Хөгжлийн банкнаас санхүүжүүлсэн төсөл, хөтөлбөрийн хэрэгжилт, үр дүн, зээл олголт, эргэн төлөлтийн явц, байдлыг хянан шалгах түр хорооноос Нотлох баримтыг шинжлэн судлах сонсголын гурав дахь шат Төрийн ордноо  өнөөдөр /2023.03.17/ тав дахь өдрөө үргэлжилж байна. 

Сонсголын өнөөдрийн хуралдаанаар үдээс өмнө Хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн ноос, ноолуур, сүү, хүлэмж болон оёдлын салбарын төсөл (Голомт банк); Хөгжлийн банкны нийт активын төвлөрөл, үдээс хойш Хөгжлийн банкны мөнгөн хөрөнгийн удирдлага; (Сангийн яам, Хөгжлийн банкны тухайн үеийн удирдлага, ДБМ лизинг ХХК) гэсэн  гурван багц асуудлыг авч хэлэлцэнэ.

Дээрх төслүүдтэй холбоотойгоор өнөөдрийн сонсголд оролцуулахаар 39 гэрчийг дуудсан.

2013 оны наймдугаар сард Монгол Улсын Хөгжлийн банкнаас ХАА, Хөнгөн үйлдвэрийн ноос ноолуур, сүү, хүлэмж болон оёдлын салбарын төслийн хүрээнд 5,7 хувийн хүүтэйгээр 2017 он хүртэл 269,3 тэрбум төгрөгийг арилжааны банкаар дамжуулан ААН-үүдэд олгосон байдаг. 

Тухайлбал, "Буян" ХХК 2014 онд 14 тэрбум төгрөгийн зээл аваад өнөөдрийг хүртэл зээл төлөлт хийгээгүй. Хүү, нэмэгдүүлсэн хүүтэйгээ нийлээд 17,8 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй. Зээл олгох үед "муу" зээлийн түүхтэй байсан. 

Өмнө нь 2012 оны нэгдүгээр сард ХОЁР тэрбум төгрөг, 2012 оны гуравдугаар сард 9,9 тэрбум төгрөгийг ХҮҮГҮЙ зээлж байсан. Шинжээчийн дүгнэлтээс Б.Жаргалсайхан нь төрөөс авсан зээлийнх дийлэнх нь хүүгүй байсныг онцоллоо. Гэвч муу зээлдэгч гэсэн ангилалтай байсан тэрбээр дахин 14 тэрбум төгрөг Хөгжлийн банкнаас авчээ. 

Түр хорооны дарга Б.Энхбаяр: Б.Жаргалсайхан гуай та, энэ зээлүүдээ төлдөггүй юм уу? Шүүх цагдаа болдоггүй юм уу? Хэзээ төлөх вэ?

"Буян" ХХК Б.Жаргалсайхан: Би өнөөдрийн хэлэлцүүлэгт зориуд ирсэн. Би юм ярихаас гадна өөрөөс чинь хэдэн асуулт асууна. Шүүх хурал биш хэлэлцүүлэг хийж байна гэж ойлгож байна. Би өөрийг чинь бол мэдэхгүй. УИХ-ын гишүүн гэдгийг чинь л мэднэ. Өөрийгөө товчхон танилцуулаач. 

Түр хорооны дарга Б.Энхбаяр: Хамгийн сайн хамгаалалт бол хамгийн сайн довтолгоо гэдэг үг бий. Асууж байгаа түр хорооны дарга руу нь дайраад байвал миний юмыг мартана гэсэн тактик хэрэглээд байна. Та шинжээчийн дүгнэлтэд гарсан асуудалдаа л хариулт өг. Та сүүлийн 30 жил улстөрийн нэг намын дарга хийсэн. Сайд, УИХ-ын гишүүн байсан хүн. Гэрч асууна гэсэн хууль байхгүй.

"Буян" ХХК Б.Жаргалсайхан: Үг хэлэх эрхгүй, өөрийгөө өмгөөлөх эрхгүй. Зөвхөн таны сайн эх оронч хүн юм байна. Муу муухай хувийн хэвшлийн байдлыг ил гаргаж тавиад та чухам шударга ёсыг улс оронд гаргаж тавих гэж байгаа юм байна. Би УИХ-ын гишүүн байсан. Үйлдвэр худалдааны сайд 1,6 жил хийсэн. 

Түр хорооны дарга Б.Энхбаяр: Та 14 тэрбум төгрөг зээлээд энэ зээлээсээ ЕСӨН жил нэг ч төгрөг төлөөгүй 17,8 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэлтэй байна. Энэ мөнгө Хөгжлийн банкны эх үүсвэртэй. Гадаад улсаас өндөр хүүтэй БОНД босгож авсан мөнгө. Та нэг ч төгрөг төлөөгүй байна. УИХ-ын гишүүнээр ажиллаж байхдаа 11,9 тэрбум төгрөгийн хүүгүй зээл авсан байна. Зээлээ төлөхгүй юмуу? гэдэг ганц л асуултад хариулт авъя. 

"Буян" ХХК Б.Жаргалсайхан: Та аж ахуйн асуудал хийж үзээгүй, 10 хүн цалинжуулж үзээгүй учраас хэзээ ч нийгэмд болж байгаа асуудлыг шийдэж чадахгүй. Ядаж 10 хүнд цалин өгч үзэх хэрэгтэй. Өнөөдөр Монгол Улсад ямар бизнес хийгээд ашиг олох боломжгүй.