм. Эдгээр өдрүүдэд дугуйчид эрүүл мэндийн үзлэгт хамрагдаж, хэмжилт хийж, дугуй болон хувцсыг нь илгээж байгаа аж. Багийн хувьд нэгдсэн эв нэгдэл чухал гэдгийг онцолжээ.

 

10. Монгол Улс даамын дэлхийн хоёр аваргатай боллоо

 

Польш улсад 100 буудалт даамын өсвөр үе, залуучуудынн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээн болж байгаа бөгөөд Монголын хоёр тамирчин алтан медаль хүртлээ. Тэмцээний 5-8 насны хөвгүүдийн ангилалд Нямбаярын Хангай, 17-19 насны эмэгтэйчүүдийн ангилалд Дэлхийн даамын холбооны мастер Баатархүүгийн Мөнхжин нар арын өрсөлдөгчөөсөө 3-4 онооны зөрүүтэй тасарч, алтан медаль хүртжээ. 

 

11. Азийн цомын аварга шалгаруулах уран сайхны гимнастикийн тэмцээн Монголд боллоо 

 

Азийн цомын аварга шалгаруулах уран сайхны гимнастикийн тэмцээнийг Улаанбаатар хотод 10 дугаар сарын 27-28-ны өдрүүдэд Буянт-Ухаа спортын ордонд зохион байгуулсан. Уг тэмцээнд 4-22 насны 300 гаруй тамирчин өрсөлдсөн билээ. 

 

12. 2023 оны “Чингис хаан” одонг Морин хуурын чуулга хүртлээ 

Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Ухнаагийн Хүрэлсүх Их эзэн Чингис хааны мэндэлсэн өдөр, “Монгол бахархлын өдөр”-ийг тохиолдуулан “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одонг Монгол Улсын филармонийн Морин хуурын чуулгад хүртээлээ.

 

Тэрбээр хүн төрөлхтний соёлын биет бус өв, монгол үндэстний бахархал болсон морин хуураа дээдлэн дэлгэрүүлж, үндэсний ухамсар, соёл, сэтгэлгээг хөгжүүлэх үйлсэд үнэтэй хувь нэмэр оруулж, дэлхий дахинд улсынхаа нэр хүндийг  өргөн, өв соёл, үнэт зүйлийг сурталчлан таниулахад онцгой гавьяа байгуулсныг нь Монголын төр ийнхүү үнэлж байгааг тэмдэглэв.

 

1992 онд байгуулагдсан Морин хуурын чуулга анхны тоглолтоо 1993 онд хийсэн түүхтэй. Одоогоор эх орондоо 3,000 гаруй, дэлхийн 21 улсад 95 удаа 600 гаруй удаа тоглож, уран бүтээлээ толилуулаад байна.

 

13. "Баавгай болохсон" УСК Каннын кино наадамд шалгарлаа 

2023 оны Каннын Олон улсын кино наадмын "Un Certain Regard" төрөлд "If Only I Could Hibernate" кино албан ёсоор шалгарсан билээ. 
Тус наадмын “Un Certain Regard" төрөлд Монгол улсаас анх удаагаа “Амигдала Фильмс”-ийн найруулагч, продюсер П.Золжаргалын “Баавгай болох сон” буюу "If Only I Could Hibernate" бүрэн хэмжээний уран сайхны кино албан ёсоор шалгарсан билээ. 

 

14. “Тамгагүй төр” жүжиг Лондон хотод нээлтээ хийв

 

"Тамгагүй төр" жүжгийн жүжигчид Лондон хотын 800 жилийн түүхтэй "Lord Mayor's" баярын парадад оролцжээ. Мөн түүнчлэн тус жүжгийн багийнхан 11 дүгээр сарын 17-нд Лондон хотын West End дүүрэгт өндөр зэрэглэлийн 39 театрын нэг болох Coliseum театрт "Тамгагүй төр" жүжгээ нээсэн билээ. 

 

15. Жүжигчин Б.Барслхагва Японы кино наадмаас үзэгчдийн нэрэмжит шагнал хүртжээ

Монгол болон Япон улсад зураг авалтаа хийсэн "Vivant" цуврал хамгийн их үзэлттэй цувралуудын нэг болсон билээ. Тэгвэл энэхүү цуврал 117 дахь удаагийн “Tokyo drama academy awards” -ын шилдэг цувралаар шалгарч, зургаан шагнал хүртсэн байна. Үүний нэг бол Жүжигчин Б.Барслхагва уг кино наадмаас "Үзэгчдийн нэрэмжит" шагнал хүртжээ.
 

16. Шог зураач Л.Мөнхтөр дэлхийн аварга боллоо

Завхан  аймгийн Алдархаан сумын уугуул, зураач, яруу найрагч Лувсанжамбаагийн Мөнхтөр “World’s Fastest Caricature Artist” буюу "Дэлхийн Хамгийн Хурдан Шог зураач" цол, аваргын цом гарджээ. АНУ-ын Калифорни мужийн Лос Анжелес хотноо 2023 оны 11 сарын 12-ноос 17-ны хооронд болсон, Олон Улсын  Шог Зураачдын Нийгэмлэгийн (International Society of Caricature Artists) З2 дахь чуулганы үеэр зохиогдсон, хурдан зурах тэмцээнд дэлхийн өнцөг булан бүрээс ирж оролцсон 250 гаруй зураач  оролцжээ.

 

17. Прага хотын Урлагийн академид тэнцсэн анхны монгол хөгжимчин Б.Билгүүн

"Fantasia studio"-ийн гоцлол хөгжимчин, хийлч Б.Билгүүн Чех улсын Прага хотын Урлагийн академид тэнцсэн анхны монгол хөгжимчин болжээ.
БНЧУ-ын Прага хотын Урлагийн академи 1799 онд Эзэн хааны зарлигаар үүсгэн байгуулагдсан, тус улсын нэр хүнд бүхий их сургуулийн нэг юм.
Тэрбээр Чех улсыг зорьсон тухай Монгол Улсад суугаа Элчин сайд Ян Витопил өөрийн твиттер хуудаснаа мэдээлсэн байна. 

 

18. Ардын жүжигчин Э.Амартүвшин дэлхийн шилдэг баритон боллоо

Ардын жүжигчин Э.Амартүвшин Олон улсын дуурийн  найм дахь удаагийн шагнал болох “Дуурийн шилдэг баритон” шагналын эзнээр хоёр дахь удаагаа тодорчээ. Тэрбээр энэ шагналыг анх 2020 онд хүртэж байв.

Энэ удаагийн шагналд дэлхийн дуурийн урлагийн шилдгийн шилдэг 15 дуурийн дуучнаас хоолой тус бүрээс гурвыг нь шалгаруулж, сүүлчийн шатанд дэвшүүлсэн юм.  Улмаар Монголын  дуурийн нэрт дуучин Э.Амартүвшин шалгарчээ.

 

19.  "Сэр сэр салхи" уран сайхны кино Оскарт оролцох эрхээ авлаа

96 дахь удаагийн Оскарын наадамд Монгол Улсыг төлөөлөн оролцох киногоор "Сэр сэр салхи" тодорсон билээ. 
Оскарын наадам 2024 оны гуравдугаар сард Лос-Анжелес хотноо зохион байгуулагдах бөгөөд Монголын үндэсний кино урлагийн зөвлөл нь 2023 онд бүтээгдсэн монгол кино дундаас "Сэр сэр салхи" киног урьдчилсан сонгон шалгаруулалтад явуулахаар болсон байна.

 

20. Солонгосын хамгийн их үзэлттэй киногоор шалгарсан "Хүчирхэг эмэгтэй Ким Нам Сүн"-ий зураг авалтыг Монголд хийсэн

Нэгэн цагт Монгол үзэгчдийг байлдан дагуулсан "Хүчирхэг эмэгтэй Ду Бун Сүн"-ий хоёрдугаар ангийн нэг хэсгийг Монголд зураг авалт хийсэн билээ.  Уг киноны  эхний анги Монголын байгалийн үзэсгэлэн, ахуй соёлыг харуулсаар эхэлсэн. 

"Хүчирхэг эмэгтэй Ду Бун Сүн" цувралын гол дүрд Дэлхийг байлдан дагуулсан "Squid game" кинонд тоглосон Lee Yoo Mi, Kim Jung-Eun,  Kim Hae-Sook, Ong Seong-Wu, Byeon Woo-Seok зэрэг алдартай жүжигчид тогложээ. Харин Монголоос Монгол Улсын Соёлын тэргүүний ажилтан, жүжигчинЦ.Цэрэнболд, Б.Батсумъяа нар дүр бүтээсэн байна. Тус кино гарсан Солонгост гарсан даруйдаа үзэгчдээс өндөр үнэлгээ авч эхэлжээ. 

21.  Солонгосын Universe ticket тэмцээнд Монгол охин амжилттай оролцсон

Солонгосын SBS  телевизийн  глобал охидын хамтлаг байгуулах “Universe ticket”  шоу нэвтрүүлэгт Монгол охин Энэрэл оролцсон. Уг тэмцээнд 14 улсын 82 оролцогч  өрсөлдсөнөөс  41 охиныг шалгаруулж танилцууллаа. Үүнд Солонгос, Хятад, Япон, Малайз, Монгол зэрэг улсын охид тэмцээнээ цааш үргэлжлүүлэхээр болсон билээ. 

 

22.Б.Гүен төгөлдөр хуурын олон улсын тэмцээнээс гранпри шагнал хүртлээ

Чех улсад 56 дахь удаагаа зохион байгуулагдсан “Virtuosi per musica di pianoforte” төгөлдөр хуурын олон улсын уралдаанд Монгол Улсын Консерваторын сурагчид амжилттай оролцлоо. Тодруулбал, Монгол Улсаа төлөөлөн долоон сурагч, гурван багшийн хамт /Т.Нямсүрэн, Н.Ганчимэг, Г.Оюун-Эрдэнэ/ оролцжээ. Энэхүү уралдаанаас хамгийн том шагналыг Монгол Улсын консерваторийн дөрөвдүгээр ангийн сурагч, Г.Оюун-Эрдэнэ багшийн шавь Б.Гүен хүртсэн байна.

 

23. "Moon Dance” хамтлаг ДАШТ-ээс хүрэл медаль хүртлээ 

“Moon dance”  хамтлаг бүжгийн дэлхийн аварга шалгаруулах тэмцээнээс хүрэл медаль хүртлээ. Тодруулбал, Латин формейшн бүжгийн 2023 оны дэлхийн аваргын тэмцээн өчигдөр Хонг Конгод болж өндөрлөсөн билээ. Тус тэмцээнд Монголоос “Moon dance” болон "Star" хамтлагууд оролцож байгаа бөгөөд нэгдүгээр шатанд 12 баг өрсөлдсөнөөс  “Moon dance”, "Star" хамтлагууд шилдэг аравт багтсан юм. Харин дараагийн шатандаа тэд ийн амжилттай оролцож хүрэл медаль хүртсэн байна. Ийн Moon dance хамтлагийн хувьд багийн спортоор ДАШТ-нд оролцож хоёр жил дараалан медаль авсан Монгол улсын түүхэн амжилтыг үзүүлжээ.