Боловсролын зээлийн сангийн зээл, тэтгэлгийн талаар Боловсрол шинжлэх ухааны сайд Л.Энх-Амгалан өнөөдөр /2023.04.07/ мэдээлэл хийлээ.

Боловсролын зээлийн сан 1997 оноос ажиллаж буй. Боловсролын зээлийн санд 1977-2023 оны хооронд нэг их наяд төгрөгийн санхүүжилт хийжээ. Сан байгуулагдсан хугацаанаас хойш давхардсан тоогоор

638 тэрбум төгрөгийн буцалтгүй тусламж, тэтгэлгийг 1.2 сая суралцагчид

40 тэрбум төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг 169 641 оюутанд

78 тэрбум төгрөгийн оюутны хөгжлийн зээлийг 53 592 хүнд олгосон байна.

Ингэснээр сангийн нийт нэг их наяд төгрөгийн 761 тэрбум төгрөг буюу 76 хувь нь дотоодын зээлд зарцуулагджээ.

Өндөр хөгжилтэй оронд магистр, докторантурын хөтөлбөрт суралцагчид жилд 16 хүртэлх мянган $-ын зээл олгодог байна. Энэ хөтөлбөрт нийт 1867 хүн хамрагдаж, суралцаж байна. Зээлийн гэрээний үүргээ биелүүлсэн тохиолдолд тэтгэлэг болгон чөлөөлдөг аж.

Засгийн газар хоорондын гэрээгээр 593, бакалаврын түвшинд 421, Ерөнхийлөгчийн илгээлтээр 245, Ерөнхий сайдын тэтгэлгээр 23 оюутан суралцагч төгсөж, үргэлжлүүлэн суралцаж байна.

Гадаадад магистр, докторантурын хөтөлбөрт суралцаж байгаа 1 867 хүнээс

 34 нь зээлээ төлж байгаа

39 нь одоо суралцаж байгаа

40 нь гэрээгээ цуцлаад, зээлээ төлсөн

634 нь гэрээ хэрэгжиж байгаа

890 нь гэрээнээс чөлөөлөгдсөн

230 нь гэрээний үүргээ биелүүлээгүй байна.

Гэрээний үүргээ биелүүлээгүй, сураггүй болсон 230 хүн Монголын төрд 27 тэрбум төгрөгийн хохирол учруулаад байгааг Л.Энх-Амгалан сайд хэллээ.

Мөн чөлөөлөгдсөн 890 хүнийг шалгах ёстой. Учир нь тэдний зарим нь төгсөж ирээд өөрийнхөө мэргэжлээр ажиллахгүй, хөдөлмөрийн хөлсний хамгийн доод хэмжээгээр нийгмийн даатгалын шимтгэл төлсөн. Энэ бол гэрээний үүргээ биелүүлээгүй гэсэн үг. Гэрээний үүргээ биелүүлсэн хэмээн үзэмжээр чөлөөлөгдсөн хүмүүсийг ялгаж, шалгаж зайлшгүй шаардлагатай байгааг БШУ-ы сайд хэлж байна.

Боловсролын зээлийн сангийн мэдээллийг ил болгосноос хойш 7 суралцагч 71 мянган ам.долларын эргэн төлөлт хийсэн байна. Тэдний 3 нь 62 640$-ын зээлээ бүрэн барагдуулсан бол 4 нь 8360$-ын зээлээ төлж эхэлжээ.  

Гадаадад суралцаж, эх орондоо таван жил ажилласан хүмүүсийн зээлийг тэтгэлэг болгон чөлөөлдөг. Гэтэл дотоодод суралцсан хүмүүст энэ боломж байдаггүй. Тиймээс бид энэ ялгааг арилгаж, гадаад, дотоодод суралцсанаас үл хамаарч ажилласан жилээр нь тооцож, зээлээс чөлөөлдөг болно.

Дотоодын зээлийн гэрээний үүргээ биелүүлээгүйгээс 15 тэрбум төгрөгийн өр үүсэж, 10 мянган диплом манай сейфэнд байна. Нийт 190 тэрбум төгрөгийн үнэлгээтэй үл хөдлөх хөрөнгө Боловсролын зээлийн сангийн барьцаанд бий.

Бас нэг ялгаа нь дотоодын зээлийн мэдээлэл Монголбанкны зээлийн мэдээллийн санд байршдаг. Гэтэл гадаадын сургуульд суралцахаар өндөр зээл авсан хүмүүсийн мэдээлэл Монголбанкны зээлдэгчдийн санд байдаггүй.  Тиймээс гадаадад суралцаж байгаа оюутнуудын мэдээллийг Монголбанкны зээлийн мэдээллийн санд байршуулж эхэлснийг Л.Энх-Амгалан сайд хэлэв.

 Б.Хэрлэн