1. Түүхэн дээд амжилт: АН-д итгэх итгэл 54%

АН дангаараа анх удаа нийт санаа бодлын талбарын талаас илүү буюу 54%-ийн итгэл цуглуулав.  Маргааш сонгууль болвол сонгогчдын 54% нь АН-д саналаа өгөхөө илэрхийлжээ. МҮАН-МСДН-ын “Ардчилсан холбоо” эвсэл 18 жилийн өмнө 1996 оны УИХ-ын сонгуулийн өмнө 50 орчим хувийн рейтингтэй байсан юм. 50-иас илүү хувьтай гарсан тохиолд 1992 оноос хойших Монголын улс төрд 2000 он, 2004 он, 2007 онд одоогийн МАН-ын хувьд гарч байсан үзүүлэлт. АН-ын хувьд анх удаагийн тохиолдол.

Бүтээгч хуримтлуулагч биш хэрэглэгч байж ирсэн, эдийн засгийн олон жилийн хур үр дагавар өнөөдөр илүү мэдрэгдэж, экспортын гол бүтээгдэхүүн нүүрсний үнэ унасан, хөрөнгө оруулагчдаа удаа дараа хууль гарган хөөчихсөн, долларын ханш өсч, төгрөг суларсан хүндхэн цаг үед итгэл цугларсан хэвээр байгаа нь илүү чанартай, илүү үнэ цэнэтэй.

Асуудал бэрхшээл, хүндрэлийг аргацаах, хойшлуулах, нуух биш ил тод болгох, шийдэх, даван туулах хүсэл зориг, няцаж тойруулдаггүй шулуун мэдэгдлүүд, байр суурь, Засгийн газрын идэвхтэй үйл ажиллагаа, ард түмнээс сонсох, ойрхон байх нээлттэй засаглалын үр дүн. Намын дарга, Ерөнхий сайдын хувь хүнд нь чиглэсэн, дэмжлэг хүлээж байгаа үйл ажиллагааг нь үгүйсгэх шүүмжлэх, “хар пиар” их байхын хэрээр АН-д илүү их итгэл цуглаж байна.

Нүүрс, экспорт илт буурсан эдийн засгийн бэрхшээлтэй байгаа ч 11 аймгийн оношилгооны төв, аймгуудыг холбосон зам, түгжрэлийг бууруулах, жижиг дунд бизнес эрхлэгчдийг дэмжих, Монголдоо бүтээж эхэлсэн гол түлхүүр үйл ажиллагаа, шинэчлэлийн явцын үр дүнд өгсөн олон нийтийн үнэлгээ юм.

5

2. МАН-ын уналт үргэлжилж  байна 29,8%

30 хүрэхгүй хувьтай гарсан нь МАН-ын уналт зогсохгүй үргэлжилж байгааг нотлов. 29,8% бол МАН-ын гишүүд, тэдгээртэй шууд холбоотой дэмжигчдийн хувь хэмжээ. Сонгуулийн хувь заяаг шийдвэрлэгч олонх болсон, аль нэг талыг хатуу баримталдаггүй сонгогчид МАН-д итгэхгүй байна. Хүчтэй шүүмжлэгчийн байр сууринаас, улс төрийн идэвхтэй акциудыг бэлтгэн зохион байгуулж байгаа ч нэгэнт алдагдсан итгэлийг буцаан дуудах нь маш хэцүү. Авлига, хүнд суртал, баян хоосны ялгаа, ажилгүйдэл, ядуурал, түүний тусгал архидалт, гэмт хэрэг, утаа, түгжрэл, газар олголт зэрэг нийгэм, эдийн засгийн болон хувь хүн айл өрхийн асуудал олон жилийн хуримтлагдсан бэрхшээлийг МАН өөртөө тээгч, нэр хүнд, үйл ажиллагаанд нь салшгүй шинж чанар болсон хэвээр байна. МАН-ын нүүр царай, үзэл санааг нь тээгчид өөрсдөө тэр бүхнийг тээгч илэрхийлэгчид юм. “Муу нэрийг хусавч арилахгүй”, “Нэр хугарахаар яс хугар” гэх ардын оюун санаанд үе дамжин шингэсэн үгс энэ нөхцөл байдлыг хамгийн оновчтой илэрхийлнэ.

Өөрсдөө шинэ нийгэмд 20 гаруй жил, цаашилбал 90 гаруй жил эрх барихдаа энэ бүхнийг шийдэж, ажлаа хийгээгүй байж өнөөдөр гэнэт олж харсан юм шиг шүүмжилдэг нь МАН-ын уналтыг үргэлжлүүлсээр байх, энгийн ойлгомжтой зөрчил хямрал болж байна.

Засгийн газрын шинэчлэлийг шүүмжилсэнээр МАН рейтингээ өсгөхгүй, шинэчлэлийн эсрэг хүчин болсоор байхын оронд нам, үнэт зүйлс, нүүр царай, удирдлага, бүтцээ дорвитой шинэчлэх, магадгүй цоо шинээр зохион байгуулагдах нөхцөл байдал хангалттай үүссэн байна. Аль ч салбарын ямар ч брэнд нэр хүндэд насны хязгаар гэж зүй тогтол байдаг, давагдашгүй хүчин зүйлтэй МАН хэдийнээ учирсан байх магадлалтай.

МАН гол түшиг тулгуур болсон орон нутагт ч АН-аас 6,1 хувийн рейтингээр хоцорч, хүн амын тал нь оршин суудаг нийслэлд гурав дахин бага итгэл авчээ.  МАН-ыг хуваагч МАХН-ын рейтингийг шууд нийлүүлж нийлбэрийг нь гаргах зарчмын хувьд буруу ч нийлээд 41,2%-тай гарсан байна.

6

3. Засгийн газрын үйл ажиллагаа

Гадаад, дотоод, олон жилийн туршид хуримтлагдсан хүчин зүйлсээс шалтгаалсан эдийн засгийн тодорхой хүндрэл гарч байгаа ч даван туулж, бодитой шийдэхийг оролдож байгаа Засгийн газарт өгсөн үнэлгээ муугүй байна. Их сайн, сайн болон Муу, маш муу гэсэн үнэлгээ ойролцоо, хэвийн гэсэн дундач үнэлэлт 45,7%-тай гарсан байна. Уламжлал ёсоор ажилгүйдэл хамгийн тулгамсдан асуудлаар 31,1%-тай гарсан, үнийн өсөлтөөс ихээр нэрлэгдсэн нь бэлэнчлэх, халамжлуулах биш ажил хийж бүтээж даван туулна гэсэн хүсэл зориг их байгааг нотолж байна.  Дээрх асуудлуудыг хамгийн сайн шийдэж чадах нам гэж АН-ыг 22,4% нь нэрлэсэн байхад МАН 10%-тай хоёр дахин бага үзүүлэлт гарчээ. Тулгамдсан асуудлуудыг шийдэх чадвартай гэж АН-ыг МАН-аас илүү олон хувиар нэрлэсэн байна. Эдийн засгийн байдлыг

5

4. Засгийн газрын амжилт

МАН-ын нэр хүндийн хамгийн сөрөг тал болсон авлигатай хийж буй тэмцэл шинэчлэлийн Засгийн газар, Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг, АН-ын хамгийн том амжилт гэж олон түмэн үнэлсэн байна. Авилгажсан төсөв, объектуудын асуудлыг сөхсөнийг олон нийт дэмжсэн гэсэн үг юм.

6

5. МАН, сөрөг хүчний сул тал, АН, Шинэчлэлийн засгийн газрын давуу тал огтлолцож байна

Баян хоосны ялгаа, ажлын байр олноор бий болгох зэрэг хуримтлагдаж тулгамдсан асуудлын хувьд ч Засгийн газрын илүү үүрэг хүлээж ажиллах ёстой гэж ард түмэн үзэж байгаа нь МАН-ын султ, АН- давуу талыг огтлолцуулсан, гол ялгаа болж байна.

6

 6. Халамж биш хөрөнгө оруулалт

Бэлэн мөнгөө тараах биш урт хугацаанд үр ашгаа өгөх хөрөнгө оруулалтыг олон нийт илүү чухалчлан үзэх хандлага нэмэгдсэн нь АН, түүний голлон байгуулсан Засгийн газрын үйл ажиллагаа, зорилгын дэмжих нэг суурь болсон байна.

6

7. Эдийн засгийн ирээдүйг өөдрөгөөр төсөөлж байна

Эдийн засгийн байдалд өгсөн сайн муу үнэлгээ тэнцүүвтэр, сайн ч муу ч үгүй байна гэсэн үзүүлэлт тал хувь нь болсон ч Сайжирна, маш их сайжирна гэсэн хүлээлт хандлага давамгай байна. Өөрсдийн ойрын ирээдүйг нь дийлэнх олонхи нь өөдрөгөөр төсөөлж байна.

6

8. Ардчиллын үнэт зүйлс

Хуулийн өмнөх тэгш эрх, шударга ёсыг бэхжүүлэх, баян хоосны ялгааг багасгах зэрэг үнэт зүйлс мөн л хоёр том намын давуу ба сул талын огтлолцол дээр, ялгааг нь тодотгосон шинж чанарыг илтгэнэ. Шударга бус хэвээр байна гэсэн илэрхийлэл 70 шахам хувьтай байгаа нь улам их шинэчилж өөрчлөх хэрэгцээ шаардлага төдийгүй улиг болсон хуучныг дорвитой засварлах хүсэлт болж байна.

5

9. Жагсаалд оролцохгүй

Төр засаг хүлээж байгаа зүйлсийг шийдэхгүй бол жагсах биш сонгуульд саналаа өгөх эрх, иргэний байгууллагыг дэмжих эрхээ эдлэх хандлага давамгайлж байна. Жагсаал, улс төрийн акц үр нөлөөгөө өгөхгүй нь тодорхой байна.

:

Г.Ундрах