Монголын Улсын толгойны өвчин болсон асуудлуудын нэг нь ажилгүйдэл. Угаас шийдэгдээгүй байсан асуудал цар тахлын нөлөөгөөр улам хүнд байдалд орж, ажилгүйчүүдийн эгнээ тэлсэн. Гэхдээ үнэхээр ажил олдохгүй байна уу эсвэл ажилтан гологдоод байна уу. Ийн асуух болсны шалтгаан нь нэг талд ажилтан эрж хайсан ажил олгогчид хаа сайгүй. Харин нөгөө талд ажлын байр сурагласан иргэд олон. Ажилтан, ажил олгогч хоёрыг уулзуулах хөдөлмөр зуучлалын үйлчилгээ манай улсад хөгжөөгүй, энэ зах зээлийн орон зай сул байсаар байгаа. Тэгвэл энэ орон зайг яаж дүүргэх вэ. Бид эхлээд Нийслэлийн Хөдөлмөр Эрхлэлтийн газрын дарга С.Нямдоржтой Улаанбаатар хотын хэмжээнд ажилгүйдлийн түвшин болоод хөдөлмөр эрхлэлт, ажлын байрны эрэлт хэрэгцээний талаар ярилцлаа. 

Нийслэлийн хэмжээнд ажилгүйдлийн түвшин ямар байна вэ?

• Статистикийн ерөнхий газрын мэдээллээр нийслэлийн хэмжээнд ажилгүйдлийн түвшин гуравдугаар улирлын байдлаар 9 хувьтай байна. Хөдөлмөр эрхлэлтийн хувьд 46.6 хувьтай байна.

Нийслэлийн хэмжээнд ойролцоогоор ажилгүй хичнээн хүн байна?

• Гуравдугаар улирлын байдлаар хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллагуудад ажил эрхэлдэггүй  9195 хүн бүртгүүлсэн байна. Эдгээр иргэдэд бид ажлын байрны мэдээллийг өгч 6179 иргэнийг нь ажлын байранд зуучилсан.

Тэгвэл ажил идэвхтэй хайгч хичнээн хүн байна?

• Сүүлийн сарын байдлаар зөвхөн Нийслэлийн Хөдөлмөр Эрхлэлтийн газарт гэхэд 275 иргэн ажил идэвхтэй хайж бүртгүүлсэн.

Одоогийн байдлаар зарлагдсан хичнээн ажлын байр байгаа вэ?

• Бид 9 дүүргээсээ хөдөлмөрийн зах зээлийн төлөв байдлын мэдээллийг сар болгон авдаг. Тус мэдээлэлд шинээр бий болсон ажлын байр 3065, харин ажлын байрны захиалга өгч байгаа ААН-үүдээс 11900 ажлын байрны захиалга ирсэн байгаа. Энэ бол өндөр тоо.

Тоон дүнгээс харахад ажилгүйдлийн түвшин өндөр байна шүү дээ. Тэгвэл сул ажлын байрны тоо ийм их байхад яагаад ажилгүй иргэдийн тоо буурахгүй байгаа юм бэ?

• Ажил хайж байгаа иргэдийн идэвх нэлээд сул байгаа нь ажиглагдаж байна. Ажлын байранд тавигдаж байгаа шаардлагын хувьд харьцангуй гайгүй. Ажил олгогч байгууллагууд мэдээж мэргэжлийн ур чадварыг нэн түрүүнд тавьж байна. Дараагаар нь ажилд орох чин хүсэлтэй иргэдийг сургаж авах боломжтой гэдэг чиглэлийг хөдөлмөр эрхлэлтийн байгууллагуудад өгдөг. Хамгийн гол нь ажиллах чин хүсэлтэй иргэд ховордсон байна. Хөдөлмөрийн бирж байгууллагууд дээр ажлын байр, ажил хайгч иргэн хоёулаа байгаа боловч хоорондоо зөрөөд байдаг. Тэгэхээр иргэдийн идэвхээс бас их шалтгаалж байна.

Тэгвэл одоо нэг талд эзэнгүй ажлын байр, нөгөө талд ажил хайж гүйсэн иргэнээ яаж зохицуулах вэ. Энэ хоёрыг нэгтгэх, тэнцвэржүүлэх дорвитой алхмыг л нэн түрүүнд хийх шаардлагатай. Гол нь иргэдийг идэвхийг нэмэгдүүлэх зорилгоор олон төсөл арга хэмжээг зохион байгуулж, боломж нөхцлийг нь хангалттай бүрдүүлээд өгчихвөл өнөөх эзэнгүй ажлын байр иргэн бүрт хүрэх биз.  Нийслэлийн хэмжээнд төрийн болон хувийн ажилд зуучлагч байгууллагууд олон бий. Тухайлбал, Хөрөнгийн бирж Бодит Үнэлэмж хэмээх байгууллага. Тус байгууллага нь өдөрт ойролцоогоор 15 хүн, харин сардаа  100 гаруй хүнийг ажилд зуучилж өгдөг гэдгийг албаны хүн хэлж байв. Ихэвчлэн 25-45 насны иргэд ажил хайж очдог. Харин энэ сарын байдлаар 18-аас дээш насны залуучууд идэвхтэйгээр ажил хайж ирж байсныг тус байгууллаагаас мэдээлж байна.

Иргэд ажилд зуучлагч байгууллагуудад бүрэн дүүрэн итгэдэггүй болохоор үйлчлүүлэх сонирхол бага байх талтай хэмээн “Бодит Үнэлэмж” хөдөлмөрийн биржийн менежер Г.Жаргалмаа хэлж байлаа.

О.Төгөлдөрмаа