Гадаадын тансаг цүнх, малгай, брэндийн үнэт эдлэл лангуунаас алга болсны дараа оросууд дотоодын бараа руу чиглэж эхэлсэн. Зөвхөн 2022 онд л гэхэд Оросын брэндийн цүнхний эрэлт өмнөх онтой харьцуулахад бараг 70 хувиар өссөн байна. Худалдан авагчид эдгээр бараа нь импортын бараанаас хамаагүй хямд бөгөөд чанарын хувьд тэднээс дутахгүй гэдгийг тэмдэглэж байна. Заримдаа нутгийн гар урчуудын бүтээгдэхүүнийг алдартай тансаг хэрэглээтэй андуурдаг. Гэтэл бид зөвхөн томоохон үйлдвэрлэгчдийн тухай төдийгүй өөр өөр бүс нутгаас ирсэн жижиг гэр бүлийн цехүүдийн тухай бас ярьж байна. Орос улсад хэн Европын загварын ордон шиг цүнх урладаг вэ, орос эмээ нар Miu Miu шиг толгойн гоёл нэхдэг, урчууд Оросын өвөрмөц хатгамалыг сэргээж байна вэ? Хэнд ч байхгүй аксессуарыг хэн худалдаж авах вэ?. Хариултыг үргэлжлүүлэн уншаарай.
"Юлия Михайловна гэж Пятигорск хотод хамгийн гэгээлэг, эелдэг хүн байдаг. Тэр 86 настай. Олон хүн түүнийг мэддэг. Би түүний жижигхэн байшинд зочлоход тэр надад маш их зүйлийг зааж өгсөн. Тэгээд таксинд суухдаа би тэднийд цүнхээ мартсанаа анзаарав. Би буцаад ороход тэр намайг үдэж тэврээд "Үлгэр шиг амьдар" гэж хэлэн юм. Дараа нь би энэ үгийн талаар маш их бодсон. Үлгэрт гардаг шиг амьдрах нь юу гэсэн үг вэ? Энэ хэллэг миний дотор ямар нэг зүйлийг сэрээж, үлгэр үнэхээр амилах шиг болсон" гэж Нижний Новгородын “Синика” брэндийн хивсэн цүнхний үүсгэн байгуулагч Светлана Сененкова дурсав.
Гэвч Светлана 41 нас хүрэхдээ л амьдралаа “үлгэр”-т зориулахаар шийджээ. Сененкова Таймырын хойгт төрсөн. Түүний бага нас 1990-ээд онд Алс Хойд хэсэгт өнгөрсөн. Бяцхан охин байхдаа тэр Барби хүүхэлдэйд зориулж хувцас оёх дуртай байсан ч, эцэг эх нь импортын тоглоомд мөнгө үрэх боломжгүй байсан тул найз нөхдөөсөө түрээслэх шаардлагатай байв. "Би бас үлгэр уншдаг байсан. 1990-ээд оны үед алс хойд нутагт, гадаа хасах 50 байдаг тул та сургуульд явдаггүй, зурагт нь эвдэрсэн, цорын ганц зугаа цэнгэл бол ном юм. Тиймээс та Салтыков-Щедринийг уншихад таны төсөөлөл танд хачирхалтай зургуудыг дүрслэнэ" гэж тэр хэлэв.
Тэрээр "чухал" компанид сурч, ажиллахад өөрийгөө зориулжээ. Багшилж, томоохон арилжааны байгууллагад ажиллаж байв. Ажлын ачаалал асар их байсан нь мэдээж. Бас С.Сененкова бас дөрвөн хүүхэдтэй. Тиймээс Светлана алжаалаа тайлахын тулд амралтаа зохион байгуулж эхлэв. Оролцогчид жижиг бүлгээрээ байгальд гарч, сургалтанд хамрагдаж, асуудлуудыг хэлэлцэх болов. Сургалтын үр нөлөө нь түүний гайхшралыг төрүүлэв. Юлия Михайловнатай уулзсаны дараа түүнд бүтээлч санаа төрж эхлэв.
Светлана нөхрийнхөө хамт амралтаас буцаж ирээд Нижний Новгород мужийн Дивеево тосгон руу явав. “Сайхан цаг агаар, нарны туяа, аялал. Бид машинаа жолоодож яваад өөрийнхөө нэрээр нэрлэж болох гэр бүлийн бизнесийг бий болговол ямар сайхан байх бол гэж мөрөөдөж байлаа. Нөхөр маань тавилга үйлдвэрлэгч байсан тул хивсэн даавуугаар сандал хийвэл ямар сайхан байх бол гэж бодсон. Интернет дээр би Оросын үйлдвэрлэгчдээс маш сайхан үлгэрийн даавууг харсан" тэр дурсав.
Гэвч нэг өдөр С.Сененкова Gucci, Dior, Louis Vuitton загварын ордны цуглуулгуудыг үзэж байхдаа брэнд бүр өөрийн гэсэн хивсэн цүнхтэй болохыг анзаарчээ. Тэр үед Светлана толгойдоо анхны бүтээгдэхүүнээ төсөөлсөн байсан бөгөөд түүний хэлснээр бүх зүйл яг цагаа олсон байна. Светлана хэрэв тэр санаагаа хэрэгжүүлэхийг оролдохгүй бол насан туршдаа харамсах болно гэдгийг ойлгов. Өнөөдөр “Синика” брэнд нь Оросын үлгэрээс сэдэвлэсэн хивсэнцэрээр бүтээсэн 12 цүнхтэй болсон. Жишээлбэл, "Бяцхан бөгтөр морь", "Сүүлт шувуу", "Алтан загас".
2023 оноос хойш тус компани, гол төлөв Иваново эсвэл Нижний Новгород дахь үйлдвэрт Оросын хивсэнцэр цүнх оёж байна. Өөрийнхөө ноорог зургийн дагуу хивсэнцэр бүтээх нь бараг боломжгүй юм. Ихэвчлэн Светлана 200-300 бэлэн сонголтыг үзэж, үлгэрийн сэдэвт тохирсон цөөн хэдэн төрлийг сонгодог. Гэхдээ энэ нь түүнд саад болохгүй. Кристиан Диорын намтраас тэрээр агуу кутюрье хүртэл эхлээд даавууг сонгож, дараа нь даашинз оёдог болохыг олж мэдсэн. С.Сененкова “Синика” хэзээ нэгэн цагт Диор шиг том болж, концепцид зориулж асар их хэмжээний хивсэнцэр захиалах боломжтой болно гэж мөрөөддөг.
"Би үлгэр, гайхамшигт итгэх итгэл гэх мэт аливаа зүйлд утга учрыг өгөхийг хүсч байна. Үйлчлүүлэгчид үүнийг мэдэрч, гайхалтай түүхүүд тохиолддог. Манай төрөлд зөгийтэй цүнх бий. Би энэ даавууг анх хараад зөгий бол элбэг дэлбэг байдал, хөгжил цэцэглэлт, хөдөлмөрч байдлын бэлгэдэл гэж боддог байсан. Түүгээр нь цүнх хийж, "Зөгийн ургамал" гэж нэрлэсэн. Дараа нь Guerlain сүрчигний компани бидэнтэй холбогдож, томоохон багцыг ажилчиддаа захиалсан, учир нь тэдний лого дээр зөгий байдаг" гэж Светлана бахархалтайгаар хэлэв.
Светлана Сенекова өөрийнхөө брэндийн цүнх барьдаг бөгөөд танилууд нь тэднийг тансаг зэрэглэлийн брэндийн бүтээгдэхүүнтэй андуурдаг гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөг. "Энэ бол манай Нижний Новгородын Диор гэж би хариулдаг. Зах зээл, орон нутгийн дэлгүүрээс гадна бид Санкт-Петербург, Владимир хотод аль хэдийн төлөөлөлтэй болсон бөгөөд удахгүй бид Москваг зорино" гэж Светлана тэмдэглэв.
“Ээж, эмээ хоёр дандаа юм оёж, нэхдэг байсан ч энэ нь намайг огт татдаггүй байсан. Миний хүүхэд нас 1990-ээд онд нэгэн үйлдвэрийн цехийн дарга аав маань ноосон цамцаар цалинждаг, ээж ах бид хоёрыг хувцаслахын тулд юм оёж, нэхдэг байсан. Ингэж би гар хийцийн зүйлд дургүй болсон. Учир нь би үүнийг дэлгүүрээс худалдаж авч чадахгүй байсан бөгөөд гараар хийсэн хувцас зайлшгүй өмсөх шаардлагатай байсан" гэж tête bonnet сүлжмэл малгайны брэндийн үүсгэн байгуулагч Рязань хотын уугуул Анастасия Орлова хэлэв.
Гэхдээ Анастасия өөрөө хүүхэдтэй болоод л ээжийгээ өөрт нь дахин ноосон цамц нэхэхийг хүссэн. Ээж нь аль хэдийн тэтгэвэрт гарсан байсан бөгөөд олон жилийн турш сүлжмэл нэхээгүй байсан ч цамц нь гайхалтай болж, охин нь анх удаа өөрийн гараар бүтээсэн бүтээгдэхүүний үнэ цэн, гоо сайхныг мэдэрсэн байна. Энэ нь Анастасияд маш их таалагдсан тул ээжээсээ охиддоо жижиг цамц нэхэж өгөхийг гуйжээ. "Тэр үед бид тэднийг зарвал сайхан даа гэж инээж байсан ч бүх зүйл ярихаас цааш болсонгүй" гэж Анастасия дурсав. Тэгээд тэр ээжээсээ түүнд малгай нэхэхийг хүссэн. Учир нь түүний хүссэн шиг малгайг зөвхөн Оросын цөөн хэдэн брэндээс худалдаж авах боломжтой байсан тул Орлова өөртөө тохирох сонголтыг олж чадаагүй юм. Сүлжмэл малгайн моод 2021 онд Miu Miu загварын ордны шоуны дараа дахин дэлгэрсэн юм.
Анастасия Орловагийн ээж чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. “Эрэлт байсан ч нийлүүлэлт байхгүй, боломж нээлттэй цонх байсан. Нэг орой ээжийнхээ дэмжлэгээр би нэр, шошго захиалж, өвдөг дээрээ лого хийж, утас худалдаж авав. Энэ нь надад анх удаа тохиолдож байсан ч, өөрийгөө мэдээд би яарч эхлэв. Англи хэлэнд ийм хэллэг байдаг a bee in the bonnet (шууд утгаараа - "малгайтай зөгий")- энэ нь та өөр юу ч бодож чадахгүй байх үе юм. Энэ санаа нь миний толгойд орж ирсэн бөгөөд үүнийг яаралтай хэрэгжүүлэх шаардлагатай болсон" гэж Анастасия ярьжээ.
Тэр даруй монобрэнд бий болгож, малгайны урд талд шошготой байхаар шийдсэн. Тэрээр бусад брэндээс харагдахуйц ялгаатай байхыг хүссэн, учир нь ямар ч сүлжмэл бүтээгдэхүүнийг яг давтаж болно. Орлова нэрний талаар бодож эхлэв. Энэ нь шошгоны утга, хэмжээ хоёуланд нь тохирохуйц, үзэсгэлэнтэй үг байх ёстой. Ийм үг олдсон нь tete нь франц хэлнээс "толгой", "оюун ухаан" эсвэл "эхлэл" гэж орчуулагддаг. Мөн bonnet нь брэндийн чиглэлийг илтгэнэ.
Анастасиягийн ээж загвар, утсыг туршиж үзэх үнэхээр дуртай байсан. Худалдан авагчаа ч хурдан олдог байсан нь худалдаанд гарснаас хойш хэдхэн сарын дотор брэнд хүлээлгийн жагсаалтад орж эхэлжээ. Анастасиягийн ээж өдөрт хоёр малгай нэхэх ёстой болов. “Тэр үед би чимэг гоо зүйгээс санаа авч байсан. Би олон нийтийн сүлжээн дэх малгайнхаа зургийг хар, цагаан гэрэл зураг, янз бүрийн ёжтой тайлбартай сольж өгөхөөр шийдсэн" гэж Анастасия хэлэв.
Өнөөдөр tete bonnet-д Анастасиягийн ээж, эмээ, нөхрийнх нь ээж, эмээ гэсэн дөрвөн нэхмэлчин ажиллаж байна. Тэд бүгд Рязань мужид амьдардаг, гэртээ зөвхөн тэдэнд тохиромжтой үед л хийдэг. Гар ажил нь хувь хүний онцлог шинж чанартай холбоотой байдаг тул тус бүр өөрийн гэсэн онцлогтой байдаг. Жишээлбэл, сүлжмэлийн нягтрал, хурд. Нэг бүтээгдэхүүн нь гүйцэтгэлийн нарийн төвөгтэй байдлаас хамааран нэг өдрөөс долоо хоног хүртэл үргэлжилдэг. "Бид бол үнэхээр гэр бүлийн төсөл, үүнийгээ өргөжүүлэх бодолгүй байна. Жижигхэн, уян хатан байх нь надад таалагддаг. Бид хэд хоногийн дотор ямар нэг юм бодож олоод, нэхэж, зарж чадна” гэж блогчдоос сурталчилгаа худалдаж авдаггүй Орлова ярьж байна.
Брэндийн төрөл зүйлд зөвхөн малгай төдийгүй панама малгай, ороолт, цүнх, бүр хормогч хүртэл багтдаг. 2022 оны долдугаар сард Анастасия өөрөө tete bonnet вэб сайтыг үүсгэсэн бөгөөд тэр цагаас хойш тэр түүгээр дамжуулан бүх захиалгыг хүлээн авч байна. Брэндийн үйлдвэрлэлийн хүчин чадал бага тул зөвхөн онлайнаар худалдаж авах боломжтой. Гар урчууд сайтаар дамжуулан өөрсдөд нь ирсэн захиалгыг барагдуулж амжихгүй байгаа бөгөөд өвлийн улиралд урьдчилсан захиалга маш их байдаг тул хүлээх хугацаа нь сар хагас хүртэл үргэлжилдэг.
“Миний гол мөрөөдөл бол манай гар урчууд дуртай ажилдаа аль болох их цаг зарцуулах явдал юм. Тэдний хувьд энэ нь санхүүгийн дэмжлэг төдийгүй шаардлагатай, чухал зүйл хийж байгаагаа мэдрэх боломж юм. Би үргэлж бүх магтаалыг тэдэнд дамжуулдаг. Тэд ихэвчлэн гар урчууддаа биечлэн талархаж, халуун дулаан үг, хүслийг бичдэг. Тиймээс миний ирээдүйн гол төлөвлөгөө бол хамтын зорилгодоо үргэлжлүүлэн хамтран ажиллаж, эрч хүчээ алдалгүй бүтээх явдал юм” гэж брэндийг үүсгэн байгуулагч дүгнэжээ.
Третьяковын галерейг Оросын хүн бүр мэддэг. Үүнийг ах дүү Третьяковууд байгуулж, хамгийн том зургийн цуглуулгыг цуглуулж, Москвад хандивласан. Гэхдээ урлагийн ивээн тэтгэгчид нь худалдаачид байсан бөгөөд тэдний гол ажил нь Костромагийн даавууны үйлдвэр байсныг олон хүн санадаггүй. XIX зууны сүүлчээр тус үйлдвэр нь Европ дахь хамгийн том маалингийн ээрмэлийн үйлдвэр байсан бөгөөд орлогоо Третьяковын галерейд зориулж зураг худалдаж авахад зарцуулдаг байв. 2024 оны зун хүртэл энэ нь Орост хадгалагдаж, ажиллаж байсан 50 гаруй маалингын үйлдвэрээс цорын ганц нь хэвээр байв.
"Кострома руу нүүж ирээд би маалинган даавууны үйлдвэрлэлийг судалж эхэлсэн бөгөөд энэ нь сүйрсэн гэдгийг ойлгосон. Би түүнийг сэргээхээр шийдсэн. Энэ бол зөвхөн Кострома төдийгүй бүх Оросын хувьд чухал түүх байсан юм. Маалинга тариалах нь асар их хүч чадал ордог. Хүмүүс энэ ургамлын ачаар онцгой байсан" гэж KoToMa брэндийг үүсгэн байгуулагчдын нэг Ольга Надеждина хэлэв.
Эдгээр эргэцүүлэл нь Ольгаг дотроос нь гэрэлтүүлж, түүнд хөдлөх хүчтэй түлхэц өгчээ. Нэмж дурдахад тэрээр бүх эд зүйлс бие биеэ төгс нөхөх маалинган хувцас хийхийг мөрөөддөг байв. Москвагийн Улсын Их Сургуулийн Сэтгүүл зүйн факультетийг төгсөөд Кострома хотод нүүж ирээд гурав дахь жилдээ амьдарч байхдаа Оросын брэндийг бий болгох санаа төржээ. Тэр үед Татьяна Япароватай хувь тавилантай танилцсан нь ирээдүйн хийх ажлыг улам тодорхой болгов.
“Бид эрс тэс өөр хүмүүс. Хэрэв би багаасаа их хотын хүн байсан бол Таня Оросын жинхэнэ үнэт эдлэл болох Красное тосгоноос холгүй орших Волга мөрний эрэг дээрх тосгонд төрсөн. Тэрээр шашинлаг гэр бүлээс гаралтай, аав нь зураач. Таня модон байшинд амьдарч, ямаа хариулж, гэрийн ажил хийдэг байв. Тэрээр ардын соёлыг нүдээр үзээд зогсохгүй түүгээр өссөн” хэмээн ярьжээ.
Татьяна шиг хүнтэй танилцсаны дараа Ольга түүнтэй хамт төлөвлөгөөгөө хэрэгжүүлж чадна гэдгээ ойлгов. Анхны хөрөнгө нь бага байсан. Брэнд нь Ольгагийн эцэг эхийн тосгоны байшинг зарсан мөнгөөр байгуулагдсан. Эхний бүтээгдэхүүн нь цүнх байсан. Тэгээд зургаан сарын турш энэ брэндийн нэрийг бодож байсан. Тэд үүнийг багтаамжтай, ассоциацийн хувьд баялаг, уянгалаг байхаас гадна орос, англи хэл дээр адилхан бичихийг хүссэн. Эцэст нь энэ нэр нь "Кострома" гэдэг үгийг "Котома" гэж дууддаг гурван настай охины хэлсэн үг. Надеждина анх удаа үүнийг сонсоод KoToMa гэх нь 100 хувь зөв нэр гэдгийг ойлгосон. Татьяна түүнийг дэмжсэн.
Цүнх, бүсэлхийн цүнхний дараа малгайнууд KoToMa төрөлд гарч ирэв. “Би багаасаа үсний боолт, янз бүрийн үсний гоёл чимэглэлд дуртай байсан. Би Танягаас ийм зүйл гаргахыг хүссэн бөгөөд тэр үсний даруулга бүтээсэн нь хожим нь брэндийн зүтгүүр болсон юм. Бидний хувьд үсний даруулга бол охидын гэрлэхээсээ өмнө өмсдөг уламжлалт толгойн хувцас юм. Өнөөдөр үсний даруулга нь хүн бүрт тохирсон байдаг. Маш үзэсгэлэнтэй харагдаж, орчин үеийн хувцасны загвартай нийцдэг" гэж Ольга хэлэв.
“Бид боломжийн цалинтай урам зориг өгөх орон зайг бий болгохыг хичээдэг. Би оёдолчдод зах зээлийн санал болгож байгаагаас хоёр дахин их цалин өгдөг. Тэдний ажил нь нарийн төвөгтэй, өндөр нарийвчлалтай, уран сайхны чанартай. Би хааяа мастеруудаас нуруу, нүдээ амраахыг тоглоомоор шаарддаг. Хэзээ нэгэн цагт би тэдэнд массажны курст хамрагдах гэрчилгээ өгөх болно гэж мөрөөддөг" гэж Ольга хэлэв.
Lenta.ru сайтаас орчуулан бэлтгэв.
Эх сурвалж: www.zms.mn