УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн хуралдаан эхэллээ. Хуралдааны эхэнд УИХ-ын дарга хэлэлцэх асуудлын дарааллыг танилцууллаа. 

Үүний дараа хэлэлцэх асуудалтай холбогдуулан гишүүд үг хэллээ.

УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт: Ховдын хөшөөтийн уурхай дээр 100 хувийн Хонконгийн хөрөнгө оруулалттай  "Мон Эн Ко" компани үйл ажиллагаа явуулж байгаа. Гэвч Мо Эн Ко компани үүргээ биелүүлээгүй тул Хөшөөтийн уурхайг стратегийн ордод авч, байгалийн баялагийг иргэдэд хүртээх хэрэгтэй. Төсвийн хөрөнгөөр хайгуул хийж нөөцийг нь тогтоосон. Өнөөдөр 100 хувийн гадаадын хөрөнгө оруулалттай компани үйл ажиллагаа явуулж байгаа. Энэ компани Хонконгийн хөрөнгийн бирж дээрээс хөрөнгө босгож ирсэн. Тус компани дулааны цахилгаан станц, коксын үйлдвэр, дотоодын компаниудыг дэмжинэ гэж оруулж ирсэн. Гэтэл  өнөөдөр хүлээсэн үүргүүдээ биелүүлэхгүй байна. Иймээс стратегийн ордод авч, Монголын төр 34 хувийг нь эзэмшиж, Үндсэн хуулийн заалтыг хэрэгжүүлмээр байна. Хууль хяналтын байгууллагууд  "Мон Эн Ко" компанийг шалгах хэрэгтэй байна. 

УИХ-ын гишүүн Б.Пүрэвдорж: Шадар сайд улсын фондоос өвс тараах биш, өвс тэжээлийг хямд авах боломжоор нь ханга. Тарааж байгаа өвс чинь хаанаа ч хүрэхгүй. Засгийн газраас мах худалдаж авахад зориулж 100 тэрбумыг гаргаж байгаа. Мах худалдан авах ажилд шалгарах компани цөөн байгаа учир энэ мөнгөний үлдэгдлээр хямд тэжээлээр хангах ажлыг яаралтай хийнэ үү. Засгийн газар өнөөдөр дээгүүр л нисээд ажил хийхгүй байна. Салбарын сайд нар сэтгэлгүй. Нэг л их хулгай яриад, илрүүлсэн хүмүүс л байна. Малчдад хүрч байгаа бараа бүтээгдэхүүний үнийг буулгах мал, малын гаралтай бүтээгдэхүүний үнэ өсгөх чиглэлд ямар ч ажил хийхгүй байна. 

УИХ-ын гишүүн А.Адъяасүрэн:  Хөрөнгө оруулалтын тухай хууль гэчхээд хөрөнгө оруулалтын босгогүй болгож байгаа нь хөрөнгийг татах биш, мөнгөгүй гадаад хүнийг оруулж, газраа өгөх далд зорилго агуулсан хууль болох гэж байгаад харамсаж байна.

Та нар юундаа эгдүүцээд байгаа юм бэ? Ямар ашиг сонирхол байгаа юм. Монголын малчид малаа хариулах газаргүй болж байна. Гадаадын хөрөнгө оруулагч гээд нөхөр малчдыг малынх бэлчээр дээрээс хөөх эрсдэл үүсэж байна. Ч.Хүрэлбаатар сайд аа, та энэ хуулиа татчихаач. 

УИХ-ын гишүүн О.Цогтгэрэл: Чуулган завсарлахаас өмнө ногоон автобусны асуудлаар сонсгол явуулах хянан шалгах түр хороо байгуулах асуудлыг нэн яаралтай горимоор хэлэлцэхийг шаардаж байна. Нийт 25 гишүүний гарын үсэг бүхий тогтоол шүү. 

 УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар:  Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийг дагасан нэлээд их улстөржилт явагдаж байна. Монгол улсын хөгжлийн хамгийн гол хөдөлгүүр бол хөрөнгө оруулалт. Хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэхэд чиглэл бүхий л арга хэмжээг хэрэгжүүлэх ёстой. Иргэд үүнийг хүсэж байна. Ард иргэдийнхээ амьдралыг дээшлүүлэх, улс орноо хөгжүүлэх чиглэлээр шаардлагатай алхам болгоныг хийгээд өгөөч гэдгийг л ард иргэж хүсэж байна. 

Ганцхан үг нийгэмд ямар өөрчлөлт авчирсныг бид харсан. Энэ бол бирж гэдэг үг. Биржийн хууль батлагдсаны дараа монголын газрын доорх баялгууд үнэд хүрдэг болсон. Монгол Улсын валютын нөөц нэмэгдсэн. Улсын төсөв давж биелж байна. Эдийн засаг долоо орчим хувиар өсөх болж байна. 

Монгол Улсын хуульд 30 жил байгаа заалтыг гэв гэнэт Колумб Америк улсыг нээчихсэн юм шиг олж хараад  Ч.Хүрэлбаатар газрыг 100 жилээр өгөх гэж байна гэсэн үлгэр зохиодог жишээ энэ танхимд сууж л байна. 30 жил Монгол Улсын хуульд байсан заалт. Их үнэмшилтэйгээр жүжиглэж, хоолойгоо шахаж ярьж байгаа, нүднээс нь нулимс дуслуулан ярьж байгаа. Тэрбум тэрбум төгрөгөөр Монгол Улсыг харлуулдаг, хуваадаг, доромжилдгийг зогсоох цаг ирсэн. 

Хуучинтайгаа хоцрогдъё, монгол улсын өнөөдрийг хүртэл танкны үлгэрээр төсөөлж, хөгжлийг өнөөдрийг хүртэл хэдэн арван жил хойш татаж ирсэн хэсэг бүлэг хүмүүсийн гар хөл болж байгаа хүмүүс өнөөдөр энэ хуулийг эсэргүүцнэ. Энэ ажиллагаанд хэдэн тэрбум төгрөг зарцуулж, хүмүүсийг харлуулж байна. Гэхдээ монголчуудыг харлуулж чадахгүй, гэрэлт ирээдүйг гэрэлгүй болгож чадахгүй шүү. Ямар ч завсарлагагүйгээр энэ асуудлыг шийдэж хоёр талдаа гаръя. Хэн нь урагшаа авч явах гэж байна гэдгийг харж шийдвэрээ гаргацгаая. Энэ асуудлыг өнөөдөр шийдье. 

УИХ-ын гишүүн Д.Ганбат: А.Адъяасүрэн гишүүнийг үг хэлэхээр битгий орилж чарлаад бай. Сая Ч.Хүрэлбаатарыг үг хэлэхэд чимээгүй л байгаа биз дээ. Гадаадын хөрөнгө оруулалтыг дэмжих нь зөв. Гэхдээ судалгаа шинжилгээ сайн хийж хуулийн төслөө батлах хэрэгтэй. Өнөөдөр бид мухар төмөр замтай л суужийн. Та нарын үед л батлагдсан. Та нар л хариуцлагагүй хандсан. МАН-ыг татан буулгах ёстой гэж ярьдаг. Гэхдээ эд нарыг татан буулгаад яахын хэрэггүй. 

УИХ-ын гишүүн Ш.Адьшаа: УИХ-аар хэлэлцэх асуудлын дараалалд хоёр асуудал оруулж өгөөч гэж хэлээд байгаа юм. Эрдэнэбүрэнгийн цахилгаан станцын нөлөөллийн бүсэд буй 1200 иргэнд нөхөн олговор олгох тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж өгнө үү. Мөн сонгуулийн өмнө иргэдээ хуурч авсан 1072 хувьцааг иргэддээ буцааж өгөх нь шударга ёсонд нийцнэ. Энэ үзэл баримтлалын хүрээнд миний өргөн барьсан хуулийн төслийг хэлэлцэж өгөхийг хүсье.

УИХ-ын гишүүн Л.Болорчулуун: Хөрөнгө оруулалтын хууль муугаас гадаадын хөрөнгө оруулалт буурч байна гэж бодохгүй байна. Олон хүчин зүйлээс болж гадаадын хөрөнгө оруулалт муу байгаа нь үнэн. Гадаадын хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийн зарим заалт нь үндэсний аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө үзүүлнэ. 100 мянган долларын босго байхгүй болгож, байнга оршин суух эрх авах нь. Энэ бол маш ноцтой. Эзэмших ашиглах нь Монгол хэлэнд хоршоо үг гэж нэрлэгддэг. Монголын иргэдэд газар олгохдоо 15-30 жилээр олгодог ш дээ. Хөрөнгө оруулалтын босгогүй байх нь аюул дагуулна. Оюутолгой төсвийн гурван хувийг бүрдүүлэхгүй байна. Дэлхийд дээгүүрт ордог орд ш дээ. Оюутолгойг би хувьдаа хөрөнгө оруулагч гэсээ илүүтэй зээл зуучлагч, мөнгө хүүлэгч гэж хэлнэ. Бид гадаадынханд зүгээр л бэлэглэсэн. Баялгийг нь борлуулсан мөнгө Монголын банкаар дамжуулах байна шүү дээ. Хоёр жилийн өмнө Ц.Даваасүрэн гишүүн Оюутолгойн бүтээгдэхүүний мөнгийг дотоодын банкаар дамжуулах УИХ-ын тогтоолын төслийг батлуулсан. 30 хоногийн дараа Ч.Хүрэлбаатар сайд үүнийг унагасан. Бүгд мэдэж байгаа. Хууль зөрчин байж унагасан. Ч.Хүрэлбаатар сайд хүний кноп дарж байгаад унагасан. Худлаа гэвэл намайг шүүхэд өгөөрэй. Ч.Хүрэлбаатар сайд таныг би мэднэ. 10 жил хамт суулаа. Та хэзээ ч Оюутолгойн гэрээг засахын төлөө явдаггүй. Дандаа эсэргүүцэж байна. Бидний тэмцэл та нар шиг хүмүүстэй тэмцсээр дууссан. 

УИХ-ын гишүүн Ч.Хүрэлбаатар: Ярь ярь

УИХ-ын гишүүн Л.Болорчулуун: Чи Хотгор шанагын уурхайг зарсан нь үнэн ш дээ. Зөвлөхийн дансаар чинь олон сая доллар орж ирсэн нь үнэн ш дээ. 

Үүний дараа Ардчилсан намын бүлэг Хөрөнгө оруулалтын тухай хуулийг Монгол Улсын эрх ашигт нийцсэн байх ёстой гэж үзэж гурав хоногийн завсарлага авав