Парламентын хоёр гишүүн тутмын нэг нь ямар нэг юмны дарга. УИХ-ын гишүүний бүрэн эрх дээр нэмэгдээд аль нэг байнгын хороо дэд хороо, бүлгийн дэд дэд гээд давхар давхар дээлтэй, тус тусдаа эрх үүрэгтэй.

Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Б.Энхбаяр. Хууль зүйн салбарын дэд сайд гэх албан тушаал хашиж, рейтинг нь огцом өсөж парламентад суусан. Б.Энхбаярыг бусад гишүүдэээс парламентын үйл ажиллагаанд идэвхтэй оролцдог, хуулийн төслүүдтэй нэлээд сайн ажилладаг гишүүн хэмээн тодотгох нь бий. Энэ ч үүднээс Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлдэгчидтэй холбоотой асуудалд шүүмжлэлтэй хандаж байр сууриа илэрхийлсээр ирсэн юм. 

Харин хэдхэн хоногийн өмнө Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлийн асуудлаар байгуулагдсан УИХ-ын хянан шалгах түр хорооны даргын албан тушаалыг Б.Энхбаяр хашихаар болсон. Түр хороо нь 5-19 гишүүнтэй. Тус хороо нь Хөгжлийн банкны чанаргүй зээлүүдтэй холбоотой нотлох баримт цуглуулах, төрийн байгууллагаас нотлох баримт гаргуулж авах, нотлох баримт гаргаж өгөхийг хуулийн этгээдээс шаардах, гэрчээр дуудах, тайлан, санал, дүгнэлтээ УИХ-д танилцуулах эрх үүрэгтэй. Мөн гэрч Түр хорооны дуудсанаар хүрэлцэн ирэхээс зориуд зайлсхийсэн, мэдүүлэг өгөхөөс зайлсхийсэн, хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр татгалзсан бол Зөрчлийн тухай хуульд заасан хариуцлага оногдуулна. Одоогоор энэ Түр хороо хуулийн салбарын “ТОЛГОЙ” нь гээд хэлчихэд буруудахгүй. Тагнуул, прокурор, АТГ, шүүх, цагдаагаас илүү бүрэн эрхтэй. Ийнхүү том эрх мэдлийг гартаа атгасан Б.Энхбаяр гишүүн ирэх өдрүүдэд ямар алхам хийх нь анхаарал татаж байна. Хуулийн салбарын толгой албан тушаалыг хашиж байсан, энэ талын мэдлэг туршлага арвин гэгддэг гишүүний хувьд Хөгжлийн банкын чанаргүй зээлдэгчидтэй хэрхэн ажиллах нь анхаарал татаж байна.

Хөгжлийн банкыг дампууруулах шахсан хүмүүс бол МАН, АН-ын нэр нөлөө бүхий бизнесмэнүүд цөөнгүй бий. Тэгвэл Б.Энхбаяраар толгойлуулсан УИХ-ын Түр хорооны хуулийн хяналтынхнаас ч дутахгүй эрх мэдлээрээ МАН, АН-ын том зээлдэгч нарын зээлийг хэрхэн төлүүлэхийг л харах үлдлээ. 

Хөгжлийн банкны нийт зээл, хүүгийн өрийн үлдэгдэл 2022 оны 9 дүгээр сарын 30-ны өдрийн байдлаар 2.7 их наяд төгрөгтэй тэнцэж байна. Нийт 53 зээлдэгчийн 2.7 их наяд төгрөгтэй тэнцэх хэмжээний зээл, хүүгийн өрийн үлдэгдэл байна. Үүнээс 31 хувь нь төрийн өмчит компанийн 8 зээлдэгчийн 874.5 тэрбум төгрөгийн багц, 69 хувь нь хувийн хэвшлийн 45 зээлдэгчийн 1.9 их наяд төгрөгийн багц байна. 

ЗЭЭЛИЙН ЭРГЭН ТӨЛӨЛТӨӨ ХИЙГЭЭГҮЙ ТОМООХОН ЗЭЭЛДЭГЧИД:

/Монгол улсын хөгжлийн банкны зээлийн харьцуулсан үзүүлэлт/

П.ГОО