МАН-ын мандуулалт

МАН хэлсэн амнаасаа буцаж, мөрийн хөтөлбөрөө үгүйсгэж эхлэв. Сонгуулийн өмнө биднийг алтан дээр хөлбөрүүлэх амлалт өгсөн нам одоо гудамжинд гаргахаар төрийн шийдвэр гаргаж эхлэв. МАН-ын 2016 оны сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрийг эргэн харъя.
Мөрийн хөтөлбөр: Үндэсний тэтгэлэг 70200 төгрөгийг үргэлжлүүлэн олгоно.
Бодит байдал: Үндэсний тэтгэлэг 70200 төгрөгийг нийтээр нь зогсооно.
МАН-ын 2016 оны сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт “Оюутан бидний асуудлыг шийдсэн ардын намдаа LIKE” гэсэн өгүүлбэр бий. Дөрвөн жилийн хугацаанд сургалтын төлбөрийг нь зээлж, цагийн ажил хийх боломжоор хангаж, төгсөнгүүт нь ажлын байртай болгож, бизнес эрхлүүлнэ гэхчлэнгээр МАН-ын мөрийн хөтөлбөрөөр бол залуусын маргааш гэгээлэг байна. Харин өнөөдөр нь бүрхэг болох нь. Учир нь МАН оюутнуудын 70 мянган төгрөгийн тэтгэмжийг зогсооно гэнэ. Мөн нийтийн тээврийн зардлынхаа 50 хувийг өөрөөр нь гаргуулна хэмээн төсвийн тодотголд тусгажээ. Сарын 70200 төгрөгөөр сургалт, амьдралын асуудлаа шийддэг олон оюутан бий. Мөн унааны мөнгөгүйгээс хичээлдээ явж чадахгүйд хүрэх оюутнууд ч байгаа. Тэгэхээр асуудлыг шийдсэн бус гацаанд оруулсан МАН-д оюутнууд эрхий хуруу бус чигчий эсвэл дунд хуруу өгөх нь ойлгомжтой боллоо.
Мөрийн хөтөлбөр: Хүүхдийн мөнгийг хүүхэд бүрт ялгаваргүй олгоно.
Бодит байдал: 20 мянган төгрөгийн тэтгэмжийг 1-10 бүлгийн буюу нийт хүүхдийн 60 хувьд нь олгоно.
Хүүхдийн 20 мянган төгрөгийг амьжиргааны түвшинг харгалзан ялгавартай олгоно гэх АН-ын шийдвэрийг МАН-ынхан хэрхэн эсэргүүцэж байсныг олон нийт санаж буй. АН хүүхдээс 20 мянган төгрөг харамлалаа, хүүхдүүдийг ялгаварлалаа гэх мэтээр эсэргүүцэж байсан цаг саяхан. Харин МАН-ынхан өнөөдөр өөрсдөө хүүхдийг ялгаварлаж, хүүхдүүдийн 40 хувиас мөнгө харамласан шийдвэр гаргах гэж байна. Төсвийн тодотголд өрхийн амьжиргаа тогтоох судалгааны 1-10 дугаар бүлэгт хамрагдсан өрхийн 0-18 насны хүүхдүүд буюу нийт хүүхдийн 60 хувьд нь 20 мянган төгрөгийг үргэлжлүүлэх олгохоор тусгажээ. Харин үлдсэн 40 хувьд хамрагдах бусад хүүхдэд олгох мөнгийг 2019 оноос нөхөн олгох гэнэ. Харганын ноосыг түүж эсгий хийхээр мөрөөдөж байна.
Мөрийн хөтөлбөр: Татвар нэмэхгүй, шинээр татвар бий болгохгүй
Бодит байдал: ХХОАТ-ын хэмжээг нэмж, архи тамхи, автомашин, орон сууцнаас авах татварыг хэмжээг нэмэгдүүлнэ.
Хувь хүний орлогын албан татварын хувь хэмжээг жилийн орлого нь 30 сая төгрөгөөр босго тогтоож, 25 хувь болгон өөрчилнө. Онцгой албан татварын хувь хэмжээг архи, дарс, тамхинд 20 хувь, суудлын автомашинд үйлдвэрлэсэн оноос хамааруулж 3-15 хувиар нэмэгдүүлнэ. Хөдөлгүүрийн багтаамж өндөртэй суудлын автомашинд ногдуулдаг онцгой албан татварыг нэмэгдүүлнэ. 150 метр квадрат буюу түүнээс дээш талбай бүхий орон сууцанд үл хөдлөх эд хөрөнгийн албан татварыг 50 хувь ногдуулна.
Энгийн хэдэн жишээг энд дурдав. МАН-ын сонгуулийн амлалтаа хэрхэн мартаж, хэлсэн бүхнээ эсрэгээр нь хийж байгааг эндээс харж болно. Мөрийн хөтөлбөртөө цалин, тэтгэмжийг үе шаттай нэмэгдүүлнэ гэж бичсэн бол амьдрал дээр үе шаттай бууруулахаар хүч түрж байна. Цалин бууруулахгүй, татвар нэмэхгүй гэхчлэнгээр хэлсэн гоё үгс нь зөвхөн МАН-ын вэб хуудсанд л үлдэх нь.
МАН хэмнэлтийг өөрөөсөө эхлэх хэрэгтэй. Наанадаж л сонгуулийн өрөө төлсөн дэд сайд нараа татаж авбал хэмнэлт нь бодит болно. Дэд сайдын сарын сая төгрөгийн цалин дээр унаа, утасны төлбөр, туслах, зөвлөхийн цалин, томилолтын зардал гэхчлэнгээр төсвөөс хумслах мөнгө нь багадахгүй. Тиймээс 13 дэд сайдын хэдэн тэрбумаар тоологдох эрх ямбыг хэмнэснийхээ дараа бусдын халаас руу гараа дүрвэл илүү шударга харагдана.
Улсын төсвийн хүндрэлийг ард түмний хүндрэлээр шийдэх гэж оролдоод амжилт олохгүй. Төгрөг үнэгүйдэж, цалин цаас болсон энэ үед төр иргэдийнхээ халаасанд гараа дүрэх нь ядуурал руу түлхэж байгаагаас ялгаа үгүй. Ард түмэн ядууралдаа туйлдвал ардын нам адилхан гудамжинд гарна.
В.Хэрлэн
СЭТГЭГДЭЛ БИЧИХ